İTİRAZ EDİLEN KARAR : Yargıtay 12. Hukuk Dairesinin 27.02.2019 gün ve 2019/1536 Esas, 2019/3070 Karar sayılı ilamı.
İTİRAZ EDEN : Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı
KONUNUN ANLATIMI : Nafaka hükümlerine uymamak suçundan sanık ..."ın 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi ile cezalandırılmasına dair ... İcra Ceza Mahkemesi"nin 22.10.2018 tarihli ve 2018/41 Esas, 2018/69 Karar sayılı kararına karşı yapılan itirazın kabulüne ilişkin ... Asliye Ceza Mahkemesi"nin 23.11.2018 tarihli ve 2018/90 değişik iş sayılı kararını kapsayan dosyanın incelenmesinde, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 271. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir." şeklinde düzenleme karşısında itirazı yerinde gören merciin işin esasına girerek hem maddî olay hem de hukukî yönden inceleme yaparak itiraz hakkında bir karar vermesi gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde karar verilmesinde isabet görülmediğinden, 5271 Sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun 309. maddesi uyarınca anılan kararın bozulması lüzumu Adalet Bakanlığı Ceza İşleri Genel Müdürlüğü"nün 24.01.2019 tarihli yazısı ile ihbar olunmakla, ... Asliye Ceza Mahkemesi"nin 23.11.2018 tarihli kararının 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 309. maddesi gereğince kanun yararına bozulmasına ilişkin Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 04.02.2019 gün ve 2019/10567 sayılı tebliğnamesiyle bozma talebi sunularak ilgili dosya Yargıtay 12. Hukuk Dairesi Başkanlığına gönderilmiştir.
Yüksek 12. Hukuk Dairesi, 27.02.2019 gün ve 2019/1536 esas, 2019/3070 karar sayılı ilamı ile özetle, "İtiraz merciinin, ... İcra Ceza Mahkemesi"nin 22.10.2018 tarihli ve 2018/41 Esas, 2018/69 Karar sayılı kararının ”itirazen kaldırılmasına” karar vermesi nedeniyle, Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın yerinde görülmeyen kanun yararına bozma isteğinin REDDİNE" karar vermiş, 5271 sayılı CMK"nin 308. maddesi çerçevesinde yapılan incelemede, Yüksek 12. Hukuk Dairesi"nin anılan kararına karşı aşağıda açıklanmaya çalışılacak nedenlerden dolayı itiraz edilmesi zorunluluğu doğmuştur.
İTİRAZ NEDENLERİ: Yüksek Daire ile Başsavcılığımız arasındaki itirazın konusunu oluşturan uyuşmazlık; ... Asliye Ceza Mahkemesi tarafından, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 271. maddesinin 2. fıkrası uyarınca yapılan inceleme sonucunda, işin esasına girilerek hem maddi olay hem de hukuki yönden inceleme yapıldıktan sonra itiraz konusu hakkında bir karar verilmesi gerekip gerekmediğinin tespitine, başka bir ifadeyle mercii tarafından itirazın kabul edilmesinden sonra ... İcra Ceza Mahkemesi"nin kararının itirazen kaldırılmasının yeterli olup olmadığının belirlenmesine ilişkindir.
2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu"nun 344. maddesi gereğince "Nafaka hükümlerine uymamak" suçundan kurulan mahkûmiyet hükmü, 2004 sayılı Kanun"un 353. maddesinin birinci fıkrasına göre itiraz kanun yoluna tabi olup, itiraz usulü yönünden anılan maddenin ikinci fıkrasındaki atıf uyarınca 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun kanun yollarına ilişkin hükümleri uygulanacaktır.
5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu’nun "İtiraz usulü ve inceleme mercileri" başlıklı 268. maddesi;
"(1) Hâkim veya mahkeme kararına karşı itiraz, kanunun ayrıca hüküm koymadığı hâllerde 35 inci maddeye göre ilgililerin kararı öğrendiği günden itibaren yedi gün içinde kararı veren mercie verilecek bir dilekçe veya tutanağa geçirilmek koşulu ile zabıt kâtibine beyanda bulunmak suretiyle yapılır. Tutanakla tespit edilen beyanı ve imzayı mahkeme başkanı veya hâkim onaylar. 263 üncü madde hükmü saklıdır.
(2) Kararına itiraz edilen hâkim veya mahkeme, itirazı yerinde görürse kararını düzeltir; yerinde görmezse en çok üç gün içinde, itirazı incelemeye yetkili olan mercie gönderir." olarak düzenlenmiş,
5271 sayılı Kanun"un "İtiraz" bölümüne ilişkin kısmındaki "Karar" başlıklı 271. maddesi ise;
"(1) Kanunda yazılı olan hâller saklı kalmak üzere, itiraz hakkında duruşma yapılmaksızın karar verilir. Ancak, gerekli görüldüğünde Cumhuriyet savcısı ve sonra müdafii veya vekil dinlenir.
(2) İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir." şeklinde düzenlenmiştir.
Dosya kapsamına göre; sanık ... hakkında, ... İcra Ceza Mahkemesi"nin 22.10.2018 tarihli ve 41-69 sayılı kararıyla, sanığın 2004 sayılı İcra ve İflâs Kanunu’nun 344. maddesi uyarınca 3 aya kadar tazyik hapsi ile mahkûmiyetine karar verilmiş, karara yapılan itiraz üzerine aynı mahkemece 5271 sayılı Kanun’un 268/2. maddesi uyarınca yapılan inceleme sonucunda 22.11.2018 tarihli ek karar ile itirazın reddine karar verilmiştir. ... İcra Ceza Mahkemesi tarafından itiraz reddedildikten sonra, kararın merci sıfatıyla incelenmesi için dava dosyası ... Asliye Ceza Mahkemesine gönderilmiştir.
İtiraz merci olan ... Asliye Ceza Mahkemesi 23.11.2018 tarihli ve 2018/90 değişik iş sayılı kararında, ayrıntıları Yargıtay Ceza Genel Kurulu"nun 22.01.2013 tarihli 534-15 sayılı ilamında belirtildiği üzere, sadece şekli bir inceleme yapmamış, işin esasına girerek hem maddi olay hem de hukuki yönden İcra Ceza Mahkemesi kararını inceledikten sonra "... İcra Müdürlüğü"nün 2018/ 270 Es sayılı dosyası incelendiğinde; yenileme icra emrinin borçlu/sanığa 02/07/2018 tarihinde tebliğ edildiği, sanığın üzerine atılı bulunan nafaka borcunun ödememe suçunun oluşabilmesi için icra emrinin tebliği ile şikayet tarihi arasında işlemiş en az bir aylık nafaka borcunun bulunması gerekmekte olduğu, ancak şikayetçi vekili tarafından 24/07/2018 tarihinde İcra Ceza Mahkemesine başvurulduğunun anlaşılması karşısında, atılı suçun yasal unsurlarının oluşmadığı" gerekçesiyle ... İcra Ceza Mahkemesi"nin 22.10.2018 tarih, 2018/41 Esas 2018/69 karar sayılı kararının itirazen kaldırılmasına karar vermiştir. 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 271. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir." şeklinde düzenleme karşısında, itiraz merci tarafından inceleme konusu kararın itirazen kaldırılması ile yetinilmeyerek, itiraz konusu hakkında da karar verilmesi Kanun"un emredici bir hükmüdür. Bu çerçevede, ... Asliye Ceza Mahkemesi tarafından itirazın kabulüne ve İcra Ceza Mahkemesi"nin anılan kararının kaldırılmasına karar verildikten sonra, sanığın üzerine atılı suçun yasal unsurları oluşmadığından beraatine ilişkin karar verilmesi gerekirken, İcra Ceza mahkemesi kararının itirazen kaldırılması ile yetinilmesi Kanuna aykırıdır.
Nitekim, Yargıtay 19. Ceza Dairesi"nin, 01.06.2017 gün ve 3260-5196, 12.12.2017 gün ve 3971-10883, 09.03.2017 gün ve 11779-2065, 09.03.2017 gün ve 13700-2068, 04.04.2018 gün ve 2567-4019, 20.06.2018 gün ve 3145-7380, Yargıtay Birinci Ceza Dairesi"nin, 16.10.2017 gün ve 2017/538-3245, 29.05.2017 gün ve 2017/954-1941, 09.04.2018 gün ve 2018/992-1634 sayılı kararlarında da, 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu"nun 271. maddesinin 2. fıkrasında yer alan "İtiraz yerinde görülürse merci, aynı zamanda itiraz konusu hakkında da karar verir." şeklinde düzenleme karşısında itirazı yerinde gören merciin işin esasına girdikten sonra itiraz hakkında bir karar vermesi gerektiği sonucuna ulaşılmıştır.
Yukarıda açıklanan nedenlerle ... Asliye Ceza Mahkemesi"nin 23.11.2018 tarihli ve 2018/90 değişik iş sayılı kararına yönelik, kanun yararına bozma isteminin reddine ilişkin Yüksek 12. Hukuk Dairesi"nin kararının isabetli olmadığı kanaatine varıldığından, CMK"nin 308. maddesi uyarınca itiraz kanun yoluna başvurulmuştur.
SONUÇ VE İSTEM: Açıklanan gerekçelerle;
1-) Yüksek Dairenizin, 27.02.2019 tarihli ve 2019/1536 Esas, 2019/3070 Karar sayılı kanun yararına bozma isteğinin reddine dair kararının kaldırılması,
2-) ... Asliye Ceza Mahkemesi"nin 23.11.2018 tarihli ve 2018/90 değişik iş sayılı kararına yönelik Adalet Bakanlığı"nın, haklı nedene dayanan kanun yararına bozma talebinin KABULÜNE karar verilmesi,
3-) Yüksek Daireniz aksi kanaatte ise dosyanın Yüksek Yargıtay Ceza Genel Kuruluna gönderilmesi, 5271 sayılı CMK"nin 308. maddesi uyarınca itirazen arz ve talep olunur.
İsteminde bulunulması üzerine dosya Dairemize gönderilmekle, incelenerek gereği görüşülüp düşünüldü:
KARAR:
1-Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığı"nın 22/03/2019 tarih ve 2019/10567 sayılı itiraz istemi yerinde görülmüş olduğundan 6352 sayılı Kanun ile değişik CMK"nın 308/3. maddesi gözetilerek itirazın kabulüne,
2-Dairemizin 27/02/2019 tarih ve 2019/1536 Esas 2019/3070 Karar sayılı kararının kaldırılarak yeniden yapılan incelemede;
Yargıtay Cumhuriyet Başsavcılığının kanun yararına bozma istemine dayanan ihbarname içeriği yerinde görüldüğünden, ... Asliye Ceza Mahkemesi"nin 23/11/2018 tarihli ve 2018/90 değişik iş sayılı kararının CMK’nın 309/4. maddesi uyarınca BOZULMASINA, müteakip işlemlerin mahallinde mahkemesince yapılmasına, 10/04/2019 tarihinde oy birliğiyle karar verildi