(Kapatılan)14. Hukuk Dairesi 2012/4128 E. , 2012/5713 K.
"İçtihat Metni"
MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14.10.2009 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkından kaynaklanan elatmanın önlenmesi, kal ve ecrimisil istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 15.09.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... ve davalı ... Petrol Ürünleri Ltd. Şti. vekilleri tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, 985 parsel sayılı taşınmazda intifa hakkı sahibi olduğunu, davalı bayisi ..."ün bayilik sözleşmesine aykırı davranarak kendilerinin onayı olmadan diğer davalı ... Petrol Ürünleri İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti."den temin ettiği otogazı intifa hakkına konu alanda sattığını ileri sürerek elatmanın önlenmesi, otogaz tesislerinin kaldırılması ve fazlaya dair haklarını saklı tutarak 10.000 lira ecrimisilin davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı ... Petrol Ürünleri İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti., davanın reddini savunmuş, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiş, hükmü davalılar temyiz etmişlerdir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve tüm dosya içeriğine göre davalı ..."ün elatmanın önlenmesi ve otogaz tesislerin kaldırılmasına yönelik temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-İntifa hakkı; başkasına ait bir eşya, hak veya mal varlığı üzerinde belirli bir kişiye tam olarak yararlanma olanağını sağlayan bir irtifak türüdür. Türk Medeni Kanununun 794. maddesi uyarınca bu hak sahibine konusu üzerinde tam yararlanma yetkisi sağlar. Hak sahibi tam yararlanma yetkisi
kapsamında haksız elatmanın önlenmesini ve ecrimisil isteme olanağına sahiptir. Bu isteği ise intifa hakkı sahibinin hakkı üzerinde muaraza çıkartan yana dava açılarak yöneltmesi gerekir. Başka bir deyişle, davadaki hasım intifa hakkı sahibini o eşyadan tam yararlanma hakkını engelleyen kişidir.
Somut olaya gelince; davacı şirket ile davalı ... arasında bayilik sözleşmesi bulunmaktadır. İntifa hakkı sahibi davacı şirket bu hakkın kendisine sağladığı kullanımı bayilik sözleşmesi olan ..."e devretmiştir. ... aynı zamanda davalı ... Petrol Ürünleri İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti."nin bayiisi olarak intifa hakkına konu taşınmaz üzerinde LPG satışı yapmaktadır.
Görülüyor ki, davalı şirketin davacının intifa hakkı sahibi olduğu petrol istasyonuna aktif bir elatması yoktur. Burada davalıya ait LPG ürününü pazarlayan ve bayilik sözleşmesine aykırı davranan yan ..."dür. Davacı da ancak bu şirkete karşı elatmanın önlenmesi isteminde bulunabilir.
Diğer yandan ecrimisil; 08.03.1950 tarih 22/4 sayılı İçtihadı Birleştirme Kararına göre haksız eylemden doğan bir işgal tazminatıdır.
Davacı intifa hakkına konu taşınmazda otogaz tesislerinin bulunması nedeniyle başlangıçta 10.000 TL ecrimisil talep etmiş, yargılama aşamasında ise bu miktarı ıslah ederek 15.890,89 TL"ye çıkarmıştır. Mahkemece ecrimisil miktarını saptamak için bilirkişi incelemesi yaptırılmış, bilirkişiler davacı ve davalı ... arasındaki 24.11.2004 tarihli bayilik sözleşmesinin 2. maddesinden hareketle davacının mahrum kaldığı karı hesaplamışlardır. Sözü edilen 2.maddeye göre; bayinin akaryakıt istasyonunda münhasıran şirketten veya şirketin tayin edeceği kaynaklardan alacağı ürünleri satacağı kararlaştırılmış, bu madde hükmüne aykırılık halinde ise bayinin şirketin mahrum kaldığı karı karşılayacağı hüküm altına alınmıştır. Bilirkişiler dayanak yaptıkları hükümden hareketle, bayi davalı otogaz ürünlerini davacıdan temin etmiş olsa idi davacının bu ticari ilişkiden elde edeceği karı ve faizini hesaplamışlar ve mahkemece de hesaplanan 15.890,89 TL hüküm altına alınmıştır.
Yukarıda da değinildiği gibi, ecrimisil taşınmazın haksız işgal tazminatıdır. Diğer bir anlatımla, davacının tarafı olmadığı bir sözleşmeden kaynaklanan olası kar kaybı ecrimisilin konusu olamaz.
Yapılan tüm bu açıklamalar karşısında, mahkemece davalı ... Petrol Ürünleri İnş. Mak. San. Tic. Ltd. Şti."nin davada pasif dava ehliyetinin bulunmaması nedeniyle bu davalı aleyhine açılan davanın usulden reddi, diğer davalı yönünden de haksız elatma sabit olduğundan elatmanın önlenmesine, otogaz tesislerinin intifa hakkına konu alandan kaldırılmasına, ecrimisilin de
otogaz tesislerin bulunduğu alanın kullanım bedeli bilirkişiler aracılığıyla belirlenerek hüküm altına alınması gerekirken, tüm bu hususların gözardı edilerek yazılı olduğu şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. Karar açıklanan nedenlerle bozulmalıdır.
SONUÇ: Yukarıda (1) numaralı bentte açıklanan nedenlerle davalı ..."ün diğer temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir. (2) numaralı bentte yazılı nedenlerle davalıların temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz harcının istek halinde yatıran taraflara iadesine, 18.04.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi.
