İş Mahkemesi
Dava Türü : İşe iade

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün, Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı. Dosya incelendi, gereği görüşüldü:
Davacı işçi, iş sözleşmesinin haksız ve geçersiz nedenlerle işverence feshedildiğini ileri sürerek feshin geçersizliğine ve işe iadesine karar verilmesini, işe başlatılmama halinde ödenmesi gereken tazminat ile boşta geçen süre ücret ve diğer haklarının belirlenmesini istemiştir.
Davalı işveren iş sözleşmesinin haklı ve geçerli nedenle feshedildiğini belirterek davanın reddine karar verilmesini savunmuştur.
Mahkemece, davacının planlama dağıtım sorumlusu olduğu, dava dışı satış danışmanı ..."in satışını yaptığı araçların işlemlerini usulüne uygun şekilde yapmayarak bedellerini kasaya aktarmayıp kendi uhdesine aldığı, işlemler sırasında davacının görevini tam olarak yapmayarak adı geçen kişinin araç bedellerini zimmetine geçirmek suretiyle davalı şirketin zarar görmesine sebebiyet verdiği, görevini tam olarak yapmadığı, her ne kadar aleyhlerinde açılan ceza davasında davacının sanık ... ile birlikte suçu işledikleri yönünde yeterli delil olmadığından beraatlerine karar verilmiş ise de, beraat kararının gerekçesinde beraat eden sanıkların sanık ..."in satış işlemlerini ehil yöneticinin yapması gereken titizlikle kontrol etmemelerinin yanında şirket içindeki işleri takip etmede ihmali davranışlar göstermeleri sonucu sanık ..."in eylemini kolaylaştırılmış olmaları dışında birlikte hareket ettiklerine dair somut deliller elde edilemediği, davacı yöneticinin ihmali davranışlarının bulunduğunun belirtildiği, davacının ihmali davranışları sonucu davalı şirketin zararına sebebiyet verdiği, davacının iş akdinin davalı işveren tarafından İK"nun 25/II-e maddesi gereğince haklı olarak feshedildiği gerekçesiyle davacı vekilinin açtığı davanın kanıtlanamadığından reddine karar verilmiştir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 18. maddesi işverene, işçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenlerle iş sözleşmesini feshetme yetkisi vermiştir. İşçinin davranışlarından kaynaklanan fesihte takip edilen amaç, işçinin daha önce işlediği iş sözleşmesine aykırı davranışları cezalandırmak veya yaptırıma bağlamak değil; onun sözleşmesel yükümlülükleri ihlale devam etmesi, tekrarlaması rizikosundan kaçınmaktır. İşçinin davranışları nedeniyle iş sözleşmesinin feshedilebilmesi için, işçinin iş sözleşmesine aykırı, sözleşmeyi ihlal eden bir davranışının varlığı gerekir. İşçinin kusurlu davranışı ile sözleşmeye aykırı davranmış ve bunun sonucunda iş ilişkisi olumsuz bir şekilde etkilenmişse işçinin davranışından kaynaklanan geçerli bir fesih söz konusu olur. Buna karşılık, işçinin kusur ve ihmaline dayanmayan sözleşmeye aykırı davranışlarından dolayı işçiye bir sorumluluk yüklenemeyeceğinden işçinin davranışlarından kaynaklanan geçerli fesih nedeninden de bahsedilemez.
İşçinin davranışlarından ve yeterliliğinden kaynaklanan nedenler, aynı Yasanın 25. maddesinde belirtilen nedenler yanında, bu nitelikte olmamakla birlikte, işyerlerinde işin görülmesini önemli ölçüde olumsuz etkileyen nedenlerdir. İşçinin davranışlarından veya yetersizliğinden kaynaklanan nedenlerde, iş ilişkisinin sürdürülmesinin işveren açısından önemli ve makul ölçüler içinde beklenemeyeceği durumlarda, feshin geçerli nedenlere dayandığını kabul etmek gerekecektir.
4857 sayılı İş Kanunu’nun 20/2 maddesinde açıkça, feshin geçerli nedenlere dayandığının ispat yükü davalı işverene verilmiştir. İşveren ispat yükünü yerine getirirken, öncelikle feshin biçimsel koşullarına uyduğunu, daha sonra, içerik yönünden fesih nedenleriningeçerli (veya haklı) olduğunu kanıtlayacaktır. Bu kapsamda, işveren fesihle ilgili karar aldığını, bu kararın istihdam fazlası meydana getirdiğini, tutarlı şekilde uyguladığını ve feshin kaçınılmaz olduğunu ispatlamalıdır.
İşverenin, dayandığı fesih sebebinin geçerli (veya haklı) olduğunu uygun delillerle inandırıcı bir biçimde ortaya koyması, kanıt yükünü yerine getirmiş sayılması bakımından yeterlidir.
Somut olayda davacının planlama dağıtım sorumlusu olarak organizasyon şemasında ... ile aynı görevde bulundukları, feshe dayanak soruşturmanın 2012 yılı 9. ve 10. ayında başlatıldığı, ..."nin bu araçlarla ilgili daha işin başında satış yöneticisi ..."a gerekli bildirimlerde bulunduğu, bilgi mahiyetinde davacı ..."a da e-posta gönderdiği, davacının soruşturma zamanında doğum izninde bulunduğu, Asliye Ceza Mahkemesinin gerekçeli kararında da belirtildiği üzere söz konusu 12 aracın teslim işlemlerinde davacının herhangi bir imzasının bulunmadığı, mahkumiyet kararı verilen satış danışmanı ..."in uzun yıllardır davalı işyerinde çalışan, yetkililerin güvenini kazanmış, işinin ehli bir kişi olduğu ve zimmete konu dosyalarla ilgili müdürlerine imza attırarak dosyaları kendi uhdesinde tuttuğunu ve teslimatın yoğun olduğu zamanlarda araçları da bizzat kendisinin alıcısına teslim edip normal satış prosedürünü uygulamadığını ayrıntılarıyla beyan etmiş olduğu, her ne kadar feshe dayanak olaya konu araçların bedelleri şirket hesaplarına aktarılmadan müşterilerine tesliminde davacının da kusuru ve ihmali olduğu iddia edilmekte ise de, davacı ve arkadaşının olayın ta başından e-posta yazışmaları ile yetkilileri bilgilendirdiği ve uyardığı, ta ki 7-8 ay sonra durumun yetkililerce önemsendiği ve soruşturma açıldığı, söz konusu olaya konu 12 aracın satış ve müşterilere teslim sürecinde ilgili evraklarda davacının imzasının olmamasının da bu tespitleri doğruladığı, ceza mahkemesinde söz konusu olayın uzun yıllardır satış danışmanlığı görevini yapan ve işinin ehli olduğu için yetkililerinin güvenini kazanmış ... tarafından gerçekleştirdiği yolunda karar verilerek ilgili kişi hakkında mahkumiyet hükmü düzenlemiş ve davacının beraatine karar vermiş olduğu, mahkeme kararında davacının yöneticilik sıfatından bahsedilmişse de davacının 1. derece imza yetkisinin bulunmadığının cevap dilekçesiyle de sabit olduğu, davacıyla aynı olay nedeniyle iş akdi feshedilen planlama dağıtım sorumlusu olarak görev yapan ... tarafından İş Mahkemesinin 2012/395 E. sayılı dosyasıyla açılan feshin geçersizliği ve işe iade talepli davada 03/07/2014 tarihinde verilen işe iade kararının Dairemizin 2014/14481-21583 E/K sayılı 26.11.2014 günlü ilamı ile onanarak kesinleştiği de dikkate alındığında davanın kabulüne karar verilmesi gerekirken yazılı gerekçe ile reddi isabetsiz olmuştur.
Dosya içeriğine göre davacının 21.04.2004-05.10.2012 tarihleri arasında çalıştığı ve kıdeminin 15 yılın altında olduğu nazara alınarak işe başlatmama tazminatının davacının 5 aylık ücreti tutarı olarak belirlenmesi dosya içeriğine uygun düşecektir.
Belirtilen nedenlerle, davacının temyiz itirazının kabulü ile 4857 sayılı Kanun"un 20. maddesinin 3. fıkrası uyarınca, hükmün bozulmak suretiyle ortadan kaldırılması ve aşağıdaki gibi karar verilmesi gerekmiştir.
HÜKÜM: Yukarıda belirtilen nedenlerle;
1-Mahkemenin yukarıda tarih ve sayısı belirtilen kararının BOZULARAK ORTADAN KALDIRILMASINA,
2-İşverence yapılan FESHİN GEÇERSİZLİĞİNE ve İŞE İADESİNE,
3-Davacının yasal sürede işe başvurmasına rağmen, işverenin süresi içinde işe başlatmaması halinde ödenmesi gereken tazminat miktarının işçinin beş aylık ücreti olarak belirlenmesine,
4-Davacının işe iade için işverene süresi içinde başvurması halinde hak kazanılacak olan ve kararın kesinleşmesine kadar doğmuş bulunan en çok dört aylık ücret ve diğer haklarının davacıya ödenmesi gerektiğinin belirlenmesine,
5-Alınması gereken 27.70 TL harçtan peşin alınan 21,15 TL harcın tenzili ile bakiye 6,55 TL harcın davalıdan tahsili ile Hazine"ye gelir kaydına,
6-Davacı vekille temsil edildiğinden, karar tarihinde yürürlükte olan AAÜT"ne göre 1.500,00 TL avukatlık ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 117.45 TL yargılama giderinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, davalının yaptığı yargılama giderinin üzerinde bırakılmasına,
8-Yatırılan gider ve delil avansından artan miktarın ilgililere iadesine,
9-Peşin alınan temyiz harcının istek halinde davacıya iadesine, 28.01.2015 tarihinde oybirliğiyle KESİN olarak karar verildi.