Danıştay 6. Daire 2020/9311 Esas 2021/6526 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2020/9311
Karar No : 2021/6526

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … İl Özel İdaresi Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Niğde İli, Ulukışla İlçesi, … Köyü, … ve … parsel sayılı taşınmazları kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına dair … tarih ve … sayılı Niğde İl Özel İdaresi Encümeni kararının iptali istenilmiştir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesi'nce verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, davacıya tamamının 50 metrelik yola cepheli, ayrık nizam 2 kat konut yapılaşma koşullarına sahip kadastral parselinin bulunduğu yerden tahsis yapılması teknik olarak mümkün iken bunun yerine bir kısmının kadastral parsele uzak ve 50 metrellik yola cephesi bulunmayan bitişik nizam 2 kat yapılaşma koşullarına sahip ekonomik olarak eşdeğer olmayan yerden yapılan tahsiste uyarlık bulunmadığı, yapılan tahsisin davacının mağduriyetine yol açtığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle hukuka aykırı bulunan dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararının özeti: İdari Dava Dairesince verilen kararda; davalı idarece yönetmeliğe uygun biçimde ve mülkiyet ihtilaflarını giderecek şekilde; ana ilke olarak kök parsellerin altlığı esas alınmak ve …sayılı parselden artan küçük hissenin de yine davacının hissedarı olduğu üzerinde yapı bulunan başka bir taşınmazda birleştirilmek suretiyle iki ayrı yerden (… ada … sayılı parsel ve …ada … sayılı parsel) sorunsuz ve tam/müstakil parsel tahsisi yapıldığı anlaşıldığından dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Belirtilen gerekçelerle, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 45. maddesinin 4. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun kabulüne, dava konusu işlemin iptali yolundaki İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Parselasyon işlemi neticesinde tahsis edilen imar parsellerinin eşdeğer olmadığı, ekonomik getirisi olan meyve ağaçlarının başkasının mülkiyetine geçmesine ve mağduriyete neden olunduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY : Davacının hissedar olarak malik olduğu Niğde İli, Ulukışla İlçesi, …Köyü, … ve … parsel sayılı taşınmazlarını kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanununun 18. maddesi uyarınca yapılan parselasyon işlemi neticesinde … ada … parsel ve … ada … parsel sayılı taşınmazlardan tahsis yapılması üzerine parselasyon işleminin kabulüne ilişkin Niğde İl Özel İdaresi Encümeninin … tarih ve … sayılı kararının iptali istemiyle bakılan dava açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan 3194 sayılı İmar Kanunu'nun "Arazi ve arsa düzenlemesi" başlıklı 18. maddesinin 1. fıkrasında: "İmar hududu içinde bulunan binalı veya binasız arsa ve arazileri malikleri veya diğer hak sahiplerinin muvafakatı aranmaksızın, birbirleri ile, yol fazlaları ile, kamu kurumlarına veya belediyelere ait bulunan yerlerle birleştirmeye, bunları yeniden imar planına uygun ada veya parsellere ayırmaya, müstakil, hisseli veya kat mülkiyeti esaslarına göre hak sahiplerine dağıtmaya ve re'sen tescil işlemlerini yaptırmaya belediyeler yetkilidir. Sözü edilen yerler belediye ve mücavir alan dışında ise yukarıda belirtilen yetkiler valilikçe kullanılır." kuralı yer almıştır.
İşlem tarihi itibariyle yürürlükte olan İmar Kanununun 18. Maddesi Uyarınca Yapılacak Arazi ve Arsa Düzenlemesi ile ilgili Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10/a maddesinde, düzenleme ile oluşacak imar parsellerinin mümkün mertebe aynı yerdeki veya yakınındaki eski parsellere tahsisinin sağlanacağı kuralı, aynı madde (b) bendinde de plan ve mevzuata göre korunması mümkün olan yapıların tam ve hissesiz bir imar parseline intibak ettirilmesinin sağlanacağı kuralı yer almaktadır.
Anılan mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden, parselasyon işlemiyle amaçlananın; imar planı, plan raporu ve imar yönetmeliği hükümlerine göre imar adasının tüm biçim ve boyutu, yapı düzeni, inşaat yaklaşma sınırı ve bahçe mesafeleri, yapı yüksekliği ve derinliği, yerleşme yoğunluğu, taban alanı ve kat alanı katsayısı, arazinin kullanma şekli, mülk sınırları, mevcut yapıların durumu göz önüne alınmak suretiyle üzerinde yapı yapmaya elverişli imar parseli oluşturulması ve yol, yeşil alan gibi kamu alanlarının imar parsellerinde oluşan değer artışı karşılığında düzenlemeye giren parsel maliklerinden bedelsiz olarak alınarak kamunun eline geçmesini sağlamak olduğu sonucuna varılmaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dosyanın incelenmesinden, İdare Mahkemesince yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde hazırlanan raporda; davacıya tamamının kadastral parselinin bulunduğu yerden verilmesi teknik olarak mümkün iken, bunun yerine davacının kadastral parselinin bulunduğu yere hazineye ait taşınmazın bir kısmının taşındığı, davacının hissedarı olduğu kadastral parselin 50 metrelik yola cepheli olması ve ayrık nizam konut alanında kalmasına rağmen 274 m2 lik hissesinin daha uzakta ve 50 metrelik yola cephesi bulunmayan bitişik nizam yapılaşma koşullarına sahip ekonomik olarak eşdeğer olmayan yerden tahsis yapılmasının imar mevzuatına ve kamu yararına uygun olmadığı yolunda görüş bildirildiği, İdare Mahkemesince bilirkişi raporundaki tespitler dikkate alınmak suretiyle dava konusu işlemin iptaline karar verildiği anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, davacının hissedarı olduğu … parsel sayılı taşınmazda yapılan dağıtımın mevzuata aykırı olduğu iddiası ile sadece bu parsel yönünden dava konusu işlemin iptali istenildiği, uyuşmazlığın temelini kadastral parselin bulunduğu yerden tahsis yapılmamasının oluşturduğu dikkate alındığında, davacıya tümüyle kadastral parselinin bulunduğu yerden tahsis yapılması teknik olarak mümkün iken, bir kısım hissesi için daha uzak ve ekonomik olarak eşdeğer olmayan yerden yapılan tahsiste imar mevzuatına ve dağıtım ilkelerine uyarlık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan hazineye ait kadastral parselin 50 metrelik yola cephesi bulunmadığı halde davacıya ait kadastral parselin bulunduğu yere taşınmak suretiyle 50 metrelik yola cepheli olacak şekilde hazine adına yapılan tahsiste de dağıtım ilkelerine uyarlık bulunmadığı açıktır.
Bu itibarla, davanın reddi yolundaki temyize konu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Mahkeme kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun kabulü ile anılan kararın kaldırılarak yukarıda özetlenen gerekçeyle davanın reddi yolundaki temyize konu …Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 20/05/2021 tarihinde, kesin olarak, oybirliğiyle karar verildi.