MAHKEMESİ :TÜKETİCİ MAHKEMESİ

Taraflar arasındaki malın ayıplı olması nedeniyle değişimi davasının mahkemece yapılan yargılaması sonucunda; davanın kabulüne yönelik olarak verilen hüküm, davalı ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş. vekili tarafından duruşmalı, davalı ...Ş. vekili tarafından duruşmasız olarak temyiz edilmekle; duruşma günü olarak belirlenen 01/12/2020 tarihinde davalılardan ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş. vekili yetki belgesine istinaden Av. ... geldi. Başka gelen olmadı. Açık duruşmaya başlandı ve hazır bulunanların sözlü açıklamaları dinlenildikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için saat 14.00"e bırakılması uygun görüldüğünden, belli saatte dosyadaki bütün kağıtlar okunarak, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlenip, gereği düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I


Davacı, 01.01.2013 tarihinde ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş. İzmir Şube Müdürlüğü"nden ...marka 2012 model araç satın aldığını, aracın 17.01.2013 tarihinde teslim edildiğini, 20.04.2013 tarihinde serviste yapılan kontrol sırasında aracın bagaj kapağında boydan boya bir çizgi ve boya çökmeleri olduğunun fark edildiğini, ayıplı aracın değiştirilmesi için davalı şirketlere gönderdiği ihtardan sonuç alamadığını, aracın sıfır kilometrede alınması sebebiyle söz konusu hatanın aracın orijinalliğini bozduğunu ve fiyatını düşürdüğünü ileri sürerek, ayıplı satılan aracın geri alınarak aynı model araç ile değiştirilmesine, bunun mümkün olmaması halinde yeni araç için yapılacak ruhsat ve diğer masrafların davalı tarafça karşılanmasına veya araç değişiminin mümkün olmaması halinde bedelin aracın satın alındığı tarihten itibaren fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydı ile yasal faizi ile birlikte ödenmesine karar verilmesini talep etmiştir.
Davalı ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş., aracın ayıplı olmadığını, süresinde ayıp ihbarında bulunulmadığını, üretim kaynaklı bir ayıp olmadığını, araç değişimi veya bedel iadesi için gerekli koşulların oluşmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Davalı ...Ş., tarafına husumet yöneltilemeyeceğini, aracın ayıplı olmadığını, süresinde ayıp ihbarında bulunulmadığını, üretim kaynaklı bir ayıp olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
Mahkemece; davalı ...Ş."ye yönelik davanın husumet yokluğu nedeni ile reddine, davanın kabulü ile ... marka ... plakalı 2013 model ...,... T tipi, ... motor nolu, ... şase nolu aracın iadesi ile aynı vasıf ve nitelikte yeni bir araç ile değiştirilmesine, değişim masraflarının davalı tarafa yükletilmesine dair verilen karar davalı ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş."nin temyizi üzerine Yargıtay 13. Hukuk Dairesince verilen 14/11/2017 tarihli ve 2016/12993 E.-2017/11106 K. sayılı kararla; araca ait kasko ve zorunlu trafik sigorta dosyaları, servis kayıtları getirtilip, araç üzerinde konusunda uzman bilirkişi veya bilirkişi heyetine inceleme yaptırılıp, araçtaki ayıbın gizli veya açık ayıp olup olmadığı ve bu mevcut bulguların üretim hatasından mı yoksa kullanım hatasından mı kaynaklandığının kesin olarak belirlenerek, ayıbın süresinde ihbar edilip edilmediği değerlendirilip, davacının seçimlik haklarından aracın misliyle değiştirilmesi hakkını kullanmasının iyiniyet kuralları, tarafların hak ve menfaatleri değerlendirilerek aşırı bir dengesizliğe neden olup olmayacağı, araçtaki ayıp nedeniyle seçimlik hakkından bedel indirim uygulanmasının gerekip gerekmediği tartışılıp hüküm kurulması gerektiğinden bahisle bozulmuştur.
Bozma ilamına uyan mahkemece; davanın kabulü ile davaya konu ... marka ...,... plaka 2013 model ...,..., T tipi, ... motor nolu, ... şase nolu aracın iadesi ile aynı vasıf ve nitelikte yeni bir araç ile davalılar tarafından müteselsilen değiştirilmesine, değer düşüklüğüne ilişkin 24.000,00-TL"nin davacıdan alınıp davalılara ödenmesine karar verilmiş; hüküm, davalılar tarafından temyiz edilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın bozmaya uygun olmasına ve delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre, davalı ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş."nin tüm temyiz itirazlarının reddi gerekir.
2-Uyuşmazlığın çözümünde öncelikle usuli kazanılmış hak kavramına kısaca değinilmesinde fayda vardır.
Gerek yürürlükten kaldırılan 1086 sayılı HUMK"da gerekse yürürlükte olan 6100 sayılı HMK"da “usuli kazanılmış hak” kavramına ilişkin açık bir hüküm bulunmamaktadır. Bu kavram davaların uzamasını önlemek, hukuki alanda istikrar sağlamak ve kararlara karşı genel güvenin sarsılmasını önlemek amacıyla Yargıtay uygulamaları ile geliştirilmiş, öğretide kabul görmüş ve usul hukukunun vazgeçilmez, ana ilkelerinden biri hâline gelmiştir. Anlam itibariyle de, bir davada mahkemenin ya da tarafların yapmış olduğu bir usul işlemi ile taraflardan biri lehine doğmuş ve kendisine uyulması zorunlu olan hakkı ifade etmektedir.
Bir mahkemenin Yargıtay Dairesince verilen bozma kararına uyması sonunda, kendisi için o kararda gösterilen biçimde inceleme ve araştırma yapmak ve yine o kararda belirtilen hukuksal esaslar gereğince karar vermek yükümlülüğü oluşur. Bu itibarla mahkemenin sonraki hükmünün bozmada gösterilen ilkelere aykırı bulunması, usule uygun olmadığından bozma nedenidir.

Mahkemenin, Yargıtay’ın bozma kararına uyması ile bozma kararı lehine olan taraf yararına bir usuli kazanılmış hak doğabileceği gibi, bazı konuların bozma kararı kapsamı dışında kalması yolu ile de usuli kazanılmış hak gerçekleşebilir. Yargıtay tarafından bozulan bir hükmün bozma kararının kapsamı dışında kalmış olan kısımları kesinleşir. Bozma kararına uymuş olan mahkeme kesinleşen bu kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremez. Bir başka anlatımla, kesinleşmiş bu kısımlar, lehine olan taraf yararına usuli kazanılmış hak oluşturur (04.02.1959 tarihli ve 13/5 sayılı YİBK).
Bu açıklamalar ışığında somut olaya dönüldüğünde; Mahkemece, davalı ...Ş. yönünden husumet yokluğu nedeniyle verilen 10.11.2015 tarihli karar davacı tarafından temyiz edilmemiştir. Dolayısıyla, 10.11.2015 tarihli kararın anılan davalı lehine usuli kazanılmış hak oluşturacağı aşikardır. Bozma kararına uymuş olan mahkemece kesinleşen kısımlar hakkında yeniden inceleme yaparak karar veremeyeceği göz önünde bulundurularak, yeni kurulacak hükümde, eski karar aynen tekrarlanarak “bu konuda verilen hüküm kesinleştiğinden yeniden hüküm kurulmasına yer olmadığına” şeklinde karar verilerek, yargılama giderinden olan vekalet ücreti bakımından da davalı ...yararına oluşan kazanılmış haklar ihlal edilmeden hüküm kurulması gerekirken, yazılı şekilde davalı ...Ş. aleyhine davanın kabulüne karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Yukarıda birinci bentte açıklanan nedenlerle davalı ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş."nin tüm temyiz itirazlarının reddine, ikinci bentte açıklanan nedenlerle hükmün davalı ...Ş. yararına BOZULMASINA ve peşin alınan temyiz harcının istek halinde temyiz eden davalı ...Ş."ye iadesine, 6.350,30 TL harcın davalı ... Motorlu Araçlar İmal ve Satış A.Ş."den alınmasına, 6100 sayılı HMK"nun geçici madde 3 atfıyla 1086 sayılı HUMK"nın 440. maddesi gereğince kararın tebliğinden itibaren 15 günlük süre içerisinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 01/12/2020 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.