Danıştay 10. Daire 2019/9701 Esas 2021/2502 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2019/9701
Karar No : 2021/2502

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Valiliği / …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : …İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacı tarafından, 5233 sayılı Kanun kapsamında, Siirt ili, Baykan ilçesi, …köyü, … mezrasında bulunan mal varlığı zararının tazmini istemiyle yapılan başvurunun reddine ilişkin Siirt Valiliği Zarar Tespit Komisyonu'nun … tarih ve … sayılı işleminin iptali istenilmektedir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı "Ret" kararının Danıştay (Kapatılan) Onbeşinci Dairesi'nin 25/04/2018 tarih ve E:2015/3213, K:2018/4183 sayılı kararı ile bozulması ve aynı Daire tarafından 26/02/2019 tarih ve E:2018/3906, K:2019/1036 sayılı karar düzeltilmesi isteminin reddine karar verilmesi üzerine … İdare Mahkemesi'nin … tarih ve E:…, K:… sayılı "yetki ret" kararı ile dava dosyasının gönderildiği … İdare Mahkemesince bozmaya uyularak dosya yeniden incelenmek suretiyle; davacının ikamet ettiği ve mal varlığının bulunduğu Damlacık mezrasının terör olaylarının etkisi nedeniyle boşaldığı/boşaltıldığı, idare tarafından gerekli araştırma ve inceleme yapılarak davacının mülkiyetinde ya da zilyetliğinde mal varlığı olup olmadığı tespit edilerek, mal varlığı olduğunun tespit edilmesi halinde mezranın boş kaldığı süreçte varsa zararlarının karşılanması gerekirken; … köyü … mezrasının terör sebebiyle boşalmadığı gerekçesiyle başvurunun reddine ilişkin dava konusu işlemde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemin iptaline karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI: Davalı idare tarafından, Siirt ili, … köyü ve mezralarının terör eylemleri ve terörle mücadele kapsamında yürütülen faaliyetlerden dolayı boşalan/ boşaltılan yerlerden olmadığı, Jandarma Komutanlığı'nın 03/09/2010 tarihli yazısının ve nüfus sayımı sonuçlarının bu hususu açıkladığı, 5233 sayılı Kanun'un 2. maddesinin (d) bendinde terör dışındaki sebeplerle bulundukları yeri terk edenlerin zararlarının kanun kapsamında olmadığının düzenlendiği, dava konusu mezrada geçici köy korucuları dışında köyde yaşayanların bulunduğu, … ve …mezralarının ekonomik ve sosyal nedenlerle boşaltıldığı, boş olduğu iddia edilen tarihlerde dava konusu yerde 1995 yılında tek terör olayı meydana geldiği, köye dönmek isteyenlere herhangi bir kısıtlama olmadığı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI: Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
İdare ve vergi mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Mahkeme kararında; "...idare tarafından gerekli araştırma ve inceleme yapılarak davacının mülkiyetinde ya da zilyetliğinde mal varlığı olup olmadığı tespit edilerek.." hususu yer alsa da; Kanun'un uygulanmaya başladığı ilk zamanlarda köylerde kadastro çalışmaları yapılmadığı ya da tamamlanmadığı için başvurucuların hak kaybına uğramaması adına kabul edilen zilyetlik ile mal varlığı ispatının, kadastro çalışması yapılan yerlerde gerçek bir hak sahipliği ise kadastro sonrası durum ile uyum içinde olması beklenmektedir. 3402 sayılı Kadastro Kanunu'nun "tapuda kayıtlı olmayan taşınmaz malların tespiti" başlıklı 14. maddesinin 1. fıkrasında yer alan "Tapuda kayıtlı olmayan ve aynı çalışma alanı içinde bulunan ve toplam yüzölçümü sulu toprakta 40, kuru toprakta 100 dönüme kadar olan (40 ve 100 dönüm dahil) bir veya birden fazla taşınmaz mal, çekişmesiz ve aralıksız en az yirmi yıldan beri malik sıfatıyla zilyetliğini belgelerle veya bilirkişi veyahut tanık beyanlarıyla ispat eden zilyedi adına tespit edilir." hükmü gereği kadastro öncesi en az 20 yıl çekişmesiz ve aralıksız zilyet olan kişi, tanık beyanı ile dahi taşınmaz tespitini kendi adına yaptırabilmektedir. Bu durumda kadastro çalışması tamamlanan yerlerde yapılmış ya da yapılacak keşiflerde, tespit edilen taşınmazların tapu kayıtlarının davacı taraftan isteneceği, tapu kayıtlarının bulunmaması halinde ise zilyetlik ve kadastro sonucu arasındaki farkın bilgi, belge (dava, belge, sözleşme...) ile davacı tarafından açıklanması gerektiği, açıklanmadığı takdirde keşifte tespit edilen tapusuz taşınmazların değerlendirilemeyeceği açık olduğundan Mahkeme kararındaki zilyetlik ile ilgili kısmın; kadastro çalışması tamamlanan yerlerde tek başına dikkate alınamayacağı, yeni yapılacak işlemde yukarıda belirtilen şekilde uygulanacağı ancak Mahkeme kararında neticesi itibarıyla hukuki isabetsizlik bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin reddine,
2. Dava konusu işlemin iptali yolundaki … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı temyize konu kararının yukarıda belirtilen gerekçe ile ONANMASINA,
3. 2577 sayılı Kanun'un (Geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen) 54. maddesi, 1. fıkrası uyarınca bu kararın tebliğ tarihini izleyen günden itibaren 15 (on beş) gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 24/05/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.