Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/923 Esas 2021/971 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/923
Karar No : 2021/971

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : ...

VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- …
2- … Bakanlığı
VEKİLİ : Av. …

3- … Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

4- … Kurumu
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Altıncı Dairesinin 14/12/2020 tarih ve E:2018/9020, K:2020/12702 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Adana ili, Ceyhan ilçesi, ... Mahallesi, ... parsel sayılı taşınmazın İmamoğlu-Kozan ilçeleri Doğal Gaz Boru Hattı Projesi kapsamında yapılacak olan sabit tesisler, ulaşım yolları, enerji nakil hatları, katodik koruma hatları ve anot yataklarının yapımı amacıyla 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun 27. maddesi uyarınca Boru Hatları ile Petrol Taşıma Anonim Şirketi Genel Müdürlüğü tarafından acele kamulaştırılması için alınan ... tarih ve ... sayılı Bakanlar Kurulu kararının iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 14/12/2020 tarih ve E:2018/9020, K:2020/12702 sayılı kararıyla;
Davalı idarelerin usule yönelik itirazları yerinde görülmemiş,
Türkiye Cumhuriyeti Anayasası'nın 13 ve 35. maddelerine, 4646 sayılı Doğal Gaz Piyasası Kanunu'nun (Elektrik Piyasası Kanununda Değişiklik Yapılması ve Doğal Gaz Piyasası Hakkında Kanun)
"Diğer hükümler" başlıklı 12. maddesinin (a) bendine ve 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun "Acele kamulaştırma" başlıklı 27. maddesine yer verildikten sonra,
Ülkemizin enerji ihtiyacının hızla artış gösterdiği dikkate alındığında enerji ihtiyacının karşılanması amacıyla inşa edilecek dağıtım sistemleri için ihtiyaç duyulan taşınmazların temininde, onaylı projeler kapsamında, normal kamulaştırma yöntemi yerine, üretilen/satın alınan enerjinin tüketim noktalarına ulaştırılmasında gecikmeye yol açılmaması amacıyla acele kamulaştırma yönteminin tercih edilmesinde kamu yararı bulunduğu,
BOTAŞ'ın, doğal gazın iletilmesi amacıyla inşa edeceği boru hatları için ihtiyaç duyduğu arazilerin temininde, ülkemizin enerji ihtiyacının hızla artış göstermesi ve üretilen/satın alınan enerjinin tüketim noktalarına ulaştırılmasında gecikmeye yol açılmamasının hedeflenmiş olması, doğal gaz alım kontratları çerçevesinde BOTAŞ tarafından alımı taahhüt edilen doğal gazın yeni pazarlara ulaştırılması ile etüt ve mühendislik çalışmaları yapılan boru hattı güzergahının, inşaat işini yapacak olan firmaya tesliminin yapılarak bir an evvel inşaat çalışmalarına başlanılması ve güzergahın isabet ettiği parsellerde arazi edinimlerinin bir an önce tamamlanması gerektiği hususuları bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu işlemde 2942 sayılı Kanun'un 27. maddesi kapsamında acelelik hali şartının gerçekleştiği,
Öte yandan, Adana Valiliği İl Tarım ve Orman Müdürlüğünün bila tarih ve ... sayılı yazısıyla, Adana ili, Kozan ve İmamoğlu ilçeleri sınırları içerisinde kalan ve Doğalgaz Boru Hattı Projesi kapsamında kalan taşınmazlara ilişkin tarım dışı kullanma izni verildiğinden dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlem nedeniyle mülkiyet hakkının zarar göreceği, acele kamulaştırmaya konu edilen taşınmazın sulu tarım arazisi olduğu ve geçimini büyük ölçüde bu araziden sağladığı, acele kamulaştırma nedeniyle arazisinin %50 oranında değer kaybedeceği, dava konusu işlemde 2942 sayılı Kanun'un 27. maddesinde öngörülen acelelik halinin somut gerekçelerinin açıkça ortaya konulmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, Danıştay Altıncı Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 20/A maddesi uyarınca gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c) Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Altıncı Dairesinin temyize konu 14/12/2020 tarih ve E:2018/9020, K:2020/12702 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 18/05/2021 tarihinde esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- 2942 sayılı Kamulaştırma Kanunu'nun "Acele kamulaştırma" başlıklı 27. maddesinde; "3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanununun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacına veya aceleliğine Cumhurbaşkanınca karar alınacak hallerde veya özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda gerekli olan taşınmaz malların kamulaştırılmasında kıymet takdiri dışındaki işlemler sonradan tamamlanmak üzere ilgili idarenin istemi ile mahkemece yedi gün içinde o taşınmaz malın 10 uncu madde esasları dairesinde ve 15 inci madde uyarınca seçilecek bilirkişilerce tespit edilecek değeri, idare tarafından mal sahibi adına 10 uncu maddeye göre yapılacak davetiye ve ilanda belirtilen bankaya yatırılarak o taşınmaz mala el konulabilir. Mahkemece verilen taşınmaz mala el koyma kararı tapu müdürlüğüne bildirilir. Taşınmaz malın başkasına devir, ferağ veya temlikinin yapılamayacağı hükmü tapu kütüğüne şerh edilir. El koyma kararından sonra taşınmaz mal 20 nci madde uyarınca boşaltılır. Bu Kanunun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrasında belirtilen hallerde yapılacak kamulaştırmalarda yatırılacak miktar, ödenecek ilk taksit bedelidir." hükmü yer almaktadır.
Davanın reddi yönünde verilen Daire kararında; "2942 sayılı Kanun'un 27. maddesinde; acele kamulaştırma yoluyla bir taşınmaza el konulabilmesi için 3634 sayılı Milli Müdafaa Mükellefiyeti Kanunu'nun uygulanmasında yurt savunması ihtiyacında, özel kanunlarla öngörülen olağanüstü durumlarda veya aceleliğine Bakanlar Kurulunca (Cumhurbaşkanınca) karar alınacak hallerde üstün kamu yararının ve kamu düzeninin korunmasının gerçekleştirilmesi amacıyla acele kamulaştırma yoluna gidilebileceği, bu kapsamda, üçüncü koşul olan aceleliğine Bakanlar Kurulunca (Cumhurbaşkanınca) karar verilebilmesi için de kamu yararı ve kamu düzenine ilişkin olma halinin maddede yer alan diğer iki koşula paralel nitelik taşıması gerektiği gerekçesinin yanı sıra, BOTAŞ'ın, doğal gazın iletilmesi amacıyla inşa edeceği boru hatları için ihtiyaç duyduğu arazilerin temininde, ülkemizin enerji ihtiyacının hızla artış göstermesi ve üretilen/satın alınan enerjinin tüketim noktalarına ulaştırılmasında gecikmeye yol açılmamasının hedeflenmiş olması, doğal gaz alım kontratları çerçevesinde BOTAŞ tarafından alımı taahhüt edilen doğal gazın yeni pazarlara ulaştırılması ile etüt ve mühendislik çalışmaları yapılan boru hattı güzergahının, inşaat işini yapacak olan firmaya tesliminin yapılarak bir an evvel inşaat çalışmalarına başlanılması ve güzergahın isabet ettiği parsellerde arazi edinimlerinin bir an önce tamamlanması gerektiği hususuları bir arada değerlendirildiğinde, dava konusu işlemde 2942 sayılı Kanun'un 27. maddesi kapsamında acelelik hali şartının gerçekleştiği" gerekçesine de yer verildiği görülmektedir.
Yukarıda hükmüne yer verilen 2942 sayılı Kanun'da; aceleliğine Bakanlar Kurulunca (Cumhurbaşkanınca) karar verilecek hallerde acele kamulaştırma kararı alınabileceği açık bir şekilde düzenlenmiştir.
Bu durumda, anılan düzenlemeye dayanılarak üstün kamu yararının ve kamu düzeninin korunmasının gerçekleştirilmesi amacıyla alınan dava konusu acele kamulaştırmaya ilişkin Bakanlar Kurulu kararının hukuka uygunluğunun denetiminde anılan Kanun maddesinde belirtilen düzenlemenin yeterli dayanak oluşturduğu, bunun dışında başka bir gerekçeye dayanılmasına gerek bulunmadığı oyuyla temyize konu karara gerekçe yönünden katılmıyoruz.