Danıştay 6. Daire 2018/4150 Esas 2021/6594 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/4150
Karar No : 2021/6594

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı- …
VEKİLİ : Huk.Müş. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:.., K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ:
Dava konusu istem: Malatya İli, Yeşilyurt İlçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselin sağlık tesisi alanından kısmen Emsal:1.75 ve hmax:Serbest yapılanma koşuluyla konut+ticaret alanına kısmen park alanına dönüştürülmesine ilişkin 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onaylanmasına dair Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: Temyize konu kararda; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu hazırlanan bilirkişi raporunda tespit edilen hususlar ile dava dosyasında yer alan diğer bilgi ve belgelerin birlikte değerlendirilmesinden, Malatya İli, Yeşilyurt İlçesi, … Mahallesi, …ada, … sayılı parselin bir kısmının taşıt trafiği çok yoğun olan 50 metre enkesitli Malatya - Ankara, Adana D-300 Karayoluna cepheli olacak şekilde park alanı olarak planlanmasının, taşıt trafiğinin oluşturacağı tehlike, gürültü ve hava kirliliği hususları gözetildiğinde çocukların ve yaşlıların can güvenliği ve sağlığı açısından uygun olmayacağı, parselin E=1.75 yoğunluklu - Hmax: serbest yapılaşma koşullarında konut + ticaret alanı olarak öngörülen kısmında ise yaklaşık 332 kişilik bir ek nüfusun söz konusu olmasına karşın bu nüfusun ihtiyacı için ayrılması gereken sosyal ve teknik altyapı ihtiyacının eksik planlandığı görüldüğünden anılan parselin kısmen emsal:1.75 ve hmax:serbest yapılanma koşuluyla konut+ticaret alanı kısmen park alanına dönüştürülmesine ilişkin olarak hazırlanan 1/5.000 ölçekli nazım imar planı ve 1/1.000 ölçekli uygulama imar planı değişikliğinin onaylanmasına dair Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı işleminde hukuka uyarlık bulunmadığı sonucuna varıldığı gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Park alanının çocuk bahçesi olmadığı, konum belirlenirken çevreden gelecek kişilere yürüme mesafesinde olmasına dikkat edildiği, anayol yanına park yapılamayacağına ilişkin görüşün mevzuatta yerinin olmadığı, anayol kenarına park yapımının birçok ilde görüldüğü , planlama sonucunda bölgeye gelecek nüfus için park alanının mevzuat uyarınca 3.320 m2 olması gerektiği dava konusu alandaki park alanının ise 5.338 m2 olduğu, dava konusu işlemin hukuka ve mevzuata uygun olduğu mahkeme kararının bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ…'İN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:

MADDİ OLAY :
Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında 24/11/2009 tarihinde imzalanan protokol uyarınca mülkiyeti Hazineye ait olup Sağlık Bakanlığına tahsisli bulunan Malatya İli, Yeşilyurt İlçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselde kayıtlı 40.879 m2 yüzölçümlü taşınmazın sağlık tesisleri yapımı karşılığı Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredildiği, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı tarafından … ada, … sayılı parselin 1/5.000 ölçekli nazım imar planında "sağlık tesisi alanı" kullanımından "300 kişi/ha yoğunluklu konut + ticaret alanı" ve "park alanı" kullanımına, 1/1.000 ölçekli uygulama imar planında ise "sağlık tesisi alanı (hastane alanı)" kullanımından " E=1.75 yoğunluklu - Hmax: serbest yapılaşma koşullarında konut + ticaret alanı" ve "park alanı" kullanımlarına dönüştürülmesine ilişkin olarak hazırlanan imar planı değişiklikliklerinin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı işlemiyle onaylanması üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.

İLGİLİ MEVZUAT:
3194 sayılı İmar Kanununun 5. maddesinin işlem tarihinde yürürlükte olan halinde, "Nazım imar planı; varsa bölge veya çevre düzeni planlarına uygun olarak halihazır haritalar üzerine, yine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak çizilen ve arazi parçalarının; genel kullanış biçimlerini, başlıca bölge tiplerini, bölgelerin gelecekteki nüfus yoğunluklarını, gerektiğinde yapı yoğunluğunu, çeşitli yerleşme alanlarının gelişme yön ve büyüklükleri ile ilkelerini, ulaşım sistemlerini ve problemlerinin çözümü gibi hususları göstermek ve uygulama imar planlarının hazırlanmasına esas olmak üzere düzenlenen, detaylı bir raporla açıklanan ve raporuyla beraber bütün olan plan; uygulama imar planı da; tasdikli halihazır haritalar üzerine varsa kadastral durumu işlenmiş olarak nazım imar planı esaslarına göre çizilen ve çeşitli bölgelerin yapı adalarını, bunların yoğunluk ve düzenini, yolları ve uygulama için gerekli imar uygulama programlarına esas olacak uygulama etaplarını ve diğer bilgileri ayrıntıları ile gösteren plan" olarak tanımlanmıştır.
İşlem tesis tarihi itibariyle yürürlükte olan Plan Yapımına Ait Esaslara Dair Yönetmeliğin 3/7.maddesinde; 'sosyal alt yapı' sağlıklı bir çevre meydana getirmek amacı ile yapılması gereken eğitim, sağlık, dini, kültürel ve idari yapılar ile park, çocuk bahçeleri gibi yeşil alanlara verilen genel isim olarak tanımlanmış, 27.maddesinde; imar planlarında bulunan sosyal ve teknik alt yapı alanlarının kaldırılması, küçültülmesi veya yerinin değiştirilmesine dair plan değişiklikleri zorunluluk olmadıkça yapılmaz. Zorunlu hallerde böyle bir değişiklik yapılabilmesi için: sosyal ve teknik alt yapı alanının kaldırılabilmesi ancak bu tesisin hizmet götürdüğü bölge içinde eşdeğer yeni bir alanın ayrılması suretiyle yapılabileceği öngörülmüştür.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Olayda, Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında 24/11/2009 tarihinde imzalanan protokol uyarınca mülkiyeti Hazineye ait olup Sağlık Bakanlığına tahsisli bulunan Malatya İli, Yeşilyurt İlçesi, … Mahallesi, … ada, … sayılı parselde yer alan ve üzerinde halihazırda … Devlet Hastanesi bulunan 40.879 m2 yüzölçümlü taşınmazın Toplu Konut İdaresi Başkanlığına devredildiği, bunun karşılığında ise aynı bölgede Malatya İli, Yeşilyurt İlçesi, … Mahallesi, … ada … sayılı parselde 640 yatak kapasiteli … Devlet Hastanesinin inşa edildiği, iki hastane yapısının bulunduğu parseller arasında 600 metre mesafe bulunduğu görülmektedir.
Anılan protokol kapsamında, dava konusu … ada, … sayılı parselin 1/5.000 ölçekli nazım imar planında "sağlık tesisi alanı" kullanımından "300 kişi/ha yoğunluklu konut + ticaret alanı" ve "park alanı" kullanımına, 1/1.000 ölçekli uygulama imar planında ise "sağlık tesisi alanı (hastane alanı)" kullanımından " E=1.75 yoğunluklu - Hmax: serbest yapılaşma koşullarında konut + ticaret alanı" ve "park alanı" kullanımlarına dönüştürüldüğü anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından ise dava konusu planlarda sağlık tesisi (…Devlet Hastanesi) alanının kaldırılması üzerine eşdeğer bir sağlık tesisi alanı ayrılması gerekirken ayrılmadığı, sağlık tesisi alanının konut alanına çevrilmesi nedeniyle bölgeye gelecek ek nüfusun ihtiyacı olan sosyal donatı alanlarının yetersiz olduğu iddialarıyla işbu davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Dosyadaki bilgi ve belgeler ile bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden, üzerinde … Devlet Hastanesi bulunan … ada, …sayılı parsel yerine eşdeğer taşınmaz olarak 600 metre kuzeydoğuda yer alan ve üzerinde … Devlet Hastanesi inşa edilen …ada … sayılı parselin ayrıldığı görüldüğünden davacının eşdeğer yer ayrılmadığı iddiasına itibar edilmemiştir.
Davacının planlama bölgesinde yeterli sosyal donatı ve teknik altyapı alanları ayrılmadığı iddiası yönünden yapılan incelemede, dava dosyasında yer alan bilirkişi raporunda konut fonksiyonu nedeniyle bölgeye gelecek ek nüfus için park alanı dışında yeterli sosyal donatı ve teknik altyapı alanlarının ayrılmadığı tespitine yer verildiği görülmektedir. Bu iddia ve tespite yönelik Dairemizce yapılan değerlendirmede ise dava konusu planlamanın Toplu Konut İdaresi Başkanlığı ile Sağlık Bakanlığı arasında 24/11/2009 tarihinde imzalanan protokol uyarınca yapıldığı hususu göz önüne alındığında planlama alanının küçüklüğü nedeniyle tüm sosyal donatı ve teknik altyapı alanlarının aynı alandan karşılanmasının beklenemeyeceği anlaşılmış olup dava konusu alanın sosyal donatı ve teknik altyapı ihtiyacının çevrede yer alan sosyal donatı ve teknik altyapı alanlarından karşılanacağı, ayrıca imar planları ile alanda ayrıca yeterli park alanı ayrıldığı sonucuna ulaşıldığından davacının iddiasına ve bilirkişinin tespitine itibar edilmemiştir.
Yine, bilirkişi raporunda park alanın semt ölçeğinde hizmet edecek nitelikte bir park olduğu, bu sebeple dışarından gelen insanlar tarafından da kullanılabilceği, 50 metrelik anayola cepheli olması nedeniyle çocuklar ve yaşlılar açısından tehlike oluşturacağı bu sebeple park alanının konumunun uygun olmadığı yönündeki tespite ilişkin incelemede, anılan park alanının çocuk parkı olmadığı, dava konusu alanda planlanan konut + ticaret alanının sosyal donatı ihtiyacını karşılamaya yönelik olduğu, yol kenarına park yapılamayacağına ilişkin herhangi bir mevzuat veya şehircilik ilkesinin bulunmadığı hususları birlikte değerlendirildiğinde bilirkişi raporunda yer alan bu tespite itibar edilmemiştir.
Bu durumda, dava konusu planlamada … Devlet Hastanesi yerine aynı bölgede yer alan …Devlet Hastanesi alanının eşdeğer bir alan olarak belirlendiği, dava konusu planların planların kademeli birlikteliği ilkesine uygun olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde dava konusu planların şehircilik ilkelerine, planlama esaslarına ve kamu yararına uygun olduğu sonucuna ulaşılmıştır.
Bu itibarla, davanın reddine karar verilmesi gerekirken dava konusu işlemin iptaline ilişkin temyize konu İdare Mahkemesi kararında isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1.2577 sayılı Kanunun 49. maddesine uygun bulunan davalının temyiz isteminin kabulüne,
2. Dava konusu işlemin yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine,
4. 2577 sayılı Kanunun (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesinin 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen 15 gün içerisinde kararın düzeltilmesi yolu açık olmak üzere 21/05/2021 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.