Danıştay 10. Daire 2021/1340 Esas 2021/2455 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/1340
Karar No : 2021/2455

KARARIN DÜZELTİLMESİNİ
İSTEYEN (DAVALI) : …
(Mülga …)

VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Birliği

VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının onanmasına dair Danıştay Onuncu Dairesinin 25/11/2020 tarih ve E:2020/102 K:2020/5349 sayılı kararının; 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi uyarınca düzeltilmesi istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliğin Resmi Gazete'de yayımlanması talebiyle yapılan başvurunun reddine yönelik Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; davalı Birliğe bağlı Odanın Genel Kurulunda tartışılan ve kabul edilen yani taslak niteliği ortadan kalkan değişiklik Yönetmeliğinin mevzuata aykırı olduğu gerekçesiyle yayımlanmamasına ilişkin işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı, diğer yandan Yönetmeliğin esasına yönelik hukuka aykırılık sebeplerinin olduğu kanısına varılması halinde anılan yönetmeliğin iptali istemiyle dava konusu Yönetmelik değişikliğine karşı Danıştay'da dava açılabileceği gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Davalı idarenin temyiz başvurusu üzerine Danıştay Onuncu Dairesince, temyize konu karar hukuk ve usule uygun bulunmuş ve kararın onanmasına karar verilmiştir.

KARAR_DÜZELTME
TALEP_EDENİN_İDDİALARI : Davalı idare tarafından, Resmi Gazete'de yayımlanmadan önce mevzuatın incelenmesinin idarenin bütünlüğü ilkesi gereği olduğu, mevzuatı inceleme yetkisinin Anayasal ve yasal dayanakları bulunduğu, yerindelik denetimi yapılmadığı, hukukilik denetimi yapıldığı ileri sürülmektedir.

KARŞI_TARAFIN_SAVUNMASI : Davacı tarafından savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Kararın düzeltmesi isteminin kabulü ile mahkeme kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay Onuncu Dairesi'nin 25/11/2020 tarih ve E:2020/102 K:2020/5349 sayılı kararı kaldırılarak uyuşmazlık yeniden incelendi:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Dava, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Harita ve Kadastro Mühendisleri Odası Ana Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmeliğin Resmi Gazete'de yayımlanması talebiyle yapılan başvurunun reddine yönelik Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı işleminin iptali istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
İşlem tarihinde yürürlükte olan mülga 3056 sayılı Başbakanlık Teşkilatı Hakkında Kanun Hükmünde Kararnamenin Değiştirilerek Kabulü Hakkında Kanun'un 2. maddesinin birinci fıkrasının (a) bendinde; "Bakanlıklar arasında işbirliğini sağlamak, Hükümetin genel siyasetinin yürütülmesini gözetmek, Anayasa ve kanunlarla verilen hizmetleri yerine getirmek maksadıyla gerekli tedbirleri almak", (c) bendinde “ Kanun, kanun hükmünde kararname tüzük, yönetmelik ve karar tekliflerinin Anayasaya ve diğer mevzuata uygunluğunu incelemek ve Yasama Organı ile olan münasebetleri yürütmek", (d) bendinde de, "Mevzuat hazırlama usul ve esasları ile ilgili ilkeleri tespit etmek ve geliştirmek, yürürlükte bulunan mevzuatın sicillerini tutmak, kodlamak, tek metin haline getirmek, bilgi işlem sistemi içinde takip etmek ve yayınlamak" Başbakanlığın görevleri arasında sayılmış olup, aynı Kanun'un 10. maddesinde de, "Resmi Gazete'nin yayımlanmasını sağlamak, düsturları ve fihristleri hazırlamak" görevinin Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü'ne ait olduğu hükme bağlanmıştır.
Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin “Amaç ve Kapsam” başlıklı 1. maddesinde, Yönetmeliğin amacının; Başbakanlık, bakanlıklar, bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları tarafından hazırlanacak kanun, kanun hükmünde kararname, tüzük, yönetmelik, Bakanlar Kurulu kararı eki kararlar ve diğer düzenleyici işlemlerin taslak metinlerinin hazırlanmasına ilişkin usul ve esasları düzenlemek olduğu, “Taslakları Hazırlayacak Birimler” başlıklı 5. maddesinde, Taslakların, konuyla ilgili kurum ve kuruluşların görevli birimleri tarafından hazırlanacağı, Hukuk müşavirlikleri dışındaki birimlerce hazırlanan taslaklar hakkında hukuk müşavirliklerinin görüşünün alınacağı, “Görüş Alma” başlıklı 6. maddesinde, Başbakanlığa sunulmadan önce, taslaklar hakkında ilgili bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının görüşlerinin alınacağı, “Görüşlerin Bildirilmesi” başlıklı 7. maddesinde, İlgili kanunlardaki özel hükümler saklı kalmak kaydıyla bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının, taslaklara ilişkin görüşlerini en geç otuz gün içinde bildireceği, bu sürenin ivedi durumlarda Başbakanlık tarafından kısaltılabileceği, Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının görüş vermek için ek süre isteyebileceği, Bakanlıklar ile kamu kurum ve kuruluşlarının görüş bildirmekten kaçınamayacağı, süresinde görüş verilmezse olumlu görüş verilmiş sayılacağı, Kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının da taslaklara ilişkin görüşünü otuz gün içinde bildireceği, süresinde görüş verilmezse olumlu görüş verilmiş sayılacağı, Bakanlıklar, kamu kurum ve kuruluşları, kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşları ile sivil toplum kuruluşlarının taslakları öncelikle kendi görevleri açısından inceleyecekleri ve düzenleyici etki analizinde belirtilen hususların yerinde olup olmadığını değerlendirecekleri, “Teklif Yazıları” başlıklı 8. maddesinde, Bakanlıklarca hazırlanan taslaklara ilişkin teklif yazılarının, münhasıran bakan tarafından imzalanacağı, bağlı, ilgili ve ilişkili kurum ve kuruluşlarca Başbakanlığa gönderilecek taslaklara ilişkin teklif yazılarının bağlı, ilgili ve ilişkili olunan bakan tarafından imzalanacağı, ancak, ilgili kanunun öngördüğü hâllerle sınırlı olmak üzere, Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulmayan yönetmelikler ile genelge ve tebliğ tekliflerinin, ilişkili bulundukları bakanlığa da bilgi verilmesi kaydıyla düzenleyici ve denetleyici kurum başkanı tarafından imzalanacağı, "Taslakların Başbakanlığa Gönderilmesi” başlıklı 9. maddesinde, İlgili kurum ve kuruluşlardan alınması gereken görüşler tamamlandıktan sonra; a) Görüşe gönderilen taslak, b) Taslağa ilişkin görüşler, c) Görüşler dikkate alınarak düzenlenen nihaî taslak ve genel gerekçe, ç) Görüşlerin değerlendirildiği ek-3'te yer alan form, d) Taslağın mevcut düzenlemeyle karşılaştırılmasına ilişkin karşılaştırma cetveli, e) Kanun ve kanun hükmünde kararname taslaklarında madde gerekçeleri ve düzenleyici etki analizinin mühürlü ve paraflı olarak yazılı ortamda veya elektronik imza mevzuatı çerçevesinde elektronik ortamda Başbakanlığa gönderileceği, taslağı paraflayanın adı ve soyadı ile unvanının yazılacağı, yazılı ortamda gönderilen belgelerin bir örneğinin Başbakanlığa elektronik ortamda ayrıca iletileceği, bu maddede belirtilen hususlara ve 8. madde hükmüne uyulmadan Başbakanlığa gönderilen taslakların işleme konulmayarak bakanlığına veya kurumuna iade edileceği, “Re’sen Düzeltme ve İade” başlıklı 25. maddesinde, Başbakanlığın, taslaklarda şekil yönünden re'sen düzeltme yapabileceği, Anayasaya, kanunlara ve diğer ilgili mevzuata aykırılığı tespit edilen veya bu Yönetmeliğe uygun olarak hazırlanmayan taslakların, noksanlıkların giderilmesi veya uygunluğun sağlanması amacıyla yeniden değerlendirilmek üzere Başbakanlık tarafından teklif sahibi bakanlık, kurum veya kuruluşa iade edileceği hükümlerine yer verilmiştir.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, davacı tarafından, Harita ve Kadastro Mühendisleri Odasınca Genel Kurulda tartışılan ve kabul gören "Oda Ana Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılması Hakkında Yönetmelik"in, … tarih ve … sayılı yazısı ile Resmi Gazete'de yayımlanmak üzere Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü'ne gönderildiği, Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğü tarafından da … tarih … sayılı yazı ile Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın görüşünün alınması için anılan Bakanlığa gönderildiği, Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın görüşüne atıfta bulunularak dava konusu işlem ile Yönetmeliğin yayımlanmaması üzerine bakılan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
19/12/2005 tarih ve 2005/9986 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 4. maddesinde taslakların üst hukuk normlarına aykırı olamayacağı, 25. maddesinde ise Anayasaya, kanunlara veya diğer ilgili mevzuata aykırılığı tespit edilen veya bu Yönetmeliğe uygun olmayan taslakların, noksanlıkların giderilmesi veya uygunluğun sağlanması amacıyla yeniden değerlendirilmek üzere teklif sahibi bakanlık, kurum veya kuruluşa iade edileceği düzenlenmiştir.
Anılan düzenlemenin değerlendirilmesinden; Cumhurbaşkanlığı'nın (mülga Başbakanlık) Resmi Gazete'de yayımlanmak üzere kendisine sunulan taslakların Anayasaya ve kanunlara uygunluğunu denetleme, bu taslaklar üzerinde re'sen düzeltme yapma ve gerektiğinde ilgili bakanlık, kurum veya kuruluşa iade etme yetkisine sahip olduğu, kamu kurumu niteliğinde meslek kuruluşları tarafından sunulan taslaklar bakımından ise herhangi bir istisnaya yer verilmediği görülmektedir.
Nitekim, 19/12/2005 tarih ve 2005/9986 sayılı Bakanlar Kurulu kararıyla yürürlüğe konulan Mevzuat Hazırlama Usul ve Esasları Hakkında Yönetmeliğin 25. maddesinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Onuncu Dairesinin 20/02/2020 tarih ve E:2018/1906, K:2020/741 sayılı kararıyla, idarenin bütünlüğü ilkesi çerçevesinde, devlet teşkilatının düzenli bir şekilde işlemesini sağlamak amacıyla Resmi Gazete'de yayımlanmak üzere gönderilen bütün yönetmeliklerin davalı idarece Anayasa'ya ve diğer mevzuata uygunluğunun inceleneceği ve bu inceleme yetkisinin kullanılmasında bağlı, ilgili, ilişkili kurum ve kuruluşlar ile diğer kamu kurum ve kuruluşları açısından herhangi bir istisna tanınmadığı gerekçesi ile davanın reddine karar verilmiştir.
Bu durumda, Başbakanlık Mevzuatı Geliştirme ve Yayın Genel Müdürlüğün'ce görev ve yetkisi kapsamında Çevre ve Şehircilik Bakanlığı'nın görüşüne atıfta bulunarak tesis edildiği anlaşılan dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin kabulüne
2. Dava konusu işlemin iptaline ilişkin, ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine, 24/05/2021 tarihinde oy çokluğuyla, kesin olarak karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Kararın düzeltilmesi dilekçesinde ileri sürülen nedenler, 2577 sayılı Kanun'un Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 3622 sayılı Kanun ile değişik 54. maddesi hükmüne uygun bulunmadığından, karar düzeltme isteminin reddi gerektiği oyuyla Daire kararına katılmıyorum.