Yargıtay 14. Hukuk Dairesi 2012/4547 Esas 2012/5774 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 03.06.2004 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı kurulması istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 24.11.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi bir kısım davalılar vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:

K A R A R
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesine dayalı geçit irtifakı tesisi istemiyle açılmıştır.
Yanıt veren davalılar davanın reddini savunmuştur.
Mahkemece, dava kabul edilmiştir.
Hükmü, bir kısım davalılar temyiz etmiştir.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Geçit hakkı taşınmaz mülkiyetini sınırlayan bir irtifak hakkı olmakla birlikte, özünü komşuluk hukukundan alır. Bunun doğal sonucu olarak yol saptanırken komşuluk hukuku ilkeleri gözetilmelidir. Geçit gereksiniminin nedeni, taşınmazın niteliği ile bu gereksinimin nasıl ve hangi araçlarla karşılanacağı davacının sübjektif arzularına göre değil, objektif esaslara uygun olarak belirlenmeli, taşınmaz mülkiyetinin sınırlandırılması konusunda genel bir ilke olan fedakârlığın denkleştirilmesi prensibi dikkatten kaçırılmamalı, özellikle de geçit ihtiyacı içersinde bulunan taşınmazın bu ihtiyacı karşılanırken aleyhine geçit kurulacak komşu taşınmaza zarar verilmesinin önüne geçecek her türlü tedbir düşünülmelidir.
Somut olayda; ihtiyaç sahibi olduğunu ileri süren 5 sayılı parseldir. Geçit 6 sayılı parsel üzerinden kurulmak istenmektedir. 6 sayılı parsel üzerinde kat mülkiyeti tesis edilmiş, 23 ayrı bağımsız bölüm bulunmaktadır. 6 sayılı parseldeki bina koruma amaçlı olarak güneyde istinat duvarı ile güçlendirilmiştir. Bilirkişi raporlarına göre istinat duvarının yıkılması ve yeniden yapılması gerekecektir. Bilirkişiler istinat duvarının yıkımı sırasında binanın zarar görüp görmeyeceğini görecekse bu zararın ne türlü tedbirlerle engellenmesi gerektiğini raporlarında açıklamamıştır.
Kaldı ki, uygulaması yapılmamış olsa dahi 5 sayılı parsel kuzeyde “... Sokak” ile cephelidir. Dosyada bulunan hava fotoğraflarından imar planında ... Sokak olarak gösterilen yer üzerinde yapı olmadığı görülmektedir. Şayet davacı bugünkü makine tekniğinden yararlanarak imar planında ... Sokak olarak gösterilen yerden 5 sayılı parseli gelip geçme olanağını bulursa davacının geçit ihtiyacı ortadan kalkacağından belirtilen bu husus üzerinde önemle durulması gerekmektedir.
Bütün bu anlatılanlara göre yapılması gereken iş; jeolog, inşaat mühendisi, bilirkişilerden oluşturulacak kurulla yerinde yeniden keşif yapmak, imar planında ... Sokak olarak gösterilen sahada davacının bugünkü makine tekniğinden yararlanarak 5 sayılı parsele giriş çıkış yapıp yapamayacağını ve bunun maliyetinin ne olacağını bilirkişilere ayrıntılı ve gerekçeli bir şekilde inceletmek ve istemi bunun sonucuna göre bir karar bağlamak olmalıdır.
Karar açıklanan nedenle bozulmalıdır.
SONUÇ :Temyiz olunan kararın yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, bozma nedenine göre temyiz eden davalıların diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, 19.04.2012 gününde oybirliği ile karar verildi.