Danıştay 6. Daire 2019/2178 Esas 2021/6486 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2019/2178
Karar No : 2021/6486

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : …Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ :Dava konusu işlemlerin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:.., K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Temyiz edilen kararda bozma nedenlerinden hiçbirisi bulunmadığından, usul ve kanuna uygun olan kararın onanması gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile kararın bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Bursa ili, Mudanya ilçesi, … Mahallesi, … ada, … parsel sayılı taşınmazın kamuya terk oranının %30'un altında olması nedeniyle İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4/1-c ve 10/1-c maddeleri uyarınca terk oranını %30'a tamamlayan 598,692 m2'lik kısmının fark miktarı olarak belirlenen 1.137.516,13 TL'nin davalının hesabına yatırılmasının istenilmesine ilişkin … tarihli, … sayılı belediye encümeni kararı ile bu belediye encümeni kararına dayanılarak düzenlenen 24.10.2016 tarihli genel tahakkuk vergi ihbarnamesinin iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4/1-c ve 10/1-c maddelerine istinaden yapılan bedel hesaplamasının, parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık payı alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile bu miktarın bedele dönüştürülmesine ilişkin olduğu, 3194 sayılı İmar Kanununun 15. ve 16.maddelerine göre yapılacak olan terk işlemlerinde kamuya terk oranını karşılamayan miktarın bedel olarak tahsil edileceğine ilişkin yasal hiçbir düzenleme bulunmadığından belediye encümeni kararında ve bu karar dayanak alınarak düzenlenen 24.10.2016 tarihli genel tahakkuk vergi ihbarnamesinde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş, Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince, uygulama yapılan alandaki zemin durumu, üzerindeki yapının özellikleri gereği düzenleme ortaklık payı kesilemediği hallerde ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortaklık payının bedele dönüştürülebileceği, uyuşmazlıkta da, davacı tarafından plan zayiat bedeli çıkması durumunda ödeneceğine ilişkin taahhütte bulunulduğu, yapılan taahhütte ödemenin başka şahıs tarafından yapılacağı ifade edilse de taahhüdün davacı tarafından verildiğinin ve belediye encümeni kararı gereği hesaplanan zayiat bedelinin tahakkuk ettirildiğinin anlaşıldığı, mevzuatta belirtildiği şekilde verilen muvafakat gereği doğan plan zayiat bedeli için alınan encümen kararında ve bu encümen kararı gereği düzenlenen ihbarnamede hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle istinaf başvurusu kabul edilerek, mahkeme kararının kaldırılmasına, davanın reddine karar verilmiş, bu karar davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.
İşlem tarihinde yürürlükte olan İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4/1-c maddesinde: "Düzenleme Ortaklık Payı: Düzenlemeye tabi tutulan yerlerin ihtiyacı olan yol, meydan, park, yeşil saha, genel otopark gibi umumi hizmetlere ayrılan ve tescile tâbi olmayan alanlar ile cami, karakol yerleri ve ilgili tesisler için kullanılmak üzere, düzenleme dolayısıyla meydana gelen değer artışları karşılığında düzenlemeye tâbi tutulan arazi ve arsaların, düzenlemeden önceki yüzölçümlerinden % 35`e kadar düşülebilen miktar ve/veya zorunlu hallerde malikin muvafakatı ile tesbit edilen karşılığı bedeldir." kuralı, "İmar Parsellerinin Oluşturulması ve Dağıtımındaki Esaslar" başlıklı 10/1-c maddesinde; ''Düzenlemeye tabi tutulan parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık payının alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortaklık payı miktarı bedele dönüştürülebilir.'' kuralı yer almıştır.
Uyuşmazlık konusu taşınmazın bulunduğu alanda dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte geçerli olan 1/1000 ölçekli uygulama imar planı notlarında; "Kamuya terk oranları %30'dan az olamaz." kuralına yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, dava konusu parsele 1999 yılında yapı ruhsatı verildiği, ancak inşaata başlanamadığından yapı ruhsatının geçersiz hale geldiği, davacının parsele yeniden yapı ruhsatı verilmesi için davalı idareye başvurduğunda parselin bir kısmının imar planında yolda kaldığını öğrendiği, parselin yolda kalan kısmının kamuya terk edilmesi için belediye encümeni kararı alınmasını istemesi üzerine dava konusu belediye encümeni kararıyla, parselin yolda kalan kısmının bedelsiz olarak kamuya terk edilmesine ve parselin kamuya terk edilecek kısmının %30'un altında olması nedeniyle 1/1000 ölçekli uygulama imar planı notlarında yer alan kamuya terk oranının %30'dan az olamayacağı kuralı ve İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 4/1-c ve 10/1-c maddeleri gerekçe gösterilerek, parselden yapılan kesintiyi %30'a tamamlayan miktar olan 598,692 m2 yüzölçümün karşılığında belirlenen 1.137.516,13 TL'nin davalının hesabına yatırılmasının istenilmesine karar verilidiği, bu belediye encümeni kararına dayanılarak 1.137.516,13 TL için düzenlen 24.10.2016 tarihli genel tahakkuk vergi ihbarnamesinin davacıya tebliği üzerine davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Uyuşmazlıkta dava konusu belediye encümeni kararına dayanak alınan kurallardan ilki, 1/1000 ölçekli uygulama imar planı notlarında yer alan kamuya terk oranının %30'dan az olamayacağı kuralıdır. Dava konusu belediye encümeni kararına dayanak alınan imar planı notlarının yargı kararıyla iptaline karar verilmemiş olsa bile
davalı idarece, imar planı notlarında yer alan düzenleme gerekçe gösterilerek davacı adına mali yükümlülük doğuracak şekilde işlem tesis edilemeyeceği açıktır.
Dava konusu belediye encümeni kararına dayanak alınan diğer kural ise işlem tarihinde yürürlükte olan İmar Kanununun 18 inci Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi İle İlgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10/1-c maddesinde yer alan düzenlemeye tabi tutulan parselin zemin durumu ve üzerindeki yapının özelliği itibariyle düzenleme ortaklık payının alınamadığı hallerde, ilgilisinin muvafakatı ile düzenleme ortaklık payı miktarı bedele dönüştürülebileceği kuralıdır. Anılan kural, parselasyon işlemi sırasında belli şartların varlığı halinde düzenleme ortaklık payının bedele dönüştürülebilmesine imkan tanımaktadır. Uyuşmazlık konusu olayda ise dava konusu parselin parselasyona tabi tutulmadığı, yolda kalan ve bedelsiz yola terk edilen kısmın yetersiz olması nedeniyle imar planı notunun uygulanması amacıyla işlem tesis edildiği anlaşıldığından, dava konusu belediye encümeni kararında bu yönüyle de hukuka uyarlık bulunmamaktadır.
Bu itibarla, dava konusu belediye encümeni kararında ve bu karara dayanılarak düzenlenen 24.10.2016 tarihli genel tahakkuk vergi ihbarnamesinde hukuka uyarlık bulunmadığından, dava konusu işlemlerin iptaline ilişkin mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun belirtilen gerekçeyle reddine karar verilmesi gerekirken, istinaf başvurusunun kabulü, mahkeme kararının kaldırılması, davanın reddi yolunda verilen bölge idare mahkemesi idari dava dairesi kararında isabet bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesi gönderilmesine, 18/05/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.