Danıştay 6. Daire 2018/2734 Esas 2021/6691 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ALTINCI DAİRE
Esas No : 2018/2734
Karar No : 2021/6691


TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Bakanlığı
VEKİLİ : Hukuk Müşaviri …

KARŞI TARAF (DAVACI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine dair … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın, usul ve hukuka aykırı olduğu ileri sürülerek bozulması istenilmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Savunma verilmemiştir.
DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ …'İN DÜŞÜNCESİ : Uyuşmazlıkta, davacı tarafından parselasyon işlemine karşı öne sürülen kadastral parsellerin bulunduğu yerden tahsis yapılmadığı, hisseli tahsis yapıldığı iddialarının ancak parsel malikleri tarafından öne sürülecek iddialar olması karşısında, davacı Çanakkale Belediye Başkanlığının parselasyon işleminin iptali istemine yönelik kişisel, meşru ve güncel bir menfaatinin olmadığı sonucuna varılmıştır. Bu durumda, davacının dava açma ehliyeti olmadığından, dava konusu işlemin iptali yolundaki mahkeme kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin idari dava dairesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Altıncı Dairesince, dosyanın tekemmül ettiği görüldüğünden, yürütmenin durdurulması istemi hakkında karar verilmeksizin, Tetkik Hakiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra işin gereği görüşüldü:
Dava, Çanakkale ili, Merkez ilçesi, … Köyü, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … sayılı parseller ile … Köyü, …, …, …, … ve … sayılı parselleri kapsayan alanda 3194 sayılı İmar Kanunun 18. maddesi uyarınca parselasyon yapılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işlemi ile bu işleme yapılan itirazın reddine ilişkin … tarih ve … sayılı işlemin, parselasyon işlemi ile oluşturulan … Köyü, … sayılı ada yönünden iptali istemiyle açılmış, İdare Mahkemesince; yerinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi üzerine düzenlenen raporun ve dosyanın birlikte değerlendirilmesinden, …, … ve … sayılı kadastral parsellerin yüzölçümleri dikkate alındığında tam ve hissesiz bir parselde tahsis yapılabileceği anlaşıldığından, bu nedenle dava konusu işlemlerde hukuka uyarlık bulunmadığı gerekçesiyle dava konusu işlemlerin iptaline karar verilmiş, bu karara karşı yapılan istinaf başvurusu Bölge İdare Mahkemesi İdari Dava Dairesince reddedilmiş, bu karar davalı tarafından temyiz edilmiştir.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanununun 2. maddesinde, idari işlemler hakkında yetki, şekil, sebep, konu ve maksat yönlerinden biri ile hukuka aykırı olduklarından dolayı iptalleri için menfaatleri ihlal edilenler tarafından açılan davalar iptal davası olarak tanımlanmıştır.

Aynı Kanun'un 14. maddesinin 3. fıkrasında; dilekçelerin Danıştayda daire başkanının görevlendireceği bir tetkik hakimi, idare ve vergi mahkemelerinde ise mahkeme başkanı veya görevlendireceği bir üye tarafından a) görev ve yetki, b) idari merci tecavüzü, c) ehliyet, d) idari davaya konu olacak kesin ve yürütülmesi gereken bir işlem olup olmadığı, e) süre aşımı, f) husumet, g) 3 ve 5'inci maddelere uygun olup olmadıkları yönlerinden sırayla inceleneceği belirtilmiş, aynı maddenin 6. fıkrasında; yukarıdaki hususların ilk incelemeden sonra tespit edilmesi halinde de davanın her safhasında 15. madde hükmünün uygulanacağı düzenlenmiş, 15. maddenin 1. fıkrasının (b) bendinde ise, dilekçelerde 14. maddenin 3/c bendine aykırılık görülmesi halinde davanın reddine karar verileceği hükme bağlanmıştır.
Yargısal denetim amacıyla her idari işleme karşı herkes tarafından iptal davası açılmasının idari işlemlerde istikrarsızlığa neden olmaması ve idarenin işleyişinin bu yüzden olumsuz etkilenmemesi için, dava konusu edilecek işlem ile dava açacak kişi arasında belli ölçüler içinde menfaat ilişkisi bulunması koşuluna ihtiyaç vardır. Her olay ve davada, dava açan kişinin menfaatinin, iptali istenen işlemle ne ölçüde ihlal edildiğinin takdiri yargı mercilerince yapılmaktadır. İptal davası açılabilmesi için gerekli olan menfaat ilişkisi; kişisel, meşru ve güncel olması halinde gerçekleşecektir. Başka bir anlatımla, iptal davasına konu olan işlemin davacının menfaatini ihlal ettiğinden söz edilebilmesi için, davacıyı etkilemesi, davacının menfaatlerini ihlal etmesi, işlem ile davacı arasında ciddi ve makul bir ilişkinin bulunması gerekmektedir. Bu ilişki, uyuşmazlığın niteliğine göre bazen mülkiyet hakkından, bazen de komşuluk hukukundan doğabilmektedir. Sonuç olarak; idari işlemlerin hukuka uygunluğunun yargı yoluyla denetimini amaçlayan iptal davasının görüşülebilmesi için ön koşullardan olan "dava açma ehliyeti" iptal davasına konu idari işlemin niteliğine ve dava açanın hukuken korunması gereken menfaatlerine göre idari yargı yerince değerlendirilmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, Çanakkale ili, Merkez ilçesi, … Köyü, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, …, … ve … sayılı parseller ile … Köyü, …, …, …, … ve … sayılı parselleri kapsayan alana ilişkin parselasyon işleminin Çevre ve Şehircilik Bakanlığının … tarih ve … sayılı kararı ile onaylandığı, Çanakkale Belediye Başkanlığı tarafından parselasyon işleminin 01/12/2014 - 31/12/2014 tarihlerinde askıya çıkarıldığı, iki parsel maliki tarafından parselasyon işlemine itiraz edildiği, Çanakkale Belediye Başkanlığınca bu itirazların Çevre ve Şehircilik Bakanlığına iletildiği ve … tarih ve … sayılı Çevre ve Şehircilik Bakanlığı işlemi ile itirazların reddedilmesi üzerine parsel maliklerine kadastral parsellerinin bulunduğu yerden tahsis yapılmadığı, müstakil parsel tahsisi mümkün iken hisseli tahsis yapıldığı ileri sürülerek bakılan davanın açıldığı anlaşılmıştır.
Uyuşmazlıkta, parselasyon işlemine karşı öne sürülen kadastral parsellerin bulunduğu yerden tahsis yapılmadığı, hisseli tahsis yapıldığı iddialarının ancak parsel malikleri tarafından öne sürülebilecek iddialar olması ve düzenleme sahası içinde belediyeye ait parsel bulunmaması karşısında, davacı Çanakkale Belediye Başkanlığının parselasyon işlemiyle kişisel, meşru ve güncel bir menfaatinin olmadığı sonucuna varılmıştır.
Bu durumda, davacının dava açma ehliyeti olmadığından, dava konusu işlemin iptali yolunda verilen mahkeme kararında hukuki isabet bulunamaktadır.

Açıklanan nedenlerle, … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararın BOZULMASINA, dosyanın adı geçen İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 24/05/2021 tarihinde oybirliğiyle kesin olarak karar verildi.