MAHKEMESİ :Ticaret Mahkemesi


Davacılar vekili tarafından, davalılar aleyhine 01.11.2010 gününde verilen dilekçe ile intifa hakkı ve kira sözleşmesi şerhinin terkini istenmesi üzerine yapılan muhakeme sonunda; kira sözleşmesi terkini istemi konusuz kaldığından karar verilmesine yer olmadığına, intifa hakkının terkini isteminin reddine dair verilen 12.04.2011 günlü hükmün Yargıtayca, duruşmalı olarak incelenmesi davacılar vekili tarafından istenilmekle, tayin olunan 10.04.2012 günü için yapılan tebligat üzerine temyiz eden davacılar vekili Av.... ile karşı taraftan davalı ...&... ... A.Ş. vekili Av. ... ... ve davalı ...Ş. vekili Av. ... geldiler. Açık duruşmaya başlandı. Süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra gelenlerin sözlü anlatımları dinlendi. Duruşmanın bittiği bildirildi. İş karara bırakıldı. Bilahare dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Davacı, 2499 ada 20 parsel sayılı taşınmaz üzerinde ... ... A.Ş. lehine 10.08.1993 tarihli 10 yıl 4 ay süreli intifa hakkı bulunduğunu, ... ... A.Ş. ile 01.05.2004 tarihinde yeni bir protokol imzalayarak taşınmaz kaydı üzerine 10 yıl süreli kira sözleşmesi şerhi konulmasının kararlaştırıldığını, protokolün 3. maddesinde de intifa hakkının terkin masrafları ... ... ...tarafından karşılanarak terkin edileceğinin hüküm altına alındığını, tapu kaydındaki kira sözleşmesinden kaynaklanan hakkından 14.09.2006 tarihinde ...&... A.Ş."ye devredildiğini, bu ilişkilerin bayilik sözleşmesinden kaynaklandığını, bayilik sözleşmesinin de sona erdiğini ileri sürerek taşınmaz kaydındaki kira sözleşmesi şerhinin ve intifa hakkının terkinine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalılar, davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, kira sözleşmesi şerhinin yargılama aşamasında terkin edilmesi nedeniyle davanın konusu kalmadığından karar verilmesine yer olmadığına, intifa hakkının terkini isteminde ...&... A.Ş."nin pasif dava ehliyeti bulunmadığından bu davalı aleyhine açılan davanın pasif dava ehliyeti yokluğundan reddine, ... ... A.Ş. aleyhine açılan intifa hakkının terkini isteminin de taraflar arasındaki sözleşme ilişkisinin Rekabet Kurumu Kararları gerekçe gösterilerek sona erdirildiğinden terkin masraflarının davalı tarafından karşılanması yükümlülüğünün bulunmadığı, bu nedenle davacının hukuki yararının olmadığı gerekçesiyle reddine karar verilmiştir.
Hükmü, davacı protokolün 3. maddesine göre intifa hakkını terkin masraflarının davalı ...Ş. tarafından karşılanmak suretiyle terkin kararı verilmesi gerektiğini belirterek temyiz etmiştir.
Davacı tarafından temyiz istemine konu edilen dava, tapu kaydındaki süresi sona eren intifa hakkının giderleri davalı tarafından karşılanmak üzere terkini istemine ilişkindir.
Türk Medeni Kanununun 794. maddesindeki tanıma göre intifa hakkı taşınırlar, taşınmazlar hatta haklar veya bir mal varlığı üzerinde tesisi mümkün olan ve hak sahibine konusu olan şeyden yararlanma hakkı veren bir irtifak türüdür.
Taşınmaz mallar üzerinde intifa hakkı, resmi senedin düzenlenerek tapuya tescili ile kurulan intifa hakkı; bir süreyle sınırlı olarak kurulmuşsa sürenin dolması veya bu süreden önce intifa hakkı sahibinin hakkından vazgeçmesi, intifa hakkı sahibinin ölümü veya tüzelkişi ise tüzel kişiliğin sona ermesi, konusu olan şeyin bütünüyle, harap olması sebebiyle artık ondan yararlanma olanağının kalmaması durumlarında sona erer. (TMK.m.796)
Türk Medeni Kanununun 1026. maddesi uyarınca da bir ayni hakkın sona ermesiyle tescil her türlü hukuki değerini kaybettiği takdirde yüklü taşınmaz maliki terkin isteyebilir ise de terkinin gerektirdiği giderlerin de taşınmaz maliki tarafından ödenmesi gerekir. Tapu sicil müdürlüğü terkin istemini kabul ettiğinde de bunu ilgililere tebliğ yükümlülüğü vardır. Taşınmaz üzerindeki ayni hakların terkini esas olarak hak sahibinin terkin talebi ile gerçekleştirilebilir.
Somut olayda; tapu sicil müdürlüğünde 10.08.1993 tarihinde düzenlenen resmi senet uyarınca dava konusu 2499 ada 20 parsel sayılı taşınmaz üzerinde davalı ...Ş. yararına 10 yıl 4 ay süre ile intifa hakkı tesis edilmiştir. İntifa hakkının süresi dolduktan sonra 01.05.2004 tarihinde taraflar protokol düzenlemiş, protokol ile aynı taşınmaz için tesis ettikleri 10 yıl süreli kiracılık ilişkisinin tapu kütüğüne şerhini kararlaştırmışlardır. Aynı
protokolün 3. maddesinde de "Sözkonusu taşınmaz üzerinde ... lehine mevcut intifa hakkı, kira sözleşmesi içerisinde ..."ın belirleyeceği bir zamanda ya da kira sözleşmesinin sonunda taraflar arasında yeni bir anlaşma sağlanamadığı takdirde, kira şerhi ile birlikte ... tarafından, masrafları kendisine ait olmak üzere fek ve terkin ettirilecektir" şeklinde hüküm mevcuttur. Davacı şimdi bu hükme dayanarak intifa hakkının terkinini ve giderlerinin davalı ...Ş. tarafından karşılanmasını talep etmektedir.
Taraflar, aralarında serbest iradeleri ile karşılıklı olarak protokol düzenlenmiş ve imzalanmıştır. Bayilik ilişkisi ve taşınmazın kullanımı da bu protokol hükümlerine göre çekişmesiz devam etmiştir. Rekabet Kanunu ve buna bağlı olarakta Rekabet Kurulunun kararları ve 2002/2, 2003/3 sayılı Rekabet Kurulu Tebliğleri uyarınca 18.09.2010 tarihinde taraflar arasındaki bayilik ilişkisi sona ermiştir. Bu ilişkinin sona ermesinin nedeni mahkemenin kabulünün aksine protokolün 3. maddesinin uygulanmasını istemede etkili değildir. Anılan 3. maddede intifa hakkı terkin bedelinin ... ... A.Ş. tarafından karşılanacağı açıkça ifade edilmiştir. Bunun terkin zamanı ya da nedeni giderlerin davalı tarafından ödenmesi yükümlülüğünü ortadan kaldırmaz.
Mahkemece, açıklanan nedenlerle davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken reddi doğru görülmemiş, bu sebeple hükmün bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz olunan hükmün BOZULMASINA, 900,00 TL Yargıtay duruşma vekalet ücretinin davalılardan ... ... A.Ş."den alınarak davacı tarafa verilmesine, peşin alınan harcın istek halinde yatıranlara iadesine, 13.04.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi.