BAM Hukuk Mahkemeleri Erzurum Bölge Adliye Mahkemesi 3. Hukuk Dairesi 2021/1829 Esas 2022/124 Karar Sayılı İlamı

T.C.
ERZURUM
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
3. HUKUK DAİRESİ
DOSYA NO : 2021/1829
KARAR NO : 2022/124
T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
İ S T İ N A F K A R A R I
İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : ERZURUM ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 09/06/2021 (Karar)
NUMARASI : 2021/67 Esas, 2021/229 Karar
DAVA : Menfi Tespit (Kefalet Sözleşmesinden Kaynaklanan)
KARAR TARİHİ : 01/02/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 01/02/2022
Taraflar arasında görülen davanın yapılan yargılaması sonunda; kararda yazılı gerekçeyle davanın reddine dair verilen karara karşı davacılar vekili tarafından yasal süresi içerisinde istinaf kanun yoluna başvurulması üzerine HMK'nın 353. maddesi uyarınca dosya incelendi.
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
DAVA:
Davacılar vekili, davalı banka ile ... Otomotiv Ltd. Şti arasında ... plaka nolu aracın kiralanmasına ilişkin Erzurum .... Noterliği'nin 24/04/2007 tarih ve ... yevmiye numaralı Finansal Kiralama Sözleşmesinin akdedildiğini, ... Otomotiv Ltd. Şti. Tarafından sözleşmenin teminatı olarak davalı bankaya takip konusu 30/05/2006 keşide tarihli, 12/02/2013 vade tarihli ve 200.000,00 TL bedelli teminat senedi verildiğini, söz konusu teminat senedinde müvekkili ... İnş. Enerji ve Tic. A.ş ve ...'in kefil olarak imzasının bulunduğunu, sözleşmeye konu aracın 29/07/2007 tarihinde kazaya karıştığını ve kaza sonucu ölüm ve yaralanma meydana geldiğini, dava dışı ... Sigorta A.Ş tarafından kazada zarar görenlere zararlarının karşılanması amacıyla tazminatların ödendiğini, ... Sigorta A.Ş tarafından da bu tazminat ödemelerinin rücuen tahsili ile ...Katılım Bankası'na dava açıldığını, yargılama sonucunda davanın kısmen kabulüne karar verildiği ve kararın kesinleştiğini, bunun üzerine davalı bankanın dava dışı ... Sigorta A.Ş'ye toplam 561.039,35 TL ödeme yaptığını, ödeme sonrasında haksız ve kötü niyetli bir şekilde Erzurum .... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyası ile teminat senedinin tahsili amacıyla müvekkilleri aleyhine icra takibi başlatıldığını, davalı bankanın müvekkiller ve diğer borçlulara 561.039,35 TL'nin tahsili için ihtarname gönderildiğini, ihtarnamede davalı bankanın aracı kiralayan asıl borçlu ... Otomotiv İnş. San. Tic. Ltd. Şti ve müvekkilleri muhatabı gösterdiğini, takip konusu senedin finansal araç kiralama sözleşmesine teminaten verildiğini, müvekkillerinin yalnızca kefil olduklarını ve müvekkillerine borçlu sıfatı yüklenemeyeceğini açıkça gösterdiğini, zira müvekkillerinin davalı banka ile aralarında söz konusu teminat senedindeki kefaletleri dışında hiç bir ticari ilişkisinin bulunmadığını, asıl borçlu ... Otomotiv İnş. San. Tic. Ltd. Şti'nin finansal araç kiralama sözleşmesine dayanarak davalı bankaya hiç bir borcunun da kalmadığını, kefaletlerinin de sona erdiğini, müvekkillerinin takip konusu teminat senedinden dolayı hiç bir borcun izafe edilemeyeceğini, bu nedenlerle müvekkillerinin Erzurum .... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı takipten kaynaklı bir borcunun olmadığının tespitine, takibin müvekkiller açısından iptaline, 30/05/2006 keşide tarihli, 12/02/2013 vade tarihli ve 200.000,00 TL bedelli senetten kaynaklı davacı müvekkillerinin borcunun bulunmadığının tespitine, haksız ve kötü niyetli davalının %20'den aşağı olmamak şartı ile kötü niyetli tazminata hükmedilmesine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
CEVAP:
Davalı vekili, ... Oto İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ile müvekkili banka arasında Finansal Kiralama Sözleşmesi ve Genel Kredi Sözleşmesinin imzalandığını, davacıların bu sözleşmelere müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak taraf olduklarını, ... tescil plaka nolu iş makinesinin Finansal Kiralama Yöntemi ile müvekkili bankadan davacılar tarafından kiralandığını, yine aynı yıl içinde kiralananın karıştığı kaza neticesinde 3 kişinin vefat ettiğini ve 1 kişinin malul kaldığını, kazada ölenlerin yakınlarının ve malul kalan kazazede tarafından sigorta şirketin aleyhine Beyoğlu ..... Asliye Hukuk Mahkemesi'nde tazminat davası açıldığını ve sigorta şirketinin tazminat ödemesine karar verildiğini, tazminat bedelinin davacılara ödendikten sonra sigorta şirketi tarafından İstanbul ....... Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2013/........ Karar sayılı kararı ile de müvekkili banka tarafından söz konusu zararının sigorta şirketine ödendiğini, müvekkili bankanın davacı kiracı tarafından uğratıldığı zararın imzalanan Finansal Kredi Sözleşmesi ve Genel Kredi Sözleşmesi olmasa bile BK hükümlerine göre kiracıdan tazmin edileceğinin aşikar olduğunu, bu nedenle davacılar tarafından finansal kiralama sözleşmesine konu borcun ödendiği iddiası ile yapılan takibe itirazın kötü niyetli olarak yapıldığının açık olduğunu, bu nedenlerle haksız ve mesnetsiz davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
İLK DERECE MAHKEMESİ KARARININ ÖZETİ :
İlk Derece Mahkemesince, "... Tüm deliller birlikte değerlendirildiğinde; davacı dava konusu takibin dayanağı olan senedin davalıya üçüncü kişi ile yaptığı finansal kiralama sözleşmesinin teminatı olarak verildiğini, söz konusu finansal kiralama sözleşmesi nedeniyle tarafların edimlerini yerine getirdiğini bu nedenle teminat olarak verilen senet nedeniyle borçlarının bulunmadığını beyan etmiştir. HMK'nin 201.maddesi "Senede bağlı her çeşit iddiaya karşı ileri sürülen ve senedin hüküm ve kuvvetini ortadan kaldıracak veya azaltacak nitelikte bulunan hukuki işlemler ikibinbeşyüz Türk Lirasından az bir miktara ait olsa bile tanıkla ispat olunamaz." şeklindedir. Buradan hareketle takip dayanağı senedin teminat olarak verildiği iddiası da yazılı belge ile ispatlanmalıdır. Takip dayanağı 30/05/2006 tanzim ve 12/02/2013 vade tarihli, 200.000,00 TL bedelli senedin üzerinde teminat amaçlı verildiğine dair bir açıklama bulunmamaktadır. Davacı bu senedin dava dışı ... Otomotiv Ltd. Şti. ile davalı arasında düzenlenen 24.04.2007 tarihli ... yevmiye numaralı finansal kiralama sözleşmesinin teminatı olarak verildiğini beyan etmiş ise de bu sözleşmede de takip dayanağı senede veya bu senedin ayırt edici özelliklerine dair bir ibare de mevcut değildir. Davacı tarafından, senedin teminat olarak verildiğine dair senedin geçerliliğini ortadan kaldıracak yazılı bir delil sunulmadığından davanın reddi yönünde aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur." gerekçesiyle "Davanın reddine" şeklinde karar verilmiştir.
İLERİ SÜRÜLEN İSTİNAF NEDENLERİ :
Davacılar vekili, açtıkları davanın davalının takibe konu ettiği Erzurum .... İcra Müdürlüğü'nün ... Esas sayılı dosyasındaki senetlerden kaynaklı borcunun bulunmadığının tespitine ilişkin olduğunu, davanın hukuki nitelendirmesinin menfi tespit davası olduğunu, mahkemenin iddia ettiği gibi takibe konu senetlerin teminat senedi olduğunun tespitine yönelik bir dava olmadığını, kaldı ki teminat senedi olması halinde davanın İcra Hukuk Mahkemelerinin görevi olduğunu, takibe konu senetlerden kaynaklı borcun ödendiğinden müvekkilinin borcunun bulunmadığı ve icra takibinin iptali açısından davayı açtıklarını, mahkemece takibe konu senetlere ilişkin borcun ödenip ödenmediğinin araştırılmadan karar verildiğini, müvekkillerinin başlatılan icra takibi kapsamında davalıya borçlarının olmadığını, senedin teminat olarak bankaya verildiğini, dava dışı sigorta şirketi tarafından açılan davada müvekkillerine herhangi bir ihbarda bulunmayan davalının ayrı bir borç ilişkisi varmış gibi göstererek müvekkiller ve diğer borçlulardan tahsil etmeye çalışmasının kötü niyetli olduğunu, müvekkillerinin sadece finansal kiralama sözleşmesindeki taksitlerin ödenmemesi durumuna kefil olduklarını, müvekkillerinin sadece kefil sıfatının bulunduğu ve finansal kiralama sözleşmesindeki taksitlere kefil oldukları konusunda taraflara arasında bir uyuşmazlık bulunmadığını, dava dışı ... firması tarafından finansal kiralama sözleşmesinden kaynaklanan tüm taksitleri ödediğini ve 29.04.2010 tarihinde aracın devrinin ... firmasına yapıldığını, bu haliyle müvekkillerinin kefaletinin sona erdiğini ve borcu kalmadığını, asıl borcun ortadan kalkmasıyla kefaletin de ortadan kalktığını, davalı tarafın Erzurum ...... İcra Hukuk Mahkemesinin 2015/........Esas sayılı dosyasına vermiş olduğu cevapta da açıkça görüleceği üzere müvekkillerinin sadece borcu asıl borçlunun ödemeyeceği kira bedellerine ilişkin olduğunu, başkaca bir borç ilişkisinden ortaya çıkacak borç ilişkisi olmadığını, davalı tarafın talep ettiği bedelin finansal kira sözleşmesinden kaynaklı bir borç olmayıp aracın meydana getirdiği kazadan kaynaklı rücu talebi olduğunu, bu nedenle alacağın kira borcu ile bir ilgisi bulunmadığını, kiralanan aracın devredilmesinin borcun sona erdiğinin karinesi olduğunu, davalı tarafın müvekkillerinin muvafakat ve izni olmadan aralarında borç ilişkisi sona ermeden aracın mülkiyetini ... firmasına devrettiğini, bu suretle borcu karşılayacak ortada teminat kalmadığını, Borçlar Kanunun 592. maddesine gereğince müvekkillerinin borçtan kurtulduğunu, tüm bu nedenlerle ilk derece mahkemesince verilen kararın kaldırılarak davanın kabulüne karar verilmesi talebi ile istinafa başvurmuştur.
DELİLLERİN TARTIŞILMASI, HUKUKİ SEBEPLER VE GEREKÇE:
Dava, icra takibine konu senet nedeni ile borçlu bulunmadığının tespiti istemi ile açılmış menfi tespit davasıdır.
Dairemizce HMK'nın 355. maddesi kapsamında istinaf dilekçelerinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hükümlerle sınırlı olmak üzere inceleme yapılmıştır.
Dosyadaki bilgi ve belgelerin incelenmesinde, davacı vekilinin dava dilekçesinde, davacıların, dava dışı ... Otomotiv Ltd Şti ile davalı banka arasında imzalanan Erzurum .... Noterliğinin 24.04.2007 düzenleme tarihli finansal kiralama sözleşmesinin taksitlerinin ödenmesinin teminatı olarak imzaladıkları 12.03.2013 vade tarihli, 200.000,00 TL bedelli senedin teminat senedi olduğunu, finansal kiralama sözleşmesinden kaynaklı borcun kiracı tarafından ödenerek kapatılmasına rağmen, kiralamaya konu aracın karıştığı trafik kazası nedeni ile sigorta şirketi tarafından ödenen miktarın, davalıya rücu edilmesi sonucu, davalı bankanın sigorta şirketine ödemek zorunda kaldığını ve davaya konu teminat senedini Erzurum .... İcra Müdürlüğünün ... Esas sayılı dosyası ile haksız şekilde icraya koyduğunu iddia ederek, davacıların 30.05.2006 keşide tarihli, 12.02.2013 vade tarihli ve 200.000,00 TL bedelli senet nedeni ile borçlu bulunmadıklarının tespitine karar verilmesini talep ettiği, davalı vekilinin cevap dilekçesinde, ... Oto İnş. San. Tic. Ltd. Şti. ile davalı banka arasında Finansal Kiralama Sözleşmesi ve Genel Kredi Sözleşmesinin imzalandığını, davacıların bu sözleşmelere müşterek borçlu ve müteselsil kefil olarak taraf olduklarını, iş makinesinin, aynı yıl içinde karıştığı kaza neticesinde 3 kişinin vefat ettiğini ve 1 kişinin malul kaldığını, sigorta şirketi tarafından zarar görenlere tazminat ödemesi yapıldıktan sonra, sigorta şirketi tarafından açılan dava sonucunda zararının sigorta şirketine ödendiğini, davalı bankanın davacı kiracı tarafından uğratıldığı zararın imzalanan Finansal Kredi Sözleşmesi ve Genel Kredi Sözleşmesi olmasa bile BK hükümlerine göre kiracıdan tazmin edileceğini ileri sürerek davanın reddini talep ettiği, mahkemece, iddia, savunma, yapılan yargılama ve toplanan delillere göre, davanın reddine karar verildiği anlaşılmıştır.
İstinaf talebinde bulunan davacılar vekilinin ileri sürdüğü sebepler kapsamında yapılan inceleme sonucunda, mahkemece, yargılamanın HMK’da düzenlenen usul kurallarına uygun olarak yapılmış olduğu, kamu düzenine aykırılık hallerinin bulunmadığı, dava dosyası içerisindeki bilgi ve belgelere, ilk derece mahkeme kararının gerekçesinde dayanılan delillerin tartışılıp, değerlendirilmesinde usul ve yasaya aykırı bir yön bulunmadığı, mahkemenin, senedin teminat olarak verildiği iddiasının yazılı belge ile ispatlanması gerektiği, takip dayanağı 30/05/2006 tanzim ve 12/02/2013 vade tarihli, 200.000,00 TL bedelli senedin üzerinde teminat amaçlı verildiğine dair bir açıklama bulunmadığı, davacı tarafça bu senedin dava dışı ... Otomotiv Ltd. Şti. ile davalı arasında düzenlenen 24.04.2007 tarihli ... yevmiye numaralı finansal kiralama sözleşmesinin teminatı olarak verildiği iddia edilmekte ise de bu sözleşmede takip dayanağı senede veya bu senedin ayırt edici özelliklerine dair bir ibarenin mevcut olmadığı, senedin keşide tarihinin 30/05/2006, finansal kiralama sözleşmesinin tarihinin ise 24/04/2007 olduğu, davacı tarafça senedin teminat olarak verildiğine dair senedin geçerliliğini ortadan kaldıracak yazılı bir delil de sunulamadığı yönündeki değerlendirmesinde hatalı bir yön bulunmadığı anlaşıldığından davacılar vekilinin istinaf talebinin esastan reddine karar vermek gerekmiş, aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM: Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Davacılar vekilinin istinaf başvurusunun 6100 sayılı HMK'nın 353/1-b-1maddesi gereğince ESASTAN REDDİNE,
2-İstinaf başvurusu aşamasında alınması gereken 80,70-TL karar harcından peşin alınan 59,30-TL harcın mahsubu ile bakiye 21,40-TL harcın davacılardan alınarak hazineye irat kaydına,
3-İstinaf başvurusu sırasında davacılar tarafından yapılan yargılama giderlerinin kendi üzerlerinde bırakılmasına,
4-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından istinaf yoluna başvuran davacılar aleyhine vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
5-Kararın kesinleştirme ve gider avansı ikmali/iadesi işlemlerinin yerel mahkemece yerine getirilmesine,
6-Gerekçeli kararın tebliği ve harç ikmali/iadesi işlemlerinin Dairemizce yerine getirilmesine,
Dosya üzerinden yapılan inceleme neticesinde HMK'nın 361. ve 362. maddeleri uyarınca gerekçeli kararın tebliğinden itibaren 2 haftalık süre içerisinde Yargıtay’a temyiz yolu açık olmak üzere 01.02.2022 tarihinde oy birliği ile karar verildi.