MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı vekili tarafından, davalı aleyhine 13.02.2015 gününde verilen dilekçe ile mirasta denkleştirme terditli tenkis talebi üzerine yapılan duruşma sonunda; davanın reddine dair verilen 01.12.2015 günlü hükmün Yargıtayca incelenmesi davacı vekili tarafından istenilmekle süresinde olduğu anlaşılan temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra dosya ve içerisindeki bütün kağıtlar incelenerek gereği düşünüldü:
K A R A R
Dava, mirasta denkleştirme terditli tenkis isteğine ilişkindir.
Davacı vekili, 30.12.2006 tarihinde ölen mirasbırakan ...’in bizzat parasını ödeyerek davalının üzerine ...- ... 1662 ada 15 parsel, ... Mahallesi 6115 ada 6, 7, 12, 13 parseller, 6108 ada 4, 5 parseller, ... Mahallesi 657 ada 15 parsel 3 ve 4 No"lu bağımsız bölümler, ... – ... 110 ada 18 parsel, ...- ... 146 ada 39 parsel, ...- ...- ... Köyü 112 ada 43 parsel, 123 ada 36 parsel, 118 ada 51 parsel ve 106 parseller, ...- ...- ... 252 ve 281 parseller, ...- ...- ... Köyü 87 parsel sayılı taşınmazlar aldığını, mirasta denkleştirme kuralları gereğince taşınmazların terekeye iadesini, davalının seçimlik hakkına mahsuben denkleştirme olarak kullanması halinde denkleştirme anındaki değerine göre davalının sebepsiz zenginleşme miktarının davacıya iadesini, denkleştirme ile ilgili taleplerinin kabul edilmemesi halinde tenkis kurallarına göre taşınmazların davacının saklı payı oranında davacıya iadesini istemiştir.
Davalı vekili, davanın reddini savunmuştur.
Mahkeme, davanın hak düşürücü süre nedeni ile reddine karar vermiştir.
Hükmü, davacı vekili temyiz etmiştir.
Mirasta denkleştirme davalarında, sadece yasal mirasçı aleyhine denkleştirme talebinde bulunulabilir, yasal mirasçı olmayanlara yapılan kazandırma denkleştirmeye tabi değildir. Miras bırakandan sağlar arası kazandırma olmalıdır. Ölüme bağlı tasarrufla yapılan kazandırma denkleştirmeye tabi değildir. Kazandırma karşılıksız olmalıdır. Kazandırma, miras payına mahsuben (iadeye tabi olarak) yapılmalıdır. Bağış amaçlı yapılan kazandırmalar denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir, bu nedenle miras bırakanın bağış amacının olup-olmadığı ayrıntısıyla araştırılmalıdır. İade, terekeye yapılır, davacı mirasçının miras payı oranında iade yapılmaz. Altsoya yapılan kazandırma aksi miras bırakan tarafından açıkça belirtilmemişse karine olarak denkleştirmeye (iadeye) tabidir. Altsoya yapılan sağlar arası kazandırmanın denkleştirmeye tabi olmadığını davalı (altsoy) ispatlamalıdır. Altsoy dışındaki yasal mirasçılara yapılan kazandırma, karine olarak denkleştirmeye (iadeye) tabi değildir. Altsoy dışındaki yasal mirasçıya yapılan kazandırmanın Denkleştirmeye (iadeye) tabi olduğunu davacı ispatlamalıdır. Miras bırakanın iradesinin denkleştirmeye (iadeye) tabi olup olmadığının ispatı şekle tabi değildir, her türlü delille ispatlanabilir. İade edilecek mal varlığı yönünden seçim hakkı davalınındır; ister aynen iade eder, isterse bedelini öder. Miras payının aşan kısmının davalıda kalması miras bırakanın iradesinden anlaşılıyorsa, aşan kısım için iade istenemez. Denkleştirme, denkleştirme anındaki değere göre yapılır. Denkleştirmede sebepsiz zenginleşme hükümleri uygulanır. Islah olmadıkça ya da terditli dava açılmamışsa kendiliğinden tenkis davasına dönüşmez.
Somut olayda, davacı mirasta denkleştirme talebinde bulunmuş olup dava dilekçesinde delillerini bildirmiş, mahkemece deliller toplanmadan ve gerekli araştırmalar yapılmadan karar verilmiştir.
Öncelikle denkleştirmeye konu edilen tüm taşınmazların tedavüllü tapu kayıtları ve satış akit tablolarının getirtilmesi, davacı ve davalıya delil listelerinde tanık deliline dayanmış olduklarından davacının gösterdiği tüm tanıkların usulüne uygun olarak dinlenmesi, davalının tanıklarının isim ve adreslerinin bildirilmesi için süre verilerek davalı tanıklarının da usulüne uygun olarak dinlenmesi, davacının delil listesinde bildirdiği dava dosyalarının Hukuk Muhakemeleri Kanunu madde 194/2 uyarınca hangi vakıanın ispatı için gösterildiğinin davacıya açıklattırılması ile eldeki dosya ile ilgili olabilecek dava dosyaları getirtilerek bu dava ile irtibatının tespit edilmesi, şirket kayıtlarında bilirkişi incelemesi yaptırılarak taşınmazlar alınırken şirket bünyesinden bir ödeme yapılıp yapılmadığının değerlendirilmesi ve sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken eksik araştırma neticesinde hüküm kurulması doğru görülmemiş ve hükmün bu nedenlerle bozulması gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan nedenlerle temyiz itirazlarının kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde yatırana iadesine, kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 18.04.2019 tarihinde oybirliği ile karar verildi.