Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2498 Esas 2021/957 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2498
Karar No : 2021/957

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

DİĞER DAVALI : … Kaymakamlığı -…
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …'a velayeten …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/01/2020 tarih ve E:2016/10569, K:2020/409 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Hemşirelik bölümü öğrencisi olan davacının okul birincisi olarak kabul edilemeyeceğine ilişkin Fatsa Lokman Hekim Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile bu işlemin dayanağı olan, 07/09/2013 tarih ve 28758 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 64. maddesinin 1. fıkrasının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/01/2020 tarih ve E:2016/10569, K:2020/40 sayılı kararıyla;
Her ne kadar davacı tarafından Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 64. maddesinin 1. fıkrasının tamamı dava konusu edilmiş ise de; dava konusu bireysel işlemde davacının bütün derslerinde başarılı olmasına rağmen okul müdürlüğünce okul birincisi olarak kabul edilememe gerekçesinin yaz stajını tamamlamaması olduğu ve dava dilekçesinde davacının hukuka aykırılık iddialarının "Ancak bütün derslerden başarılı olmasına rağmen stajını tamamlamayan öğrenciler...okul birincisi olamaz." kısmına yönelik olduğu anlaşıldığından bu kısım ile sınırlı olarak hukuki denetim yapıldığı;
Anayasa'nın 42. maddesi ile Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesi'nin Ek 1 Nolu Protokolü'nün 2. maddesi, 1739 sayılı Milli Eğitim Temel Kanunu'nun 6. maddesi ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 45. maddesi birlikte değerlendirildiğinde; milli eğitim sistemimizin amaçlarından birinin de, başarının tespitinde adil ve objektif bir değerlendirme yapılarak öğrencilerin, bu tespite dayalı olarak kendilerine en uygun öğrenim kurumlarına yönlendirilerek daha başarılı olma yolunda motivasyonlarının arttırılması olduğu, bu kurallara dayanan Yönetmeliğin de kanuni kuralın amacı ve öngörüsünü gerçekleştirecek doğrultuda düzenlemeler içermesi gerektiği;
Nitekim, yükseköğretime girişte okul birincilerine kontenjan ayrılmasını öngören 2547 sayılı Kanun hükmü ile de, eğitim hayatı boyunca elde edilen başarının bir anlamda ödüllendirilmesi ve devamının sağlanması amacına yönelik hak sağlayan bir düzenleme yapıldığı, böylece, 1739 sayılı Kanun'un öngörüsü ve amacının, bir başka kanuni düzenlemede de yer aldığı ve bu düzenlemelerin, eğitim ve öğretimin, başarılı bir şekilde devamlılığının sağlanmasını amaçladığı gibi eğitim ve öğretimin bireysel olduğu kadar toplumsal kazanım ve sonuçlar yaratacağı kabulüne de dayandığı;
Dava konusu Yönetmeliğin davanın açıldığı tarih itibarıyla yürürlükte olan haliyle; staja ilişkin esasları belirleyen 69, 126, 132 ve 133. maddeleri ile bir bütün olarak incelendiğinde, eğitim müfredatında yer alan derslerden edinilen başarının değerlendirilmesi ile stajın değerlendirme yöntemlerinin birbirinden bağımsız kılındığının anlaşıldığı; staj sonucu öğrencilerin elde ettiği değerlendirme puanının, derslerden elde ettiği başarı puanı üzerinde bir etkisinin bulunmadığı;
Nitekim, Yönetmeliğin 53. maddesinde, işletmelerde alınan beceri eğitimi sonrası yapılan beceri sınavı sonucu alınan puan, yıl sonu başarı puanının belirlenmesinde dikkate alınırken, staja ilişkin bir belirlemeye yer verilmediği ve 55. maddesi uyarınca mezuniyet puanlarının da yıl sonu başarı puanları esas alınarak belirlendiğinin görüldüğü;
Bu durumda, mezuniyet puanı itibarıyla okul birincisi olmaya hak kazanmış olanların, stajını tamamlamadığından bahisle bu haktan yararlandırılmayarak mağdur edilmesi sonucunu doğuran dava konusu düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığı;
Kaldı ki, ders kesim tarihinden sonra yapılması öngörülmüş ve planlanmış olan stajın mezuniyet puanının belirlendiği tarihte ilgili öğrenci tarafından tamamlanması fiilen ve hukuken mümkün olmadığından, bu durumun öğrencinin ders kesim tarihi itibariyle elde ettiği başarıyı ortadan kaldıracak şekilde düzenlenmesi ve yorumlanmasının, stajın planlama usulü ve okul idarelerinin yetki ve sorumluluğunu belirleyen kurallar birlikte değerlendirildiğinde Yönetmeliğin kendi içerisinde bir çelişki yaratmasına sebebiyet vereceği;
Öte yandan, yükseköğretime yerleştirme sınavlarına, yalnızca ortaöğretim kurumlarından mezun olmuş ve diploma sahibi olanların değil ortaöğretim kurumlarının son sınıfında öğrenim görmeye devam edenlerin de katılımı sağlandığından, bunun doğal ve zorunlu bir sonucu olarak, sınav sonucu alınan puanlarla herhangi bir yükseköğretim programına yerleştirilmek için tercih yapma aşamasına gelenlerden mezuniyet koşulu da aranmadığı ve ilgililerin, öğrenim gördüğü kurumdan mezun olduğunu ve bir üst öğrenime devam etme hakkı kazandığını belgeleyen diplomanın, yerleştirilme hakkı kazandığı yükseköğretim kurumuna kayıt yaptırma aşamasında ibrazının zorunlu kılındığı, bu durumda, ilgilinin bu tarihte stajını tamamlayarak diploma almaya hak kazanamaması halinde söz konusu programa kayıt yaptıramayacağı ve bu haktan başka bir öğrencinin yararlanacağı açık olduğundan, okul birincisi olduğu halde ders kesim tarihi itibarıyla stajını tamamlamadığından bahisle Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezine bildirilmeyen öğrencilerin eğitim ve öğrenim hakkının ihlal edileceği;
Davacının okul birincisi olarak kabul edilemeyeceğine ilişkin Fatsa Lokman Hekim Mesleki ve Teknik Anadolu Lisesi Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemine gelindiğinde;
Anılan işlem ile Acil Tıp Teknisyenliği ve Anestezi ve Reanimasyon Bölümü öğrencilerinin yaz stajı olmamasına rağmen Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin 36 iş günü yaz stajının bulunduğu, Hemşirelik Bölümü öğrencilerinin yaz stajı bitiminde mezun olabildikleri, davacının Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 64. maddesine göre mezun durumda bulunması nedeniyle okul birinciliğinin onaylanmadığının belirtildiği;
Dairelerinin E:2015/10852 sayılı dosyasında, 31/03/2016 tarihinde anılan Yönetmelik maddesinin yürütmesinin durdurulmasına karar verildiği, yargı kararını uygulamak amacıyla ilgili birimlere gönderilen Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı üzerine, Hemşirelik Bölümü mezunu olan davacının, okul birinciliğinden yararlanacaklar listesine girdiği ve bu kontenjandan Sinop Üniversitesi Sağlık Yüksekokulu Hemşirelik Bölümüne yerleştiği;
Bu durumda, dava konusu bireysel işlem hakkında karar verilmesine gerek olmadığı gerekçesiyle;
Milli Eğitim Bakanlığı Ortaöğretim Kurumları Yönetmeliği'nin 64. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "Ancak bütün derslerden başarılı olmasına rağmen stajını tamamlamayan öğrenciler...okul birincisi olamaz." ibaresinin iptaline, 22/06/2016 tarih ve 431 sayılı bireysel işlem hakkında ise karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığı tarafından, mevzuat uyarınca staj bitirme puanının öğrencinin başarısına etki ettiği, yargı kararı uyarınca ülkemiz genelinde okul birinciliğinden yararlanması gereken Hemşirelik Bölümü mezunlarının Ölçme, Seçme ve Yerleştirme Merkezine bildirilerek bu kontenjandan yararlanmalarının sağlandığı, dava konusu düzenleme ve bireysel işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı, davanın reddi gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'UN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerden Milli Eğitim Bakanlığının temyiz isteminin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle dava konusu düzenlemenin iptaline, bireysel işlem hakkında ise karar verilmesine yer olmadığına ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin temyize konu 30/01/2020 tarih ve E:2016/10569, K:2020/409 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 18/05/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.