MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi


Davacı vekili tarafından, davalılar aleyhine 14.06.2009 gününde verilen dilekçe ile geçit hakkı istenmesi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın kabulüne dair verilen 18.11.2011 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davalı ... Genel Müdürlüğü vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R

Davacı, 278 parsel sayılı taşınmazının genel yola bağlantısı bulunmadığını ileri sürerek, davalılara ait taşınmazlardan geçit hakkı kurulmasını istemiştir.
Davalılardan... ve ... Genel Müdürlüğü davanın reddini savunmuşlardır.
Mahkemece, davanın kabulüne karar verilmiş, hükmü, davalı ... Genel Müdürlüğü vekili temyiz etmiştir.
Dava, Türk Medeni Kanununun 747. maddesi gereğince geçit hakkı kurulması isteğine ilişkindir.
Ülkemizde arazi düzenlenmesinin sağlıklı bir yapıya kavuşmamış olması ve her taşınmazın yol ihtiyacına cevap verilmemesi geçit davalarının nedenidir. Geçit hakkı verilmesiyle genel yola bağlantısı olmayan veya yolu bulunsa bile bu yol ile ihtiyacı karşılanamayan taşınmazın genel yolla kesintisiz bağlantısı sağlanır. Uygulama ve doktrinde genellikle bunlardan ilkine “mutlak geçit ihtiyacı” veya “geçit yoksunluğu”, ikincisine de “nispi geçit ihtiyacı” ya da “geçit yetersizliği” denilmektedir.
Saptanan geçit nedeniyle yükümlü taşınmaz malikine ödenmesi gereken bedel taşınmazın niteliği gözetilerek uzman bilirkişiler aracılığı ile objektif kıstaslar esas alınarak belirlenmelidir. Saptanacak bedel de hükümden önce depo ettirilmelidir. Hemen belirtmek gerekir ki, bedelin saptanmasından sonra hüküm tarihine kadar taşınmazın değerinde önemli derecede değişim yaratabilecek uzunca bir süre geçmiş veya bedel tespitinden sonra yörede taşınmazın değerini artıracak değişiklikler meydana gelmiş olabilir. Bu gibi durumlarda mülkiyet hakkı kısıtlanan taşınmaz malikinin mağduriyetine neden olmamak ve diğer tarafın hakkın kötüye kullanılması sonucunu doğuracak olası davranışlarını önlemek için hüküm tarihine yakın yeni bir değer tespiti yapılmalıdır.
Somut olayda, davacıya ait 278 parsel sayılı taşınmazın mutlak geçit ihtiyacı içinde bulunduğu anlaşılmaktadır. Hükme esas alınan fen bilirkişisinin düzenlediği 09.07.2010 tarihli rapor eki krokide birinci seçenek olarak gösterilen yeşil boyalı 274, 975 ve 977 parsel sayılı taşınmazların sınırından geçen bölümden geçit kurulmuştur. Kurulan bu geçit ile 278 parsel sayılı taşınmaz, davalı ... Genel Müdürlüğü’ne ait zeminde servis yolu olarak kullanılan 978, 980, 984 parsel sayılı taşınmazlardan geçerek genel yola bağlanmıştır. Geçit hakkı, mülkiyeti sınırlandıran bir irtifak hakkıdır. Bu nedenle, geçit ile yükümlendirilen taşınmaz malikine geçit bedeli ödenmesi gerekir. Eldeki davada, ... Genel Müdürlüğü’ne ait taşınmazlar yol olarak kullanılmakla bir külfet yüklendiğinden geçit bedeli belirlenerek hükümden önce depo edilmesi gerekir. Mahkemece, bu husus gözden kaçırılarak temyiz eden davalı yararına geçit bedeline hükmedilmemesi doğru görülmemiş, kararın bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenle davalı ... Genel Müdürlüğü vekilinin temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, 03.04.2012 tarihinde oybirliği ile karar verildi