Danıştay 10. Daire 2016/670 Esas 2021/2316 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/670
Karar No : 2021/2316

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği / …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Gürcistan uyruklu olan davacı tarafından, Türk vatandaşı ile evliliği dolayısıyla tarafına verilen aile ikamet izninin süresinin uzatılması istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin 12/02/2015 tarihli Antalya Valiliği işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davacının evliliğinin formalite olduğuna yönelik tespitler içerdiği belirtilen dava dosyası içerisinde yer alan bilgi ve belgeler incelendiğinde; kolluk görevlileri tarafından davacının ikamet ettiği site ve bina görevlisi ile görüşme tutanakları dışında herhangi bir bilgi belgenin bulunmadığı, davacı veya eşi ile evlilikleri ile ilgili herhangi bir mülakatın yapılmadığı, aile birliğini sağlamaya yönelik konutlarında inceleme yapılmadığı görüldüğünden, eksik incelemeye dayalı tesis edilen dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle işlem iptal edilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davalı idare tarafından, davacının eşi ile birlikte ikamet ettiğini iddia ettiği adreste yapılan tahkikatlar neticesinde, davacı ve eşinin aile birlikteliklerinin olmadığı ve anlaşmalı evlilik yaptıklarının tespit edildiği, ayrıca davacı ve eşinin 01/11/2013 tarihinde evlilik mülakatına tabi tutuldukları, söz konusu mülakatın idarelerince değerlendirilmesinin ardından evliliğinin formalite olduğunun anlaşıldığı belirtilerek dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı ve bu nedenle Mahkeme kararının temyizen incelenerek bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafında savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Gürcistan vatandaşı olan davacı 11/09/2012 tarihinde Türk vatandaşı ... isimli kişi ile evlenmiş, bu evliliği dolayısıyla davacıya Türk vatandaşı eşi yanında 10/10/2012-10/10/2013 tarihleri arasında geçerli ikamet izni verilmiştir.
Daha sonra davacı tarafından anılan ikamet izin süresinin uzatılması istemiyle 06/09/2013 tarihinde başvuruda bulunulmuş, bu başvurunun reddi üzerine söz konusu ret işleminin iptali istemiyle dava açılmıştır. Açılan dava sebebiyle davacıya 06/03/2014-03/06/2014 tarihleri arasında ikamet izni verilmiştir.
Son olarak davacı tarafından aile ikamet izninin uzatılması istemiyle 10/06/2014 tarihinde başvuruda bulunulmuş, bu başvuru üzerine evliliğe ilişkin tahkikat yapılmış ve bu tahkikat sonucu davacının evliliğinin anlaşmalı bir evlilik olduğundan bahisle başvurusu reddedilerek, 10 gün içinde ülkeden çıkış yapması gerektiği aksi takdirde hakkında sınır dışı etme kararı alınacağı hususu davacıya tebliğ edilmiş ve bu işlemin iptali istemiyle de bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
6458 sayılı Yabancılar ve Uluslararası Koruma Kanunu'nun ''Aile İkamet izninin şartları'' başlıklı 35. maddesi, 3. fıkrasında '' Türkiye’de, destekleyicinin yanında kalmak üzere aile ikamet izni talebinde bulunacak yabancılarda aşağıdaki şartlar aranır:
a) 34 üncü maddenin birinci fıkrası kapsamında olduğunu gösteren bilgi ve belgeleri ibraz etmek
b) 34 üncü maddenin birinci fıkrasında belirtilen kişilerle birlikte yaşadığını veya yaşama niyeti taşıdığını ortaya koymak
c) Evliliği aile ikamet izni alabilmek amacıyla yapmamış olmak
ç) Eşlerden her biri için on sekiz yaşını doldurmuş olmak
d) 7 nci madde kapsamına girmemek '' hükmü; "Aile ikamet izni talebinin reddi, iptali veya uzatılmaması" başlıklı 36. maddesinde," (1) Aşağıdaki hâllerde aile ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir, süresi bitenler uzatılmaz:
a) 35 inci maddenin birinci ve üçüncü fıkralarında aranan şartların karşılanmaması veya ortadan kalkması
...
ç) Aile ikamet izninin, veriliş amacı dışında kullanıldığının belirlenmesi..." hükmü; "Anlaşmalı evlilik yoluyla talep edilen aile ikamet izni" başlıklı 37. maddesinde," (1) Aile ikamet izni verilmeden veya uzatılmadan önce makul şüphe varsa, evliliğin sırf ikamet izni alabilme amacıyla yapılıp yapılmadığı valiliklerce araştırılır. Araştırma sonucunda, evliliğin bu amaçla yapıldığı tespit edilirse aile ikamet izni verilmez, verilmişse iptal edilir.
(2) Aile ikamet izni verildikten sonra da evliliğin anlaşmalı olup olmadığı konusunda valiliklerce denetim yapılabilir.
(3) Anlaşmalı evlilik yoluyla alınan ve sonradan iptal edilen ikamet izinleri, bu Kanunda öngörülen ikamet izin sürelerinin toplanmasında hesaba katılmaz." hükümleri yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
6458 sayılı Kanun'un 35., 36. ve 37. maddelerinin yukarıda yer verilen hükümleri birlikte değerlendiriliğinde; sırf aile ikamet izni almak amacıyla anlaşmalı evlilik yaptığı anlaşılan yabancılara aile ikamet izni verilmeyeceği ve verilmişse de iptal edileceği düzenlemesine yer verildiği, dolayısıyla idarece anlaşmalı evlilik yaptığı tespit edilen yabancılar hakkında bu sebeple işlem tesis edilmesine hukuki bir engel bulunmadığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta; davacının Türk vatandaşı eşi ile yapmış olduğu evliliğe yönelik tahkikat sonucu düzenlenen 26/06/2014 tarihli tutanakta; davacının yaklaşık 2 aydır tahkikata konu adreste ikamet ettiği, söz konusu adreste davacının tanındığı ancak Türk vatandaşı eşin tanınmadığı, adreste bulunmadığı, ikamet etmediği, davacı ve eşinin ikamet adresi ve çevresinde evli olarak bilinmediklerinin site güvenlik görevlisi tarafından beyan edildiği; 16/07/2014 tarihli tutanakta; davacının söz konusu adreste yalnız yaşadığı, Türk vatandaşı eşin adres çevresinde tanınmadığı, yapmış olduğu evliliklerinde aile birlikteliğinin bulunmadığı ve adres çevresinde evli olarak bilinmedikleri; 28/01/2015 tarihli tutanakta; davacının tahkikata konu adreste 2014 yılı içerisinde 10 ay tek başına ikamet ettiği, Türk vatandaşı eşin ise bir iki defa söz konusu adrese geldiği, davacı ve eşinin aile birlikteliklerinin devam etmediği hususlarının tespit edildiği görülmektedir.
Bu haliyle, yukarıda yer verilen tespitler uyarınca Türk vatandaşı eşi ile evlilik birlikteliği içinde yaşamadığı anlaşılan davacının aile ikamet izni almak amacıyla anlaşmalı evlilik yaptığı sonucuna varıldığından, 6458 sayılı Kanun'un yukarıda yer verilen 37. maddesi hükmüne uygun olarak tesis edilen dava konusu işlemde hukuka aykırılık olmadığından dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararında hukuka uygunluk bulunmamıştır.
Diğer taraftan davacı tarafından Türk vatandaşı ile evliliği dolayısıyla tarafına 10/10/2012-10/10/2013 tarihleri arasında geçerli olmak üzere verilen aile ikamet izni süresinin uzatılması istemiyle yapmış olduğu başvurunun reddine ilişkin Antalya Valiliği'nin … tarih ve … sayılı işleminin iptali istemiyle açılan davaya ilişkin UYAP üzerinden yapılan sorgulamada; ... İdare Mahkemesince dava konusu işlemin iptali yolunda verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karara karşı davalı idare tarafından yapılan temyiz başvurusu sonucunda Dairemizin 07/10/2019 tarih ve E:2014/4152, K:2019/6323 sayılı kararıyla anılan Mahkeme kararının bozulduğu, sonrasında ... İdare Mahkemesince bozma kararına uymak suretiyle … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla davanın reddine karar verildiği, bu karara karşı taraflarca temyiz başvurusunda bulunulmaması sonucunda da kararın kesinleştiği anlaşılmaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 17/05/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.