Danıştay 6. Daire 2020/11141 Esas 2021/6259 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/11141
Karar No : 2021/6259

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ... Maden Sanayi ve Ticaret A.Ş.
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : …, Hukuk Müşaviri (E-Tebligat)

İSTEMİN KONUSU : .... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Nevşehir İli Merkez İlçesi sınırları içerisinde bulunan ... sayılı IV (a) Grubu (pomza) maden işletme ruhsatı sahibi davacı Şirket tarafından, daha önce iptal edilen ÇED olumlu belgesinin yeniden ihya edilerek tarafına verilmesi istemiyle yapılan ... tarihli başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı işlemin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; uyuşmazlıkta, davacı şirket tarafından, ... sayılı IV (a) Grubu (pomza) maden işletme ruhsatlı Şirketin, davacı Şirkete devrolmadan önceki ruhsat sahiplerinden olan .... Min. İmal. İnş. Taah. Akar. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti. tarafından yapılan başvuru üzerine bahse konu maden sahasına 13.10.2017 tarihinde ÇED olumlu kararının verildiği, bu kararın iptali istemiyle açılan davada, .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, bahse konu maden sahası için verilen 13.10.2017 tarihli ÇED olumlu kararının iptal edildiği, ancak kararın gerekçesinin 2017 tarihinde ... sayılı IV (a) Grubu (pomza) maden işletme ruhsat sahibi .... Min. İmal. İnş. Taah. Akar. Nak. San. ve Tic. Ltd. Şti.'nin ruhsatının iptal edilmesi ve bu nedenle anılan Şirketin bahse konu maden sahasında faaliyet yürütemeyeceğine ilişkin olduğu, devam eden süreçte, ... sayılı maden işletme ruhsatını devralan ... tarafından açılan davada, .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla, Şirketin ruhsatının iptal edilmesine ilişkin işlemin hukuka aykırı olduğuna karar verilmesi üzerine, ... sayılı maden işletme ruhsatının tekrar ihya edildiğinden bahisle 13.10.2017 tarihli ÇED Olumlu kararının tekrar ihya edilmesi gerektiği ileri sürülmüş ise de; .... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E:..., K:... sayılı kararıyla davacının yeniden ihya edilmesini istediği, dava konusu maden sahası için verilen 13.10.2017 tarihli ÇED Olumlu kararının iptal edildiği ve kararın Danıştay Altıncı Dairesinin 24.04.2019 tarih, E:2019/12181, K:2019/3009 sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği, davacı şirketin, ... sayılı maden işletme ruhsatını önceki ruhsat sahibi ...'dan 03.07.2020 tarihinde devraldığı, bahse konu maden işletme sahasına ilişkin ÇED durumunun 2017 yılından bu yana değişen ve gelişen şartlara göre yeniden değerlendirilmesi gerektiği, bahse konu devir işlemi sonrası Mahkeme kararıyla kesin olarak iptaline karar verilen dava konusu maden sahası için verilen 13.10.2017 tarihli ÇED Olumlu kararının davaya konu maden sahasına yeniden işletme ruhsatı verildiğinden bahisle ihya edilemeyeceğinin anlaşıldığı, bu nedenle, davacı şirket tarafından, daha önce iptal edilen 13.10.2017 tarihli ÇED olumlu belgesinin yeniden ihya edilerek tarafına verilmesi istemiyle yapılan ... tarihli başvurunun reddine ilişkin ... tarih ve ... sayılı dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle dava konusu işlem hukuka uygun bulunarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : ÇED Olumlu kararının iptaline ilişkin davada, ruhsat iptali davasının bekletici mesele olarak kabul edilmediği ve bu davada ruhsatın iptal edildiği gerekçesiyle ÇED Olumlu kararının da iptaline karar verildiği, ancak ruhsat iptaline ilişkin işlemin iptaline karar verilmesiyle ÇED Olumlu kararının iptal gerekçesinin de ortadan kalktığı, dolayısıyla, ÇED Olumlu kararının ihya edilmesinin gerektiği, aksi yöndeki dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Mahkeme kararının usul ve hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : 13.10.2017 tarihli, E:... sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının iptali istemiyle açılan davada, işlemin hukuka uygunluğuna ilişkin herhangi bir değerlendirme (keşif ve bilirkişi incelemesi vb.) yapılmadan, söz konusu kararın doğrudan maden işletme ruhsatının iptal edildiği gerekçesiyle iptal edildiği ve bu kararın da Dairemizce onanarak kesinleştiği; maden işletme ruhsatının iptaline ilişkin idari işlemin iptaline ilişkin Mahkeme kararının ise, Danıştay Sekizinci Dairesinin E:2021/3041 sayılı dosyasıyla derdest olup, henüz kesinleşmediği hususları dikkate alındığında; bu kararın davacı lehine kesinleşmesi halinde, 13.10.2017 tarihli, E:... sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının iptali istemiyle açılan davanın, Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Yargılamanın iadesi sebepleri" başlıklı 375. maddesinin birinci fıkrasının (ğ) bendinde yer verilen "Karara esas alınan bir hükmün, kesinleşmiş başka bir hükümle ortadan kalkmış olması" sebebine dayanılarak yeniden görülmesinin talep edilmesi gerektiği; bu aşamada, Mahkeme kararlarını uygulamakla yükümlü olan idarenin davacının istemini reddetmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, temyiz isteminin reddi ile Mahkeme kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY : Davacı tarafından, Nevşehir İli, Merkez İlçesi, Kaymaklı Beldesi Mevkiinde yapılması planlan ... İşletme Ruhsat Numaralı Pomza Ocağı Kapasite Artırımı Projesi ile ilgili olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilen 13.10.2017 tarihli, E:... sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının, .... İdare Mahkemesi'nin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararıyla, maden ruhsatının idarece iptal edildiği gerekçesiyle iptal edildiği; maden ruhsatının iptaline ilişkin işlemin, .... İdare Mahkemesinin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararıyla iptal edilmesi üzerine, söz konusu maden ruhsatının, Mahkeme kararın uygulanması amacıyla idarece ihya edildiği, ÇED Olumlu kararının iptaline ilişkin .... İdare Mahkemesi'nin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararının gerekçesinin bu şekilde ortadan kalkmış olması sebebiyle, ÇED Olumlu kararının da ihya edilmesi istemiyle davacı tarafından davalı idareye başvurulmuştur. İdarenin, dava konusu ... tarihli, E:... sayılı kararıyla, ÇED Olumlu kararı Mahkemece iptal edildiğinden, ancak bu kararın bozulmasına ilişkin başka bir Mahkeme kararı ibraz edilmesi halinde, talebin değerlendirilebileceği gerekçesiyle, davacının başvurusu reddedilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
25/11/2014 günlü, 29186 sayılı Resmi Gazetede yayımlananarak yürürlüğe giren ve işlem tarihinde yürürlükte olan Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğinin 4. maddesinde, çevresel etki değerlendirmesinin, gerçekleştirilmesi planlanan projelerin çevreye olabilecek olumlu ve olumsuz etkilerinin belirlenmesinde, olumsuz yöndeki etkilerin önlenmesi ya da çevreye zarar vermeyecek ölçüde en aza indirilmesi için alınacak önlemlerin, seçilen yer ile teknoloji alternatiflerinin belirlenerek değerlendirilmesinde ve projelerin uygulanmasının izlenmesi ve kontrolünde sürdürülecek çalışmalar olduğu belirtilmiş; aynı Yönetmeliğin Çevresel Etki Değerlendirmesi Formatının düzenlendiği EK-3 bölümünde ise, çevresel etki değerlendirmesi başvuru dosyası hazırlanmasında kullanılan bilgi ve belgeler arasında; "Yatırımcı için projesi ile ilgili olarak daha önceden alınmış izin, onay, ruhsat veya ilgili kurumlardan alınmış belgeler ve benzeri" sayılmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın ve UYAP kayıtlarının birlikte incelenmesinden; Nevşehir İli, Merkez İlçesi, Kaymaklı Beldesi Mevkiinde yapılması planlan ... İşletme Ruhsat Numaralı Pomza Ocağı Kapasite Artırımı Projesi ile ilgili olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilen 13.10.2017 tarihli, E:... sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının, .... İdare Mahkemesi'nin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararıyla, keşif ve bilirkişi incelemesi yapılmaksızın ve Nihai ÇED Raporunun hukuka uygunluğu değerlendirilmeksizin, doğrudan, maden ruhsatının idarece iptal edildiği gerekçesiyle iptal edildiği; anılan kararın, Dairemizin 24.04.2019 tarihli, E:2019/12181, K:2019/3009 sayılı kararıyla onanarak kesinleştiği; bu sırada, maden ruhsatının iptaline ilişkin işlemin, .... İdare Mahkemesinin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararıyla iptal edilmesi üzerine, davacı tarafından ruhsat ihyası istemiyle yapılan başvurunun idarece kabul edilerek maden ruhsatının ihya edildiği, idarenin söz konusu istem doğrultusunda maden ruhsatının ihyasına karar vermesi üzerine, ÇED Olumlu kararının iptaline ilişkin Mahkeme gerekçesinin ortadan kalktığı gerekçesiyle, ÇED Olumlu kararının da ihya edilmesi istemiyle yapılan başvurunun, idarece, iptal kararının bozulmasına ilişkin başka bir Mahkeme kararı getirilmeden değerlendirme yapılamayacağı gerekçesiyle reddedildiği; bununla birlikte, maden ruhsatının iptali işleminin iptaline ilişkin .... İdare Mahkemesinin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun .... İdari Dava Dairesinin, … tarihli, E:…, K:… kararıyla reddedildiği, bu karara karşı yapılan temyiz başvurusu üzerine, dosyanın Danıştay Sekizinci Dairesinin E:2021/3041 sayılı esasına kaydedildiği ve uyuşmazlığın halen derdest olduğu anlaşılmıştır.
Nevşehir İli, Merkez İlçesi, Kaymaklı Beldesi Mevkiinde yapılması planlan ... İşletme Ruhsat Numaralı Pomza Ocağı Kapasite Artırımı Projesi ile ilgili olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca verilen 13.10.2017 tarihli, E:... sayılı "Çevresel Etki Değerlendirmesi Olumlu" kararının Mahkemece iptal edilme gerekçesinin, maden işletme ruhsatının idarece iptal edilmesine ilişkin olduğu; anılan işlemin ise .... İdare Mahkemesinin ... tarihli, E:..., K:... sayılı kararıyla iptal edilmesiyle, Mahkemenin bu gerekçesinin ortadan kalktığı dikkate alındığında; idarenin, davacı tarafından yapılan başvuruyu değerlendirmesinde herhangi bir engel olmadığı sonucuna ulaşılmış olup; idarece, söz konusu başvurunun, ancak ÇED Olumlu kararının iptaline ilişkin Mahkeme kararının bozulması halinde değerlendirilebileceği belirtilerek, herhangi bir inceleme yapılmaksızın doğrudan reddedilmesine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık görülmemiştir.
Bu itibarla, davanın reddine ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2.Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin temyize konu .... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA, dava konusu işlemin İPTALİNE;
3. Aşağıda gösterilen … TL yargılama giderleri ile … TL vekalet ücretinin davalı idareden alınarak davacıya verilmesine,
4. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
5. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 20/A-2-(i) maddesi uyarınca, karar düzeltme yolunun kapalı olduğunun duyurulmasına, 28/04/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.