Danıştay 10. Daire 2019/7483 Esas 2021/2569 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/7483
Karar No : 2021/2569

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Valiliği
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Düzce ili, Merkez ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … Merkezi, No:… adresinde muayenehanesinde serbest meslek faaliyetinde bulunmakta olan davacı tarafından, Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi … Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak göreve başladığından ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 36. maddesi uyarınca üniversitelerde görev yapan hekimlerin serbest meslek icra edemeyeceğinden bahisle muayenehane uygunluk belgesinin ve kayıtların yer aldığı defterlerin İl Sağlık Müdürlüğüne teslim edilmesinin istenilmesine ilişkin Düzce Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararla; dava konusu edilen Düzce Valiliği İl Sağlık Müdürlüğü yazısının davacının muayenehanesine ait uygunluk belgesinin iptaline yönelik bir işlem olmadığı, söz konusu yazının gereği yerine getirildiğinde ancak eğer şartlar oluşmuşsa tesis edilecek yeni bir işlemle "uygunluk belgesi"nin iptal edilebileceği, diğer bir anlatımla dava konusu işlemin hazırlık işlemi niteliğinde bir işlem olduğu, başkaca bir işlem tesis edilmeksizin tek başına hüküm ve sonuç doğurabilecek bir niteliğinin bulunmadığı ve bu yönüyle idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem niteliğini haiz olmadığı gerekçesiyle davanın incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu kararın hukuka ve usule uygun olduğu, kararın kaldırılmasını gerektiren bir neden bulunmadığı belirtilerek davacının istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENİN_İDDİALARI : Davacı tarafından, muayenehane uygunluk belgesi ve defterleri idareye teslim edince fiilen hasta bakamayacağı, dava konusu işlemin muayenehane uygunluk belgesinin iptali mahiyetinde olduğu, icrai işlemin varlığının kabulü ile davaya esastan bakılması gerektiği, muayenehanesini kapatması durumunda yeniden muayenehane açmayacağı, Tamgün Yasasının yayımlandığı tarihte herhangi bir kamu görevinin olmadığı, serbest çalıştığı, davanın incelenmeksizin reddine karar verilmesinin hukuka aykırı olduğu ve temyize konu kararın bozulması gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, temyize konu kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek temyiz isteminin reddi ile Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, tetkik hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE :
MADDİ OLAY :
Davacı, Düzce ili, Merkez ilçesi, … Mahallesi, … Sokak, … Merkezi, No:… adresinde muayenehanesinde serbest meslek faaliyetinde bulunmakta iken 12/12/2017 tarihinde Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi … Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak göreve başlamış ve 17/01/2018 tarihli dilekçe ile muayenehanesinde serbest mesleki faaliyette bulunduğunu anılan Tıp Fakültesinin Dekanlığına bildirmiştir.
Dekanlığın, davacının dilekçesini Düzce Valiliği İl Sağlık Müdürlüğüne göndermesi üzerine, anılan Müdürlükçe tesis edilen … tarih ve … sayılı işlem ile; 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 36. maddesi uyarınca üniversitelerde görev yapan hekimlerin serbest meslek icrası için muayenehane açamayacağından bahisle, davacıdan muayenehane uygunluk belgesinin ve kayıtların tutulduğu defterlerin İl Sağlık Müdürlüğüne teslim edilmesi istenilmiştir.
Bunun üzerine anılan Valilik işleminin iptali istemiyle görülen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 2. maddesinde tanımlanan iptal davalarına, idarenin tek yanlı irade beyanıyla, kişilerin hukuksal durumlarında değişiklik meydana getiren etkili ve yürütülmesi zorunlu idari işlemler konu edilebilir.
Kesin ve yürütülmesi zorunlu olan ve idari davaya konu edilebilecek işlemler ise; idarenin kamu gücüne dayanarak, tek yanlı irade beyanıyla tesis ettikleri, hukuk düzeninde değişiklik yapan, başka bir ifadeyle ilgililerin hukukunu etkileyen işlemlerdir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 14. maddesinin 3. fıkrasının (d) bendinde; dava konusu işlemlerin, idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı yönünden inceleneceği; 15. maddesinin 1. fıkrasının (b) bendinde ise kesin ve yürütülmesi gerekli olmayan işlemlere karşı açılan davaların incelenmeksizin reddedileceği belirtilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava konusu Düzce Valiliği İl Sağlık Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı işlemi ile; davacının Abant İzzet Baysal Üniversitesi Tıp Fakültesi … Anabilim Dalında öğretim üyesi olarak göreve başladığı ve 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 36. maddesi uyarınca üniversitelerde görev yapan hekimlerin serbest meslek icra edemeyeceği belirtilerek davacının muayenehane uygunluk belgesi ve kayıtların yer aldığı defterlerin İl Sağlık Müdürlüğüne teslim edilmesi istenilmiş olup, anılan işlem davacının muayenehane faaliyetini sonlandırma amacına yönelik bir işlemdir.
Bu haliyle dava konusu işlem, serbest meslek faaliyetinin icrası yönünden davacının hukuki durumunda değişikliğe ve hak kaybına yol açabilecek mahiyette, idari davaya konu olabilecek icrai, kesin ve yürütülebilir bir işlemdir. Buna göre, anılan işlem yönünden işin esası incelenmek suretiyle bir karar verilmesi gerektiği kuşkusuzdur.
Bu itibarla, davanın incelenmeksizin reddi yönünde verilen İdare Mahkemesi kararına ilişkin istinaf isteminin reddine dair temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin kabulüne,
2. Davanın incelenmeksizin reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurusunun reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/05/2021 tarihinde kesin olarak oy birliğiyle karar verildi.