Danıştay 6. Daire 2021/518 Esas 2021/6296 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2021/518
Karar No : 2021/6296


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Büyükşehir Belediye Başkanlığı

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Sağlık Hizmetleri A. Ş. … Şubesi

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi Kararının Osmangazi Belediye Başkanlığının 2019 yılı evsel katı atık toplama ve taşıma ücret tarifesinin büyük ölçekli işyerlerine ilişkin kısmı ile anılan tarifenin bildirilmesine ilişkin … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetimi Şube Müdürlüğü işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: …. İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; dava konusu tarifenin tam maliyet esasına uygun olarak ilgili Yönetmelik ve Yönerge kapsamında getirilen kriterler gözetilerek Büyükşehir Belediyesinin onayı ile belirlendiği, Osmangazi Belediye Başkanlığınca hazırlanan 2019 yılı evsel katı atık toplama tarifesi hesap raporu hazırlanırken tam maliyet analizinin yapıldığı, toplam sistem maliyetinin hesaplandığı, dava konusu işlemlerde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen temyize konu kararda; katı atıkların toplanması aşamasından bertaraf edilmesi aşamasına kadarki sürecin ve oluşacak maliyetin bir bütün olduğu dikkate alındığında, katı atık ücretlerine ilişkin tarifenin belirlenmesi aşaması ile başlayan ve tahakkuk ettirilen bedellerin abonelerden su faturaları ile tahsil edilmesi ile sonlanan süreçte Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve sorumlu olduğu açık olduğu; katı atık ücret tarifesini tüm unsurlarıyla kendisi belirlemeyen sadece ilçe belediyeleri tarafından hazırlanan ücret tarife önerisini onaylayan Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin dava konusu işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığından; istinaf talebinin kabulüne, İdare Mahkemesi kararının kaldırılmasına ve dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından; Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla 2018 yılından itibaren tarifelerin her yıl mesken, küçük, orta ve büyük ölçekli işyeri sınıflaması esas alınarak ilçe belediyelerince hazırlanması kararının alındığı, kılavuza göre mesken, küçük (250 kişi) ölçekli işyeri kategorisinde hazırlanan tarifeye dair 05/12/2018 tarih ve 2018/443 sayılı Osmangazi Belediye Meclisi kararının dava konusu işlem ile onaylandığı, işyerlerinin küçük, orta ve büyük ölçekli olarak sınıflandırıldığı, davacı şirketin çalışan sayısı ve yatak kapasitesinden dolayı büyük işletme kategorisinde sınıflandırıldığı, meskenler için ücretin 18 TL olarak belirlendiği, bir meskende 2 kişi olduğu düşünülürse kişi başı aylık 9 TL olduğu, 650 kişinin çalıştığı bir hastanede 9X650=5.850 TL tarife bedelinin çıkacağı, hastanenin atıklarının tatiller dahil olmak üzere kesintisiz toplandığı, ilçe belediyelerinin maliyetlerinin toplama sayısı, ikamet eden kişi sayısı, taşıma mesafeleri vb sebeplerden dolayı farklı olabildiği, Yönetmelik uyarınca tam maliyetin esas alındığı belirtilerek, İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Bursa Büyükşehir Belediye Meclisinin … tarih ve … sayılı kararıyla; 2018 yılından itibaren evsel katı atık ücret tarifesinin, her yıl mesken, küçük, orta ve büyük ölçekli işyeri sınıflaması esas alınarak ilçe belediyeleri tarafından hazırlanmasına karar verilmiştir.
… tarih ve … sayılı Osmangazi Belediye Meclisi kararı ile, 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesi hazırlanarak Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığına gönderilmiştir.
Dava konusu … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile Osmangazi Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanan 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesi aynı şekilde kabul edilmiştir.
Dava konusu … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Başkanlığı Atık Yönetimi Şube Müdürlüğü işlemi ile, dava konusu tarife doğrultusunda iş ve işlemlerin yürütülmesi gerektiği bildirilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
10/07/2004 tarihli 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanununun "Büyükşehir, İlçe ve İlk Kademe Belediyelerinin Görev ve Sorumlulukları" başlıklı 7. maddesinin birinci fıkrasının (i) bendinde; büyükşehir katı atık yönetim plânını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine getirmek, bu amaçla tesisler kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; sanayi ve tıbbî atıklara ilişkin hizmetleri yürütmek, bunun için gerekli tesisleri kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmek; deniz araçlarının atıklarını toplamak, toplatmak, arıtmak ve bununla ilgili gerekli düzenlemeleri yapmak Büyükşehir Belediyesi'nin görevleri arasında sayılmış, aynı maddenin üçüncü fıkrasının (a) bendinde; Kanunlarla münhasıran büyükşehir belediyesine verilen görevler ile birinci fıkrada sayılanlar dışında kalan görevleri yapmak ve yetkileri kullanmak, (b) bendinde; Büyükşehir katı atık yönetim plânına uygun olarak, katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonuna taşımak ilçe ve ilk kademe belediyelerinin görev ve yetkileri arasında olduğu hükmüne yer verilmiştir.
2872 sayılı Çevre Kanununun 11. maddesinin 11. fıkrasında; büyükşehir belediyeleri ve belediyelerin evsel katı atık bertaraf tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacakların, sorumlu yönetimlerin yapacağı yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlü oldukları, bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınacağı, ve bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretlerin katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamayacağı hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Yukarıda yer verilen kanun hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; katı atık bertaraf tesislerinin kurulması, işletilmesi ve buna bağlı olarak bu tesislere ilişkin tüm yükümlülüklerin yerine getirilmesi hususunda Büyükşehir Belediyelerinin yetkili ve görevli kabul edildiği, ilçe ve/veya ilk kademe belediyelerinin ise, bu süreçte sadece katı atıkları toplamak ve aktarma istasyonlarına taşımak ile yükümlü kılındıkları, 2872 sayılı Kanunun 11. maddesinde ise; söz konusu bertaraf tesislerinin işletme, bakım ve onarım masraflarını karşılamak üzere, katı atık toplama, taşıma ve bertaraf ücretinin alınacağı ifade edilerek, katı atık bertaraf sürecinde oluşan maliyetlerin bir bütün olarak (toplama, taşıma ve bertaraf) değerlendirildiği ve bu süreçte oluşan giderlerin bu hizmetten yararlananlardan alınacak katılım ücreti ile karşılanacağının ifade edildiği, sonuç olarak anılan hizmetten yararlananlara yönelik olarak belirlenecek olan tarife uyarınca yapılacak olan ücretlendirme yetkisinin, bahsi geçen tesisleri kurma ve işletme sorumluluğu olan Belediyeye, Büyükşehir Belediyesi olan yerlerde ise Büyükşehir Belediyesine ait olduğu anlaşılmaktadır.
Dosyanın incelenmesinden; Osmangazi Belediye Başkanlığı tarafından 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesinin hazırlandığı ve söz konusu tarifenin, dava konusu … tarih ve … sayılı sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile onaylandıktan sonra uygulamaya konulduğu görülmektedir. Dolayısıyla katı atık hizmet bedeline ilişkin ücret tarifesini belirleme yetkisine sahip olan Bursa Büyükşehir Belediye Meclisince onaylanmak suretiyle uygulamaya konulan dava konusu Meclis Kararında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Bu itibarla; dava konusu Meclis Kararında yetki yönünden hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından, İdari Dava Dairesince, dava konusu 2019 yılı katı atık toplama ve taşımaya ilişkin evsel katı atık ücret tarifesinin büyük ölçekli işyerlerine ilişkin kısmının esasının incelenerek istinaf istemi hakkında karar verilmesi gerekirken, davanın reddi yolunda verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabul edilerek İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve dava konusu işlemlerin yetki yönünden iptali yolundaki temyize konu İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet görülmemiştir.
Öte yandan; dava konusu … tarih ve … sayılı Bursa Büyükşehir Belediye Meclisi kararı ile Osmangazi Belediye Başkanlığı tarafından hazırlanan 2019 yılı katı atık toplama ve taşıma tarifesinin onaylanmak suretiyle uygulamaya konulması sebebiyle Osmangazi Belediye Başkanlığının da hasım mevkiine alınması suretiyle işin esasının incelenmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddine ilişkin İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabul edilerek İdare Mahkemesi kararının kaldırılması ve dava konusu işlemlerin iptali yolundaki temyize konu ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan yürütmenin durdurulması harcının istemi halinde davalı idareye iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 29/04/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.