7. Hukuk Dairesi 2021/3117 E. , 2021/2430 K.
"İçtihat Metni"7. Hukuk Dairesi
MAHKEMESİ :Sulh Hukuk Mahkemesi
Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 18.12.2015 gününde verilen dilekçe ile ortaklığın giderilmesi talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kısmen kabulüne dair verilen 15.06.2016 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalılardan ... tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün evrak incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, ortaklığın giderilmesi istemine ilişkindir.
Davacı vekili, 9 adet taşınmaz ile 1 adet taşınır üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesini talep ve dava etmiştir.
Mahkemece, dava konusu 9 adet taşınmaz ve 1 adet taşınır üzerindeki ortaklığın satış suretiyle giderilmesine karar verilmiştir.
Hükmü, davalılardan ... temyiz etmiştir.
1-Yapılan yargılamaya, toplanan delillere ve dosya kapsamına göre dava konusu 20 parsel, 59 parsel, 64 parsel, 163 parsel, 310 parsel, 661 parsel, 497 parsel, 771 parsel sayılı taşınmazlar ile 10 CBM 62 plaka sayılı traktör yönünden yapılan temyiz itirazları yerinde görülmemiş, reddi gerekmiştir.
2-Dava konusu 162 parsel yönünden yapılan incelemede ise;
Paydaşlığın (ortaklığın) satış yoluyla giderilmesi halinde dava konusu taşınmaz üzerinde bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçalar (muhdesat) varsa bunların arzla birlikte satılması gerekir. Ancak muhdesatın bir kısım paydaşlara (ortaklara) ait olduğu konusunda tapuda şerh varsa veya bu hususta bütün paydaşlar ittifak ediyorlarsa ve muhdesat arzın değerinde bir artış meydana getiriyorsa bu artışın belirlenmesi için dava tarihi itibariyle arzın ve muhdesatın değerleri ayrı ayrı tespit edilir. Belirlenen bu değerler toplanarak taşınmazın tüm değeri bulunur. Bulunan bu değerin ne kadarının arza ne kadarının muhdesata isabet ettiği yüzdelik (%...) oran kurulmak suretiyle belirlenir. Satış sonunda elde edilecek bedelin bölüştürülmesi de bu oranlar esas alınarak yapılır. Muhdesata isabet eden kısım muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedel ise payları oranında paydaşlara (ortaklara) dağıtılır.
Paydaşlığın (ortaklığın) satış suretiyle giderilmesine ilişkin davalarda taşınmaz üzerinde bulunan bina, ağaç v.s. gibi bütünleyici parçaların (muhdesat) kime ait olduğu konusunda uyuşmazlık olup da bunlar üzerinde bazı paydaşların (ortaklar) hak iddia etmeleri ve öncelikle bu uyuşmazlığın giderilmesini istemeleri halinde o paydaşa görevli mahkemede dava açmak üzere HMK"nın 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmelidir. Mahkemece verilen süre içerisinde dava açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Somut olaya gelince; mahkemece mahallinde yapılan keşif sonucu alınan 22.04.2016 tarihli bilirkişi raporuna göre dava konusu 162 parsel sayılı taşınmaz üzerinde muhdesatların bulunduğu anlaşılmaktadır. Yargılama sürecinde taraflarca bu muhtesatların aidiyetine ilişkin ortak bir beyanda bulunulmadığı, keşif ve celselerde farklı muhtesat iddialarının olduğu görülmüştür. Davalılardan ... ise muhtesat iddiasının hükümde gözetilmediği gerekçesiyle hükmü temyiz etmiştir. Mahkemece, yukarıda açıklanan ilkeler ışığında 162 parsel sayılı taşınmaz üzerindeki muhtesatlar bakımından öncelikle tüm tarafların muhdesat iddiasını kabul edip etmediklerine dair beyanlarının tespit edilmesi, muhdesat konusunda ihtilaf bulunduğunda muhdesat iddiasında bulunan tapu kayıt maliki ...’e "Muhdesatın aidiyeti" konusunda dava açmak üzere 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 165. maddesi uyarınca uygun bir süre verilmesi, açıldığı takdirde sonucunun beklenmesi, tüm tarafların muhdesat iddiasını kabul etmesi veya muhdesatın aidiyeti davası açılıp da muhdesatın ...’e aidiyetine karar verilmesi halinde; muhdesata isabet eden kısmın muhdesat sahibi paydaşa, geri kalan bedelin ise payları oranında paydaşlara dağıtılması ve dağıtım oranlarının hükümde açıkça gösterilmesi; mahkemece verilen süre içerisinde dava açılmadığı takdirde o konuda uyuşmazlık yokmuş gibi davaya devam edilmesi gerekir.
Açıklanan hususlar göz önünde bulundurulmadan noksan soruşturmayla yetinilerek yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiş, bu nedenle kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda (1) No"lu bentte açıklanan nedenlerle 20 parsel, 59 parsel, 64 parsel, 163 parsel, 310 parsel, 661 parsel, 497 parsel, 771 parsel sayılı taşınmazlar ile 10 CBM 62 plaka sayılı traktör yönünden davalı ... tarafından yapılan temyiz itirazlarının reddi ile hükmün ONANMASINA, taşınmaz malın satış bedelinden payına düşecek paranın %011,38 oranında hesaplanacak onama harcından peşin alınan 29,20TL’nin mahsubu ile bakiyesinin temyiz edene yükletilmesine; (2) No"lu bentte açıklanan nedenlerle 162 parsel yönünden davalı ...’in temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin alınan harcın yatırana iadesine, 27.10.2021 tarihinde oy birliği ile karar verildi.