Yargıtay 3. Hukuk Dairesi 2022/2752 Esas 2022/6121 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ : İZMİR BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ 4. HUKUK DAİRESİ
VEK. AV. ...


Taraflar arasında ilk derece mahkemesinde görülen alacak davasının kabulüne dair verilen karar hakkında bölge adliye mahkemesi tarafından yapılan istinaf incelemesi sonucunda; davalı tarafın istinaf başvurusunun kısmen kabulüne yönelik olarak verilen kararın, süresi içinde taraf vekillerince temyiz edilmesi üzerine; temyiz dilekçelerinin kabulüne karar verildikten sonra, dosya içerisindeki bütün kağıtlar okunup gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı; davalı ... Bölgesi Yönetim Kurulunun 26/05/2015 tarihli kararı ile tahsis belgesini iptal ettiğini, bu nedenle davalıya ödediği paranın iadesini talep ettiğini, davalının 19/12/2016 tarihinde faizsiz olarak sadece 404.727 TL ödediğini, davalının 2008 yılından üyelikten çıkma tarihi olan döneme kadar ödenen paraya hiçbir şekilde yasal faiz işletmediğini, 26/05/2015 tarihinde üyelikten çıkarılması sebebi ile 09/02/2011 tarihli Yönetmeliğe tabi olduğunu, bu Yönetmeliğin 6. maddesine göre “Arsa tahsislerinin iptalinde iade edilecek arsa bedeli; ilk satış bedelinden az, yılı kanuni faiz oranları ile belirlenen arsa bedelinden fazla olmamak üzere ...’ce belirlenerek katılımcıya ödenir.” şeklindeki hüküm gereğince tarafına faiz ödenmesi gerektiği ileri sürerek; fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, ödenmeyen faiz alacağının davalıdan tahsilini talep etmiş, 04/07/2018 tarihli dilekçesi ile talebini 1.000 TL'den 225.305,97 TL'ye artırmıştır.
Davalı; davacının arsa tahsis işleminin iptal edildiği tarihte yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine göre belirlenmesi gerektiğini, iptal tarihinde yürürlükte olan yönetmelikte katılımcıya ödediği bedellerin iade edileceği bunun haricinde herhangi bir bedel ödenmeyeceğinin belirtildiğini savunarak, davanın reddini istemiştir.
İlk derece mahkemesince; davanın ... Uygulama Yönetmeliğinin 111. maddesi uyarınca faiz alacağı talebine ilişkin olduğu, iptal kararı tarihi itibariyle yürürlükte bulunan ... Uygulama Yönetmeliğine göre davacının davalıdan faiz talep etmesinin hukuka uygun olduğu gerekçesiyle, davanın kabulü ile bilirkişi marifetiyle hesaplanan 225.305,97 TL faiz alacağının davalıdan tahsiline karar verilmiş; karara karşı, davalı istinaf başvurusunda bulunmuştur.
Bölge adliye mahkemesince; davacı adına yapılan arsa tahsis iptal kararı eski yönetmelik tarihinde verilmiş ise de, henüz arsa tahsis bedelinin davacı tarafa ödenmeden yürürlüğe girmesi nedeniyle yeni yönetmeliğin uygulanması gerektiği, 404.727,70 TL arsa tahsis bedelinin davacının ödeme tarihleri göz önüne alınarak iptal tarihi olan 26/05/2015 tarihine kadar, Yönetmeliğin 110/2 inci maddesi uyarınca Maliye Bakanlığınca her yıl belirlenen yeniden değerleme oranı üzerinden hesaplanan tutarın ödenen tutara eklenmesi suretiyle davacıya ödenecek miktarın belirlenmesi ayrıca yine yönetmeliğin anılan hükmü uyarınca arsa tahsis bedeli 2016 Şubat ayında ödenmesi gerekirken, 19/12/2016 tarihinde ödenmesi nedeniyle bu süre için davacı yararına davacının talebi ile bağlı kalınarak yasal faiz üzerinden işlemiş faiz alacağının da hesaplanması suretiyle alacağın belirlenmesi gerektiğinden bahisle, davalının miktara yönelik istinaf başvurusunun kabulüne, ilk derece mahkemesinin kararı kaldırılarak, yeniden davanın kısmen kabulü ile 148.976 TL'nin davalıdan alınarak davacıya verilmesine karar verilmiş; karar, taraflarca temyiz edilmiştir.
Uyuşmazlık; arsa tahsis belgesinin iptal edilmesi üzerine iade edilen bedele faiz uygulanıp uygulanmayacağı noktasında toplanmaktadır.
Davalı Yönetim Kurulunun 26/05/2015 tarihli ve 13 sayılı kararı ile Organize Sanayi Bölgesi Uygulama Yönetmeliği'nin 108. maddesi gereğince davacıya verilen tahsisin iptal edildiği görülmüştür.
Organize Sanayi Bölgesi Uygulama Yönetmeliğin 108. maddesi; " (1) Tahsis edilen arsa ile ilgili olarak; a) Tahsis tarihinden itibaren 1 yıl içerisinde gerçekleştireceği yapıya ait projeleri ...’ye tasdik ettirerek yapı ruhsatını almayan,
b) Çevresel Etki Değerlendirmesi Yönetmeliğine göre “... Olumlu Kararı” veya “... Gerekli Değildir Kararı” almayan,
c) Altyapı inşaatının durumuna göre ...’nin duyuru tarihinden itibaren;
1) Yapı ruhsatını alarak 1 yıl içinde inşaata başlamayan,
2) Yapı ruhsatı tarihinden itibaren 2 yıl içinde üretime geçmeyen,
katılımcılara yapılan tahsis, yönetim kurulu tarafından iptal edilir.
(2)Makul sebeplerin varlığı halinde; yönetim kurulu, müteşebbis heyet veya genel kurulun belirlediği prensipler çerçevesinde, bu süreleri uzatabilir." şeklinde düzenlenmiştir.
Organize Sanayi Bölgesi Uygulama Yönetmeliğinin 110. maddesi "(1) Katılımcı, peşinatı yatırmış ve yıllık taksitlerini ödemiş olduğu halde, inşaata başlama süresi sonuna kadar veya inşaata başladıktan sonra dilediği zaman parsel alımından vazgeçerek isteği ile yatırmış olduğu arsa tahsis bedellerini geri isteyebilir. ..., katılımcının o güne kadar yatırmış olduğu arsa tahsis bedellerinin toplamını iade eder. Söz konusu para arsanın geri alınma tarihinden itibaren ilk mali yılda bütçeye konularak ödenir. Katılımcı bunun dışında hiçbir surette faiz ve tazminat talep edemez. Bu şekilde arsayı almaktan vazgeçerek paralarını alan katılımcıların yeniden müracaat etmesi halinde hiçbir öncelik hakları olamaz." şeklinde düzenlenmiştir.
Organize Sanayi Bölgesi Uygulama Yönetmeliğinin 111 inci maddesinin üçüncü fıkrasında 09/02/2011 tarihinde yapılan değişiklikle, "Katılımcı, inşaatını süresinde ya da verilen ek süre içinde bitirmediği takdirde; temel atmış veya temel inşaatını bitirmiş olsa bile, ..., arsa bedelini iade etmek suretiyle tahsisi iptale yetkilidir. Arsa tahsislerinin iptalinde iade edilecek arsa bedeli; ilk satış bedelinden az, yılı kanuni faiz oranları ile belirlenen arsa bedelinden fazla olmamak üzere ...’ce belirlenerek katılımcıya ödenir.” şekline getirilmiştir.
Somut olayda; davalı ... Bölgesinin 26/05/2015 tarihli Yönetim Kurulu Kararı ile davacı firmanın parsel tahsisinin Organize Sanayi Bölgesi Uygulama Yönetmeliğinin 108. maddesi gereğince iptaline karar verildiği, işbu işlemin iptali de dahil olmak üzere davacı tarafından davalı aleyhine davaların açıldığı, ancak davacının açtığı davalardan feragat ettiği ve ... Uygulama Yönetmelinin 110.maddesi 3.fıkrası gereğince ödediği 206.873 EURO bedelin belirlenerek yasal faizi ile birlikte iadesini istemesi üzerine, davalı tarafça 19/12/2016 tarihinde faizsiz olarak 404.727 TL ödendiği anlaşılmaktadır.
Her ne kadar davacı tarafından keşide edilen 03/11/2016 tarihli ihtarname ile anılan Yönetmeliğin 110/3. maddesi gereğince para iadesi talep edilmiş ise de, bölge adliye mahkemesinin de kabulünde olduğu üzere tahsisin iptali, davacının vazgeçmesi ile değil, davalı ... yönetim kurulu kararı ile gerçekleşmiştir. Ancak anılan yönetim kurulu kararının yenilik doğurucu işlem olması nedeniyle davacıya tebliğ tarihi itibariyle sonuç doğuracağı nazara alındığında yönetim kurulu kararının davacıya tebliğ tarihindeki yönetmelik hükümleri nazara alınarak sonuca varılması gerekmektedir.
Bu durumda, davacının arsa tahsisinin yönetim kurulu kararı ile iptal edildiği ve iptal kararının davacıya tebliği ile sonuç doğuracağı gözetildiğinde, davacı tarafça söz konusu yönetim kurulu kararının iptali yönünde 11/09/2015 tarihinde dava açılmakla en geç bu tarihte tebliğ edildiği kabul edilerek bu tarih itibariyle yürürlükte olan yönetmelik hükümlerine göre çözümlenmesi gerekmektedir.
Buna göre bölge adliye mahkemesince; söz konusu yönetim kurulu kararında, davacıya ilişkin tahsisin anılan yönetmeliğin 108. maddesi gereğince iptal edildiğinin belirtildiği nazara alındığında uygulanması gereken yönetmeliğin, yönetim kurulu kararının davacıya tebliğ tarihi itibariyle yürürlükte bulunan ... Uygulama Yönetmeliği olması gerektiği, bu tarihteki yönetmeliğin 110. maddesinin katılımcının parsel alımından vazgeçmesi üzerine arsa tahsis bedelinin iadesine ilişkin olduğu, 111/3. maddesinin (09.02.2011 tarihli değişiklikle) ise; ...'ce arsa tahsislerinin iptalinde iade edilecek arsa bedeline ilişkin olduğu nazara alındığında, yönetmeliğin 111/3. maddesinin uygulanması gerektiği kuşkusuzdur.
O halde, bölge adliye mahkemesince, davacının arsa tahsisinin iptal edildiği yönetim kurulu kararının davacıya tebliğ tarihindeki ... Kanunu Uygulama Yönetmeliğinin 111/3. maddesi gereğince yapılacak hesaplama sonucuna uygun hüküm tesisi yoluna gidilmesi gerekirken, yanılgılı değerlendirme ile yazılı şekilde karar verilmesi usul ve kanuna aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle, 6100 sayılı HMK'nın 371. maddesi uyarınca temyiz olunan bölge adliye mahkemesi kararının davacı yararına BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz edene iadesine, aynı Kanun'un 373/2 maddesi uyarınca dosyanın kararı veren bölge adliye mahkemesine gönderilmesine, 22/06/2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.