9. Hukuk Dairesi 2011/810 E. , 2013/9984 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Davacı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık ücretli izin, fazla mesai ücreti, makam ve sorumluluk tazminatı, meslek tazminatı, ilave tediye alacağı, ikramiye alacağı, kıdem teşvik primi alacağı, sosyal ve ayni yardım alacağı ile saha tazminatı alacaklarının ödetilmesine karar verilmesini istemiştir.
Yerel mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
A) Davacı İsteminin Özeti:
Davacı, davalı ...’ın Arazi Etüd ve Kamulaştırma Daire Başkanlığında 16.10.2002-10.03.2008 tarihleri arasında harita mühendisi olarak çalıştığını, iş sözleşmesinin iş bitimi gerekçesiyle işverence feshedildiğini, kapsam dışı personel yönetmeliğinde düzenlenen hakların kendisine ödenmediğini ileri sürerek işçilik alacaklarını talep etmiştir.
B) Davalı Cevabının Özeti:
Davalı ..., davacının işvereni olmadığını savunarak, davanın reddini istemiştir.
C) Yerel Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, toplanan kanıtlar ve bilirkişi raporuna dayanılarak, davacının davalı ... işçisi olmadığından kapsam dışı personel yönetmeliğindeki haklardan yararlanamayacağından davanın reddine karar verilmiştir.
D) Temyiz:
Kararı davacı temyiz etmiştir.
E) Gerekçe:
4721 sayılı Türk Medeni Kanunu"nun 49 ve 50. maddelerinde; tüzel kişilerin, kanuna ve kuruluş belgelerine göre gerekli organlara sahip olmakla fiil ehliyetini kazanacakları ve iradelerini bu organları aracılığıyla açıklayacakları, aynı şekilde HUMK"nun 39. maddesine göre ehliyeti haiz olan tüzel kişilerin yasal organları ile hareket edecekleri hüküm altına alınmıştır. Organlar, hukukî işlemleri ve diğer bütün fiilleriyle tüzel kişiyi borç altına sokarlar. Tüzel kişinin, fonksiyonlarını, kanuna veya tüzel kişinin ana sözleşmesine göre, bağımsız olarak yerine getirmek üzere seçilen veya atanan ya da kendisine bu fonksiyonları bağımsız olarak yerine getirmek üzere fiilen ve dışarıdan belli olacak şekilde yetki verilen kişi ya da kişi gruplarına organ adı verilir. Organlar, hükmi şahsın iradesini açıklarlar, tüzel kişiyi içeride yönetir, dışa karşı da temsil ederler. Tüzelkişinin organından söz edebilmek için onun mutlaka tüzel kişinin irade ve karar organı olması zorunlu değildir. Onun içindir ki, genel kurul, yönetim kurulu yanında çeşitli yöneticiler tüzel kişinin organı olarak değerlendirilebilir. Bu kapsamda, genel olarak dış ilişkilerde, bazı kimselerin tüzel kişinin hukuki muamelelerine katılması öngörülmüşse, bu kimseler de tüzel kişinin organı sayılırlar.” (HGK. 2004/21-406 E, 2004/434 K).
Kamu tüzel kişileri, görevleri bakımından kamu otoritesini temsil eden tüzel kişiler olup; kanunla ya da kanunun verdiği yetkiye dayanılarak idare tasarrufu ile kurulur (Anayasa md. 123; MK. 52). Taraf ehliyetine de kamu tüzel kişileri sahiptir.
Devlet tüzel kişiliğine bağlı ve ayrı tüzel kişiliği bulunmayan kuruluşların ise, taraf ehliyeti yoktur; bunların işlemleri ile ilgili davaların bağlı bulundukları tüzel kişiliğe karşı açılmaları gerekir. Bağlı bulunun kuruluşun 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2. maddesi anlamına işveren sıfatına haiz olması, bağlı bulunduğu tüzel kişiliğin taraf sıfatını ve işverenlik sıfatını ortadan kaldırmaz. Zira bu kuruluş, tüzel kişiliğin bir organıdır.
Dosya içeriğine göre ... Anonim Şirketinin 233 Sayılı Kanun Hükmünde kurulan bir iktisadi devlet teşekkülü olduğu ve tüzel kişiliğe haiz olduğu tartışmasızdır. Davalı şirket, Türkiye’nin de taraf olduğu uluslar arası anlaşma ile ...-...- Petrol Boru hattının yapımı sözleşmesinde Türkiye tarafına düşen yükümlülükleri yerine getirmeyi üstlenmiş ve bu üstlenme nedeni ile de kendi iç bünyesinde ve organizasyonu içinde ...- ...- ... Ham Petrol Boru Hattı Proje Direktörlüğünü kurmuştur. Proje direktörlüğü, davalı şirket organizasyonu içinde kendisine bağlı bir kuruluş ve organdır. Bu kuruluşun işlem ve eylemlerinden dolayı BOTAŞ’ın sorumluluğu ve taraf sıfatı TMK.’un 50. maddesinden kaynaklanmaktadır. Davalı ... ile dava dışı ... arasındaki ilişki asıl-alt işveren ilişkisi olmayıp ...’ın bir organıdır. Ayrıca davacı işçi tarafından ... 1. İş Mahkemesinin 2010/550-1002 E.K. sayılı dosyasında açılan işe iade davasında davacının davalı ...’a işe iadesine karar verilmiş olup bu karar Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 26.9.2011 gün ve 2011/1921-1126 E.K. sayılı kararı ile onanmıştır.
Davacı davalı ...’ın işçisi olup mahkemece ... da uygulanan Kapsam Dışı Personel Yönetmeliği dosyaya getirtilerek dosya içindeki belge ve bilgiler birlikte değerlendirmeye tabi tutularak davacının talep ettiği işçilik alacakları hususunda bilirkişiden ek rapor alınmak suretiyle yeniden bir karar verilmesi gerekirken eksik inceleme ile davanın reddi hatalıdır.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan harcın istek halinde ilgiliye iadesine, 25.03.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.