MAHKEMESİ:İş Mahkemesi
DAVA TÜRÜ: ALACAK

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen kararın, temyizen incelenmesi davalı ... vekili tarafından istenilmekle, temyiz talebinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı İsteminin Özetimi:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle, müvekkilinin, davalılardan ...’nun sahibi ve hissedarı, diğer davalının ise temsilcisi olduğu ... ’da faaliyet gösteren işyerinde muhasebe denetimi, satın alma ve gümrük işlerini yaptığı, ayda 5.000 USD maaş aldığını, tatil günlerinde çalışmasına ve fazla mesai yapmasına rağmen karşılıklarının ödenmediğini, yıllık izinlerini kullandırılmadığını, son 13 aylık ücretinin ödenmemesi nedeniyle iş akdini haklı nedenle feshettiğini, buna rağmen yasal alacaklarının ödenmediğini ileri sürerek, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, ücret alacağı, fazla mesai, yıllık izin alacağı ile hafta tatili ve bayram, genel tatil ücret alacaklarının hüküm altına alınmasını talep etmiştir.
Davalılar Cevabının Özeti:Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; davacı ile müvekkili arasında herhangi bir iş akdi ilişkisi olmadığından davanın müvekkili yönünden husumetten reddini talep etmiştir.Davalı ... vekili cevap dilekçesinde özetle; müvekkilinin işveren, işverenvekili veya işyeri yetkilisi sıfatının olmadığını, dava konusu alacakların zamanaşımına uğradığını, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece davanın husumetten reddine dair verilen ilk karar, Dairemizin 2013/18217 esas 2013/17551 karar sayılı kararı ile bozulmuş, Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamada, davalı ... yönünden davanın husumetten reddine, diğer davalı hakkında ise kısmen kabulüne dair verilen kararın Dairemizin 2017/32403 esas 2017/10745 karar sayılı ilamı ile, yeniden bozulmasına karar verilmiş, Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılama neticesinde toplanan delillere ve bilirkişi raporuna göre davacın aylık 4.000 USD ücret aldığının kabulü ile bozma kararı öncesi yaptırılan bilirkişi incelemesi neticesi düzenlenen rapordaki hesap temel değerleri üzerinden davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.Temyiz:
Karar süresi içerisinde davalı ... vekili tarafından temyiz etmiştir.
Gerekçe:1-Dosyadaki yazılara toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre, davalı ... vekilinin aşağıdaki bentlerin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2-Taraflar arasında davacıya ödenen aylık ücretin miktarı konusunda uyuşmazlık bulunmaktadır. Somut uyuşmazlıkta, davacı, davalıya ait işyerinde muhasebe denetimi, satın alma ve gümrük işleri yaptığını ve aylık olarak 5.000 USD ücret ile çalıştığını ileri sürmüş, davalı ise davacının işvereni olmadığını, ayrıca iddia olunan ücret miktarının da doğru olmayıp fahiş olduğunu ileri sürerek davacının bu konudaki beyanını kabul etmemiştir. Mahkemece yapılan yargılamada, davacının aylık 5.000 USD ücret aldığının kabulü yönündeki karar, Dairemizce “Dosyadan emsal ücret araştırması için ... Ticaret Odasına yazılan müzekkereye, sözleşmede belirlenen ücretin yahut asgari ücretin alınabileceği yönünde yanıt verilmiştir. Emsal ücret araştırmasının yeterli ölçüde yapılmadığı anlaşılmakla; söz konusu emsal dosya davacısı ile aynı işyerinde muhasebeci olarak görev yapan davacının aylık 5.000 USD aldığı yönündeki tespitin yerinde olup olmadığı, davacının eğitim durumu, meslekteki kıdemi ve yaptığı işin özellikleri ile işin Ukrayna"da yapıldığı da dikkate alınarak, emsal işçi ve işveren kuruluşlarından ve meslek odalarından detaylı şekilde araştırılarak sonucuna göre değerlendirilmesi gerektiğinden, bu inceleme yapılmaksızın verilen ve eksik incelemeye dayalı karar bozmayı gerektirmiştir.” gerekçesi ile bozulmuş, Mahkemece bozma ilamına uyulmuş, ancak emsal ücret konusundaki araştırması yeterince yerine getirilmemiş;bozma ilamı doğrultusunda gerekli araştırma yapılmamış, davacının ücreti, hüküm kurmaya yetecek düzeyde tespit edilmemiş, ... ’ya yazılan müzekkere cevabında eksiklik belirtilmesine rağmen giderilmediği gibi ... Konsolosluğu’na yazılan müzekkere cevabı da beklenilmeden karar verilmiştir.Dairemizin 2017/32403 esas 2017/10745 karar sayılı ilamında, aynı zamanda “Davalılara yönelik olarak açılan başka bir alacak davasında ise, dosya davacısı ... "in, 20.04.2007-31.03.2009 tarihleri arası, ... Şirketinde saha inşaat mühendisi olarak, aylık 2.250 USD ücretle çalıştığı tespitine dayalı olarak hüküm verilmiş ve Yargıtay 9. Hukuk Dairesi"nin 2016/9957 esas 2016/12413 nolu ilamı ile onanarak kesinleşmiş olduğu tespit edilmiştir.” şeklinde bozma sebebine de yer verilmek suretiyle, davalı işyerinde inşaat mühendisi olarak çalışan saha işçisinin 2.250 USD ücret aldığına dikkat çekilmiştir. Mahkemece, davacının muhasebeci olmadığı, muhasebeden sorumlu denetim görevi de bulunan, idari nitelikli ve özellikli çalışan olduğu, bozma ilamındaki emsal işçi ücretin davacı yönünden belirleyici olamayacağı, toplanan deliler ve emsal kararlar da nazara alınarak davacının aylık ücretinin 4.000.USD olduğuna karar verilmiştir. Ancak Mahkemenin bu husustaki kabulü dosya kapsamına uygun düşmemektedir. Zira davacının, görevi ve aldığı ücreti davacı tanık anlatımlarına göre belirlenmiştir. Ancak davacı tanıklarının her ikisinin de, davalıya karşı aynı taleplerle açılmış davalarının olması nedeniyle husumetli durumdadırlar ve bu nedenle beyanlarına ihtiyatlı yaklaşılması gerekir. Bu durumda, husumetli bulunan tanık anlatımlarına değer verilerek davacının aylık 4.000. USD ücret aldığının kabulü ile belirlenen bu ücret üzerinden işçilik alacaklarının hüküm altına alınması hatalı olmuştur. Öncelikle davacının görevinin ve aldığı ücretin husumetli tanık anlatımları dışında yan delillerle desteklenerek belirlenmesi ve daha sonra meslekte geçirdiği süre, işyerinde çalıştığı tarihler, meslek unvanı ve fiilen yaptığı iş bildirilerek ilgili işçi ve işveren kuruluşlarından emsal ücretin ne olabileceği araştırılmalıdır. Mahkemece yapılacak iş, davacının görevinin tam olarak belirlendikten sonra, emsal ücret araştırması genişletilmeli ve davacının Ukrayna’da çalıştığı da belirtilerek alabileceği ücreti, ilgili meslek kuruluşlarından, sendikalardan, sorulmalı, Kiev Konsolosluğu’na yeniden müzekkere yazılarak müzekkere cevabı yerine getirilmeli, dosya içeriği ve önceki bozma ilamında belirtilen emsal işçiye ait dava dosyası da dikkate alınıp hep birlikte değerlendirilerek davacının ücreti hiçbir tereddüte mahal bırakmayacak şekilde belirlenmelidir. Bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik inceleme ve yanılgılı değerlendirme yazılı şekilde karar verilmesi hatalı olup bozmayı gerektirmiştir.
3-Mahkemece bozma öncesi verilen, 21.12.2016 tarihli kararda, fazla mesai ücret alacağı, tanık anlatımları doğrultusunda belirlenmiş olduğundan hakkaniyet indirimi uygulanmış ve takdiri hakkaniyet indirim oranı olarak %50 oranı kabul edilmiştir. Davacının bu kabule karşı herhangi bir itirazı yoktur. Mahkemece, bozma sonrası yapılan yargılamada ise davalının bozma ilamı ile oluşan usuli müktesep haklarını da ihlal eder mahiyette fazla mesai alacağı için indirim yapılırken %50’lik orandan geri dönülerek takdiren %40 takdiri hakkaniyet indirimi uygulanması da usule aykırı olup, ayrı bir bozma sebebidir.SONUÇ: Temyiz olunan hükmün yukarıda açıklanan sebeplerden BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 25.04.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.