Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespitine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak ilamında belirtilen gerekçeler ile davanın kısmen kabulüne ve kısmen reddine karar verilmiştir.
Hükmün, davalılar avukatları tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Mahkemece 15.10.2012 tarihli ilk kararda kısmen kabul ve kısmen red hükmü kurulmuş, ilgili karar dairemizin 2012/24185 Esas, 2013/22428 Karar ve 26.11.2013 tarihli kararı ile eksik inceleme ve araştırma gerekçeleri ile bozulmuş ve mahkemece bozmaya uyularak 06.05.2015 tarihinde davanın kısmen kabulü ve kısmen reddine karar verilmiştir.
Uyuşmazlığın çözümünde davanın yasal dayanağını 5510 sayılı Kanun’un 86/9. maddesi ile (mülga) 506 sayılı Kanunun 79/10. maddesidir.
Anayasa’nın 12. maddesine göre; “Herkes kişiliğine bağlı, dokunulmaz devredilmez, vazgeçilmez, temel hak ve hürriyetlere sahiptir.” Sosyal güvenlik hakkı, bireylerin geleceğe güvenle bakmalarını sağlayan bir insan hakkıdır. Aynı zamanda “sosyal güvenlik, sosyal hukuk devleti içerisinde yer alan ve bu ilkeyi oluşturan temel kavramlardan birisidir.” Bu esası göz önüne alan anayasa koyucu “Sosyal ve Ekonomik Haklar ve Ödevler” başlığı altında sosyal güvenlik hakkını da düzenlemiş ve 60’ncı madde ile “Herkes sosyal güvenlik hakkına sahiptir. Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar.” hükmünü getirmiştir. Bu iki hüküm birlikte değerlendirildiğinde, sosyal güvenlik hakkının kişiye sıkı sıkıya bağlı dokunulmaz ve vazgeçilemez bir hak olduğu sonucuna ulaşılmaktadır.
(Mülga) 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 6. maddesinde ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanunun 92. maddesinde de, bu ilke aynen benimsenerek, çalışanların işe alınmalarıyla kendiliğinden sigortalı olduğu, bu suretle sigortalı olmak hak ve yükümünden kaçınılamayacağı ve vazgeçilemeyeceği,
sözleşmelere sosyal sigorta yardım ve yükümlerini azaltmak veya başkasına devretmek yolunda hükümler konulamayacağı belirtilmiştir. Bu haliyle sigortalı olmak, kişi bakımından sadece bir hak olmayıp aynı zamanda bir yükümlülüktür.
Mahkemece, bu tür sigortalı hizmetlerin tespitine ilişkin davaların, kamu düzeniyle ilgili olduğu ve bu nedenle de özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesinin zorunlu ve gerekli bulunduğu gözetilerek, bu çerçevede, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde resen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
Mahkemece, her ne kadar bozma kararına uyularak, davacının işe başlangıç tarihi olan 08.12.1985 tarihinde söz konusu işyeri olan apartmanda ısıtmalı kalorifer sistemi kullanıldığı fakat ..."nden gelen yazı cevaba göre Mehtap Apartmanında 08.12.2004 tarihinde doğalgaz kullanılmaya başlandığı anlaşılmışsa da bozma ilamında da açıkça ifade olunduğu üzere apartman karar defteri ile gelir gider defteri davalı işyerinden getirtilerek varsa çalışmaya dair kat malikleri kurulu kararı ile ücret ödeme kayıtları irdelenip değerlendirilmeli, 01.02.1985 tarihli belgede imzası bulunan yönetici ve tanık dinlenmek sureti ile çalışmanın varlığı ve süresine ilişkin beyanları tespit edilmeli, tanıklarının beyanları ile günlük çalışma süresi net olarak tespit edildikten sonra toplanan tüm kanıtlar birlikte değerlendirilip elde edilecek sonuca göre bir karar verilmelidir.
Mahkemece, bu maddi ve hukuki olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalılar vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalılardan ...."ne iadesine, 27.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.