Danıştay 6. Daire 2018/4311 Esas 2021/6278 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4311
Karar No : 2021/6278

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- …
2- …

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ :... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlıkta, mahkemece davacıların başvurusu parselasyon yapılması istemi olarak değerlendirilerek plansız sahada parselasyon yapılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de, taşınmaza ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planının yargı kararıyla iptal edilmesi ve bu karar uyarınca bir plan kararı üretilmeyerek taşınmazın fonksiyonsuz kalması üzerine davacıların taşınmazın imara açılması talebinin zımnen reddine ilişkin işlem uygulama imar planı yapılması isteminin reddi olarak alınarak yargılama bu kapsamda yapılmalıdır.
Yargı kararıyla bir planın iptal edilmesi durumunda ise taşınmazın fonksiyonsuz bırakılmaması, şehircilik ilkeleri ve planlama esasları çerçevesinde üst ölçekli planla ve çevre kullanımlarla uyumlu bir şekilde taşınmaza bir fonksiyon getirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında "itfaiye alanı" fonksiyonunda bulunduğu da dikkate alınarak idarece bütünüyle planlı olan bir alanda yargı kararıyla plansız kalan taşınmazda evveliyetle planlama yapılması gerektiğinden, davacıların başvurusunun zımnen reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuki isabet bulunmamaktadır. Bu nedenle, temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava; Balıkesir ili, Erdek ilçesi, ... Mahallesi, … ada, … sayılı parselin bulunduğu alanda parselasyon yapıldığı, taşınmazın ise hala tarla vasfında bulunduğu, uygulama imar planı yapılarak taşınmazın imara açılması istemiyle 09/06/2016 tarihinde yapılan başvurunun zımnen reddine ilişkin işlemin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; davanın konusu parselasyon yapılarak taşınmazın kısıtlılığının giderilmesi isteminin reddine ilişkin işlem olarak alınarak, dava konusu taşınmaza ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin mahkeme kararıyla iptal edildiği, plansız alanda kalan taşınmazda parselasyon yapılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiş, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince reddedilmiş, bu karar davacılar tarafından temyiz edilmiştir.
3194 sayılı İmar Kanununun işlem tarihinde yürürlükte bulunan şekliyle “Tanımlar” başlıklı 5. maddesinde, "nazım imar planı; varsa bölge ve çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla bütün olan plan olarak; uygulama imar planı ise; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgilerini ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
Anayasanın 2. maddesinde, "Türkiye Cumhuriyeti, (...) demokratik, laik ve sosyal bir hukuk Devletidir." hükmüne, 138. maddesinde, "Yasama ve yürütme organları ile idare, mahkeme kararlarına uymak zorundadır; bu organlar ve idare, mahkeme kararlarını hiçbir suretle değiştiremez ve bunların yerine getirilmesini geciktiremez." hükmüne yer verilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 28. maddesinde ise, "Danıştay, bölge idare mahkemeleri, idare ve vergi mahkemelerinin esasa ve yürütmenin durdurulmasına ilişkin kararlarının icaplarına göre idare, gecikmeksizin işlem tesis etmeye veya eylemde bulunmaya mecburdur. Bu süre hiçbir şekilde kararın idareye tebliğinden başlayarak otuz günü geçemez." hükmüne yer verilmiştir.

Dosyanın incelenmesinden, dava konusu taşınmazın ... tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/5000 ölçekli nazım imar planı ile 1/1000 ölçekli uygulama imar planında "itfaiye alanı" olarak planlandığı, … tarih ve … sayılı belediye encümeni kararı ile taşınmazın kamulaştırılmasına karar verildiği, daha sonra kamulaştırma işleminden vazgeçildiği, … tarih ve … sayılı belediye meclisi kararıyla onaylanan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğiyle taşınmazın "trafo alanı" olarak belirlendiği ve bu plan değişikliğine karşı açılan davada … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla uygulama imar planı değişikliğine ilişkin dava konusu işlemin iptaline karar verildiği, davacılar tarafından parselin imara açılması istemiyle 09/06/2016 tarihinde yapılan başvurunun zımnen reddedilmesi üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, mahkemece davacıların başvurusu parselasyon yapılması istemi olarak değerlendirilerek plansız sahada parselasyon yapılamayacağı, bu nedenle dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmişse de, taşınmaza ilişkin 1/1000 ölçekli uygulama imar planının yargı kararıyla iptal edilmesi ve bu karar uyarınca bir plan kararı üretilmeyerek taşınmazın fonksiyonsuz kalması üzerine davacıların taşınmazın imara açılması talebinin zımnen reddine ilişkin işlem uygulama imar planı yapılması isteminin reddi olarak alınarak yargılama bu kapsamda yapılmalıdır.
Yargı kararıyla bir planın iptal edilmesi durumunda ise taşınmazın fonksiyonsuz bırakılmaması, şehircilik ilkeleri ve planlama esasları çerçevesinde üst ölçekli planla ve çevre kullanımlarla uyumlu bir şekilde taşınmaza bir fonksiyon getirilmesi gerekmektedir.
Bu durumda, taşınmazın 1/5000 ölçekli nazım imar planında "itfaiye alanı" fonksiyonunda bulunduğu da dikkate alınarak idarece bütünüyle planlı olan bir alanda yargı kararıyla plansız kalan taşınmazda evveliyetle planlama yapılması gerektiğinden, davacıların başvurusunun zımnen reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuki isabet bulunmamaktadır.
Bununla birlikte, 1/5000 ölçekli nazım imar planında taşınmazın yapılaşmaya uygun bir fonksiyonda bulunmaması nedeniyle, üst ölçekli plana uygun olarak yapılacak 1/1000 ölçekli uygulama imar planı üzerine, davacıların öne sürdüğü kısıtlılık halinin parselasyonla giderilebileceği tabidir.
Açıklanan nedenlerle, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/04/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.