Yargıtay 10. Hukuk Dairesi 2015/11504 Esas 2015/17633 Karar Sayılı İlamı

Mahkemesi : İş Mahkemesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, ilâmında belirtildiği şekilde davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum vekili ve diğer davalılar ..... tarafından temyiz edilmesi üzerine temyiz isteklerinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Davanın yasal dayanağı 5510 sayılı Kanun’un 86. ve 506 sayılı Kanunun 79. maddesidir. Anayasal haklar arasında yer alan sosyal güvenliğin yaşama geçirilmesindeki etkisi gözetildiğinde, sigortalı konumunda geçen çalışma sürelerinin saptanmasına ilişkin davalar, kamu düzenine ilişkin olduğundan, özel bir duyarlılık ve özenle yürütülmesi zorunludur. Bu bağlamda, hak kayıplarının ve gerçeğe aykırı sigortalılık süresi edinme durumlarının önlenmesi, temel insan haklarından olan sosyal güvenlik hakkının korunabilmesi için, bu tür davalarda tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, gerek görüldüğünde re’sen araştırma yapılarak kanıt toplanabileceği de göz önünde bulundurulmalıdır.
506 sayılı Yasa madde 4-Bu kanunun uygulanmasında 2"nci maddede belirtilen sigortalıları çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler "İşveren" olarak tanımlanmışken 5510 sayılı Yasa madde 12. maddesinde - 4"üncü maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerine göre sigortalı sayılan kişileri çalıştıran gerçek veya tüzel kişiler ile tüzel kişiliği olmayan kurum ve kuruluşlar işveren olarak tanımlanmıştır.
Davacılar murisleri Kazım Öztürk’ün 04/11/1999-06/03/2010 tarihleri arasında sanayi sitesinde bekçi olarak geçen çalışmalarının tespitini istemiştir. Mahkemece, davanın kabulü ile, davacıların murisi ..."ün davalılar ..."ya ait iş yerlerinde
04/11/1999-06/03/2010 tarihler arasında bekçi olarak hizmet akdine dayalı ve günün asgari ücreti ile çalıştığının tespitine dair hüküm tesis edilmiştir. Mahkemenin, gerçek işverenin tespiti konusunda yaptığı inceleme ve araştırma yetersizdir.
Mahkemece yapılacak iş, öncelikle gerçek işvereni tespit etmek için, davacılar murisinin çalıştığı iddia olunan sanayi sitesinin bir yönetimi olup olmadığı araştırılarak muris ile yönetim arasındaki iş ilişkisi olup olmadığı belirlenerek sonucuna göre de HMK. 124. maddesi gereği husumet yöneltmesi için davacıya mehil verilmeli; şayet bir yönetim yok ise, o zaman davacılar murisinin hangi işyerlerinde bekçilik yaptığı titizlikle belirlenmeli ve işyeri sahipleri gerçek işveren olarak davaya katılımı HMK 124. Maddesi dikkate alınarak sağlanmalı ve onlarında gösterecekleri bütün deliller toplandıktan sonra, yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde karar verilmiş olması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
Mahkemece, bu maddî ve hukukî olgular göz ardı edilerek eksik araştırma ve inceleme sonucu yazılı şekilde hüküm kurulması, usûl ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekili ve diğer davalılar .... "in bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istem hâlinde davalı ...."ya iadesine, 26.10.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.