MAHKEMESİ : ... Bölge Adliye Mahkemesi 8. Hukuk Dairesi

Davacı vekili, müvekkilinin ... sicil numarasıyla Kurum sigortalısı olduğunu, 1997 yılnda ... ülkesinde çalışmaya başladığını, bilahare malul olduğunu ve çalışamaz duruma düştüğünü, Türkiye"deki ve ... ülkesindeki primi ödenmiş günlerini 1800 güne tamamlayacak şekilde yurtdışı borçlanması yaptığını ve borçlanma bedelini ödediğini, maluliyet aylığı müracaatında bulunduğunu, müvekkilinin çalışma gücünü % 60 oranında kaybettiğini ancak Yüksek Sağlık Kurulu tarafından bunun kabul edilmediğini ve yapılan itirazın reddedildiğin ileri sürerek, talep tarihinden itibaren maluliyet aylığı bağlanması gerektiğinin tespitine, Kurum kararının iptaline karar verilmesini karar verilmesini istemiştir.
B)Davalı Cevabı :
Davalı vekili, davacının 1800 gün prim ödemesinin mevcut olduğunu ancak maluliyet oranının % 60 olmadığını, 5510 Sayılı Yasanın 25. Maddesi gereğince davanın esastan reddedilmesi gerektiğini savunarak, davanın reddine karar verilmesini istemiştir.
C)İlk Derece Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Mahkemece ""...Dava; maluliyet aylığı bağlanması istemine ilişkindir.
Mahkememiz tarafından davacının tahsis dosyası ile sağlık durumunu gösterir belgeler celp edilmiş, taraf delilleri toplanmıştır.
Dosyada bulunan ... Sağlık Birimleri Üniversitesi Kanuni Eğitim ve Araştırma Hastanesinin 27/12/2016 tarih ve .../... sayılı raporunda davacının maluliyeti hususunda kararın Sosyal Güvenlik kurumunca verilmesinin uygun olduğu ifade edilmiştir.
... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 14/01/2016 tarih ve 20166100017 Karar sayılı kurum sağlık kurulu kararında; davacının çalışma gücünün en az % 60"ını kaybetmediği belirtilmiştir.
Davacının maluliyet oranının tespiti için Adli Tıp Kurumu Başkanlığından rapor alınmış, Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulu"nun 18/07/2018 tarih ve 12961 karar sayılı raporunda; davacının 03/08/2013 tarihli Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği hükümleri kapsamında çalışma gücünün en az % 60"ını kaybetmediği ve malul sayılamayacağı mütalaa olunmuştur.
Tüm dosya kapsamı birlikte değerlendirildiğinde; 5510 sayılı Kanunun 25. Maddesinde; " Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60"ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûl sayılır." hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun 26. Maddesinde ise sigortalıya malûllük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının; 25"inci maddeye göre malûl sayılması gerektiği ifade edilmiştir. ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü sağlık kurulu kararı ile Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulunun konuya ilişkin raporlarından davacının çalışma gücünün en az % 60"ını kaybetmediği, Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği hükümleri kapsamında da malul sayılamayacağı anlaşıldığından, Kurum işlemi yerinde görülmüş ve davanın reddine. ... "" karar verilmiştir.
D) İstinaf Başvurusu :
İstinaf kanun yoluna başvuran davacı vekili ilk derece mahkemesi kararının hatalı olduğu, toplanan deliller ve alınan rapolar çervecesinde, davacının beden çalışma gücünün en az %60 ını kaybetmediği ve malul sayılamayacağı yönündeki kararının hatalı olduğu, yeterli inceleme ve araştırma yapılmadığı, davacının hastalığının ... ülkesinde alınan rapolar doğrultusunda malul sayıldığı, aradaki çelişki giderilmeksizin sonuca gidildiği, hükmün kaldırılmasına ve talepleri doğrultusunda davanın kabulüne karar verilmesi gerektiği gerekçeleri ile kararın kaldırılmasını istemiştir.
E)Bölge Adliye Mahkemesi Gerekçesi ve Kararı :
Bölge Adliye Mahkemesi gerekçesinde ve kararında " ..Taraflar arasındaki uyuşmazlık, davacının hastalıkları sebebiyle malul sayılıp sayılamayacağına ve giderek davacıya maluliyet aylığı bağlanıp bağlanamayacağı noktasında toplanmaktadır.
İlk derece mahkemesince; "... 5510 sayılı Kanunun 25. Maddesinde; " Sigortalının veya işverenin talebi üzerine Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularının sağlık kurullarınca usûlüne uygun düzenlenecek raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin incelenmesi sonucu, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60"ını, (c) bendi kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalı, malûl sayılır." hükmüne yer verilmiştir. Aynı Kanunun 26. Maddesinde ise sigortalıya malûllük aylığı bağlanabilmesi için sigortalının; 25"inci maddeye göre malûl sayılması gerektiği ifade edilmiştir. ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü sağlık kurulu kararı ile Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas Kurulunun konuya ilişkin raporlarından davacının çalışma gücünün en az % 60"ını kaybetmediği, Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği hükümleri kapsamında da malul sayılamayacağı anlaşıldığından, Kurum işlemi yerinde görülmüş..." gerekçeleri ile davanın reddine karar verildiği, ilk derece mahkemesi karar ve gerekçesinin dosya kapsamındaki deliller ile uyumlu olduğu, karar ve gerekçenin Dairemizce de yerinde görüldüğü, davacı vekilinin istinaf itirazının yerinde olmadığı ve reddine karar verilmesi gerektiği sonuç ve kanaatine varılmıştır.
Dosyadaki yazılara, hükmün Dairemizce de benimsenmiş bulunan yasal ve hukuksal gerekçeleriyle dayandığı maddi delillere ve özellikle bu delillerin takdirinde bir isabetsizlik görülmemesine, davacı tarafça ileri sürülen tüm istinaf sebeplerinin ilk derece mahkemesince usul ve yasaya uygun bir şekilde değerlendirilerek hüküm kurulmasına göre davacı vekilinin yerinde bulunmayan istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK "nın 353/1-b-1. Maddesi gereğince esastan reddine.... " karar verilmiştir.
F)Temyiz :
Davacı vekili,Karar usul ve yasaya aykırıdır. ... mahalli mahkeme, müvekkilimin ...’da %80 maluliyet raporuna göre maluliyet aylığı bağlanmışken, 18.07.2018 tarihli Adli Tıp Kurumu 3. Adlı Tıp İhtisas Kurulu, müvekkilimin çalışma gücünün en az %60 nı kaybetmediği belirtilen raporu göz önüne alarak davayı ret etmiştir. Ancak Adli Tıp Kurumu, müvekkilimin ... da aldığı raporu gözönüne alıp değerlendirmediği gibi, yüzeysel bir inceleme ile raporun hazırlandığı anlaşılmaktadır. ... Türkiye’de müvekkilim daha önce bir tedavi dosyası olmadığından sağlık kurulu raporundan önceki bir iki tahlil vs sonunda alınan raporlarla heyete girmiş ve heyet raporuna göre Adli Tıp Kurumu bir karar vermiştir. Ancak müvekkilimin hastalıkları üzerinde yeterince bir tetkik ve inceleme yapılmamış ...’da rapor değerlendirilmemiştir. Müvekkilimin hastalığı ...’dan alınan belgelerdi görüldüğü üzere, davacının kan pıhtılaşması ile ilgili hastalığı nedeni ile karaciğer ve ayaklarında ek damar ameliyatları olmuş ve %80- 100 malul sayılmıştır. Davacıda kan pıhtılaşması ile ilgili hastalıkları nedeni ile damar ameliyatları olmuş ve ... müvekkilimi malul saymıştır. Ancak 3. Adlı Tıp İhtisas Kurulunun raporunda yeterince açıklama olmamasına rağmen mahalli mahkeme, dosyayı Adli Tıp Genel Kuruluna göndermemiştir. Gerek yukarıda da gerekse Yargıtay’ca görülecek nedenlerle usul ve yasaya uygun olmayan mahalli mahkeme kararının bozulmasını istemiştir.
G) Delillerin Değerlendirilmesi ve Gerekçe :
Dava, Kurum kararının iptaline, maluliyet aylığının malul olduğu talep tarihinden itibaren bağlanması gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, davanın reddine karar verilmiştir. Bölge Adliye Mahkemesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
Dosyadaki kayıt ve belgelerden; ... Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğünün 14/01/2016 tarih ve 20166100017 Karar sayılı kurum sağlık kurulu kararında; davacının çalışma gücünün en az % 60"ını kaybetmediği, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca dosyada mevcut 01.04.2016 tarih ve 2016-2723 Esas, 26-5112 karar sayılı kararında sigortalının bir eğitim ve araştırma hastanesi Gastroenteroloji bölümünde ayrıntılı muayene ve tetkik sonuçlarını içeren (....) ayrıntılı sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerin temin edilerek dosyası ile birlikte kurula gönderilmesine dair ara karar verildiği, Adli Tıp Kurumu 3. İhtisas kurulunun 18.07.2018 Tarih ve 12961 sayılı mütalaasında,İsmail oğlu, 1968 doğumlu ..."nun mevcut hastalıkları nedeniyle 03/08/2013 tarih ve 28727 sayılı Resmi Gazete"de yayımlanan maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği çerçevesinde çalışma gücünün en az %60(yüzdealtmış)"ını kaybetmemiş olduğuna karar verildiği, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu’nun nihai kararının dosyada bulunmadığı anlaşılmaktadır.
0l/10/2008 tarihinde yürürlüğe giren 5510 sayılı Yasa"nın 25. maddesinde, 4.maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentleri kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası veya meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60"ını kaybettiği Kurum Sağlık Kurulunca tespit edilen sigortalının malul sayılacağı, ancak sigortalı olarak ilk defa çalışmaya başladığı tarihten önce çalışma gücünün % 60"ını kaybettiği önceden veya sonradan tespit edilen sigortalının bu hastalık veya özrü sebebiyle malullük aylığından yararlanamayacağı bildirilmiştir.
Bu yönüyle davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Yasa"nın 95. maddesidir. Anılan maddeye göre, "Bu Kanun gereğince, yurt dışında tedavi için yapılacak sevklere, çalışma gücü kaybı, geçici iş göremezlik ödeneklerinin verilmesine ilişkin raporlar ile iş kazası ve meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücü veya çalışma gücü kaybına esas teşkil edecek sağlık kurulu raporlarının usul ve esaslarını, bu raporları vermeye yetkili sağlık hizmeti sunucularının sahip olması gereken kriterleri belirlemeye, usulüne uygun olmayan sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgeleri düzenleyen sağlık hizmet sunucusuna iade edecek belirlenen bilgileri içerecek şekilde yeniden düzenlenmesini istemeye Kurum yetkilidir. Usulüne uygun sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbî belgeler ile gerekli diğer belgelerin incelenmesiyle; yurt dışında tedavi için yapılacak sevklere, vazife malullük derecesini, iş kazası veya meslek hastalığı sonucu tespit edilen meslekte kazanma gücünün kaybına veya meslekte kazanma gücünün kaybı derecelerine ilişkin usulüne uygun düzenlenmiş sağlık kurulu raporları ve diğer belgelere istinaden Kurumca verilen karara ilgililerin itirazı halinde, durum Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca karara bağlanır.
Bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık Bakanlığı ile Kurumun birlikte çıkaracağı yönetmelikle düzenlenir." Bu yasal düzenleme gereğince düzenlenen Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği"nin 55. maddesine göre sigortalının malullük durumunun Kurumca yetkilendirilen Sağlık sunucularının sağlık kurulunca usulüne uygun düzenlenecek raporların Kurum Sağlık Kurulunca incelenmesi sonucu Çalışma Gücü ve Meslekte Kazanma Gücü Kaybı Oranı Tespit İşlemleri Yönetmeliğinde belirlenen usul ve esaslara göre tespit edileceği, anılan yönetmeliğin 5. maddesinde sigortalı ve hak sahiplerinin çalışma gücü oranlarının a) Sağlık Bakanlığı eğitim ve araştırma hastaneleri, b) Devlet Üniversitesi, c) ... Silahlı Kuvvetlerine bağlı asker hastaneleri, ç) sigortalıların ikamet ettikleri illerde (a), (b), (c) bentlerinde belirtilen hastanelerin bulunmaması durumunda Sağlık Bakanlığı tam teşekküllü hastanelerin yetkili olduğu, bildirilmiş, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 56. maddesinde ise Kurum Sağlık Kurulunca verilen karara karşı yapılan itirazların Yüksek Sağlık Kurulunca inceleneceği bildirilmiştir.
Kural olarak Yüksek Sağlık Kurulunca verilen karar Sosyal Güvenlik Kurumunu bağlayıcı nitelikte ise de diğer ilgililer yönünden bir bağlayıcılığı olmadığından Yüksek Sağlık Kurulu Kararına itiraz edilmesi halinde inceleme Adli Tıp Kurumu giderek Adli Tıp Kurumu Genel Kurulu aracılığıyla yaptırılmalıdır. Yargıtay İçtihadı Birleştirme Büyük Genel Kurulu"nun 28.06.1976 günlü, 1976/6-4 sayılı Kararı da bu yöndedir.
Somut olayda, Adli Tıp 3. İhtisas Kurulu" nca 03.08.2013 tarih ve 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan yönetmeliğe göre değerlendirme yapıldığı gözetildiğinde, Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunca dosyada mevcut 01.04.2016 tarih ve 2016-2723 Esas, 26-5112 karar sayılı kararında sigortalının bir eğitim ve araştırma hastanesi Gastroenteroloji bölümünde ayrıntılı muayene ve tetkik sonuçlarını içeren (....) ayrıntılı sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgelerin temin edilerek dosyası ile birlikte gönderilmesine dair ara karar verildiği ve Yüksek Sağlık Kurulunun nihai raporunun dosyada bulunmadığı, Yüksek Sağlık Kurulunun nihai raporunun bulunup bulunmadığının araştırılarak varsa dosya içerisine alınması, şayet yoksa Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulundan 03.08.2013 tarih ve 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliğine göre rapor aldırılması ve bu eksikliğin giderilmesi gerektiği anlaşılmaktadır.
Yapılacak iş, davacının % 60 maluliyet oranı üzerinden 03/08/2013 tarih ve 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespiti İşlemleri Yönetmeliği"ne göre malul olup olmadığı hususunda Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulunun nihai raporunun bulunup bulunmadığının araştırılarak dosya içerisine almak, şayet yoksa Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulundan 03.08.2013 tarih ve 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Maluliyet Tespit İşlemleri Yönetmeliğine göre rapor almak ve sonucuna göre karar vermekten ibarettir.
O halde, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmaksızın, Bölge Adliye Mahkemesince davacı vekilinin istinaf başvurusunun kabulü ile yeniden hüküm kurulması gerekirken, istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebepten dolayı kaldırılmasına ve ilk derece Mahkemesi kararının bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
H)SONUÇ:
Temyiz olunan Bölge Adliye Mahkemesi kararının, yukarıda yazılı sebeplerden dolayı 6100 sayılı HMK"nun 373/1. maddeleri uyarınca KALDIRILMASINA, ilk derece mahkemesi kararının BOZULMASINA, dosyanın ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin de Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, temyiz harcının istek halinde temyiz eden davacıya iadesine, 25/06/2019 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.