BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/208 Esas 2020/550 Karar Sayılı İlamı
Esas No: 2019/208
Karar No: 2020/550
Karar Tarihi: 02.10.2020
BAM Hukuk Mahkemeleri İstanbul 14. Asliye Ticaret Mahkemesi 2019/208 Esas 2020/550 Karar Sayılı İlamı
T.C.
İSTANBUL
14. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
ESAS NO : 2019/208
KARAR NO : 2020/550
DAVA : İtirazın İptali (Bankacılık İşlemlerinden Kaynaklanan)
DAVA TARİHİ : 19/04/2019
KARAR TARİHİ : 02/10/2020
Mahkememizde görülmekte olan İtirazın İptali davasının yapılan açık yargılaması sonunda,
GEREĞİ DÜŞÜNÜLDÜ:
Davacı vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili bankanın ... Şubesi ile davalı kredi tehtarı ... TİC. LTD. ŞTİ. arasında akdedilen Genel Kredi Sözleşmesine istinaden şirket kredi kartı, kredili mevduat hesabı ve taksitli kredi ile çek taahhüt bedeli kredisi kullandırıldığını, kredinin sözleşme hükümlerine aykırı kullanılması nedeniyle ... Noterliğinin 10.01.2019 tarihli ... yevmiye nolu ihtarnameleri keşide edilmesine rağmen nakdi kredi borcu ödenmediği gibi, gayrinakdi çek kredisi bedelinin de depo edilmediğini, devamında .... İcra Müdürlüğünün 2019/... E. sayılı dosyası ile ilamsız icra takibine geçildiğini, davalı asıl borca ve takibin tüm fer ilerine itirazları üzerine takibin durduğunu, taleple edilen faizin sözleşmenin 22. mad. ile TMK 2. mad. uygun olduğunu, Genel Kredi Sözleşmesinin 27. mad. delil anlaşması mahiyetinde olduğu, bu nedenle müvekkili bankanın defter ve kayıtlarının kesin delil olacağını beyan ederek, itirazın takibi sürüncemede bırakmaya yönelik olduğu ileri sürülüp, 373.434,34-TL nakdi kredi alacağı üzerinden itirazın iptali ile takibin devamını ve % 20'den az olmamak üzere icra inkar tazminatına mahkum edilmesini, yargılama giderleri talep ve dava etmiştir.
Davalı şirkete usulüne uygun dava dilekçesinin tebliğ edildiği, davaya cevap verilmediği görüldü.
Dava, itirazın iptali istemine ilişkindir.
Davalı taraf, UYAP'ta da kayıtlı olan itiraz delikçesi ile takibe " Müdürlüğünüz tarafından düzenlenen ödeme emri müvekkile 11.02.2019 tarihinde tebliğ edilmiştir.Taraflar arasındaki borç alacak ilişkisi kat edilmemiş, müvekkil temerrüde düşürülmemiştir.
Borç sebebi kredi borcu olup kredi borcunun cüzi bir kısmında gecikme olup, iş bu gecikme en kısa sürede giderilecektir. Kaldı ki taraflar arasında kalan bakiye borç miktarı da takipte yazıldığı kadar değildir. Bu sebeple yasal süresi içinde ödeme emrine konu olan borca ve tüm ferilerine itiraz ederiz. " şeklinde itiraz etmiştir.
Mahkememizce verilen ara karar uyarınca, dosyamızda bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verildiği, bilirkişinin 11/02/2020 tarihli bilirkişi raporunda özetle;
''İNCELEME, TARTIŞMA ve DEĞERLENDİRME:
Takip ve Davanın Dayanağı Delilerin İncelenmesi:
Sayın mahkemenin HMK 218 m. ile 278/son m. uyarınca vermiş olduğu yetki çerçevesinde davacı bankadan bizzat temin edilen hesap ekstresi ve kayıtlar ile dosya içeriğinde toplanan delillere göre aşağıda hesap ve değerlendirme yapılmıştır.
6102 Sayılı TTK.m.64 ve VUK.182 gereğince mecburi olan yukarıda tablada belirtilen 2017, 2018 ve 2019 yılı ticari defterlerinin tutulduğu, işbu defterlerden 2017, 2018 ve 2019 yılı Yevmiye ve Kebir defterinin Gelir İdaresi Başkanlığı'nın 1 Sıra no.lu elektronik defter tebliği gereğince elektronik ortamda edefter olarak tutulduğu, 1 sıra no.lu e-defter tebliği gereğince Ocak ayı beratlarının açılış tasdiki, Aralık ayı beratlarının kapanış tasdiki yerine geçtiği, Ocak ve Aralık ayı beratlarının süresinde alındığı, Yevmiye ve kebir defterlerinin birbirini teyit eder şekilde tutulduğu, Takdiri sayın mahkemeye ait olmak üzere ticari defterler ve kayıtların davacı banka lehine delil niteliğine haiz olduğu kanaati edinildigi.(HMK 222 m. TTK 64 m/mülga TTK 85 m.l
A-)Sözleşmeler
Genel Kredi Sözleşmesi:
Yukarıda tabloda görülebileceği üzere davacr banka ile davalı kredi borçlusu/lehtarı ... SAN. TİC, LTD.ŞTİ. arasında 2.000.000,00TL limitli Genel Kredi Sözleşmesi akdedilmiştir. İşbu sözleşme tarihi nazara alındığında 6098 sayılı yeni TBK'nu yürürlüğe girdikten sonra akdedilmiş olduğu görülmektedir.
Dava dışı kefifinde (Seçil KESER) işbu sözleşmeyi 2.000.000,00TL kefalet limiti tahtında İmzalamış oldukları görülmektedir. Ancak kefil davada taraf olmadığı için bu yönde daha fazla bir ayrıntılı değerlendirme yapılmasına ihtiyaç duyulmamıştır.
B)Kullandırılan Krediler:
Dosya içeriğine göre davalı kredi lehtarı ... SAN. TİC. LTD. ŞTİ.'ne şirket kredi kartı, kredili mevduat hesabı ve taksitli kredi ile gaynakdi çek taahhüt bedeli kredisi kullandırılmıştır.
IV-)Cari Hesabın Kat'ı ve Temerrüt Tarihinin Tespiti:
a)Hesabın Kafi: Sözleşmenin 20.mad. hükmü uyarınca özetle; ... Noterliğinin 10.01.2019 tarihli ... yevmiye sayılı ihtarnamesi ile cari hesabın 08.01.2019 tarihi itibariyle kesildiği ve kat edildiği, kat tarih itibariyle istenilen toplam 316.060,01TL NAKDİ alacağın (24) saat içinde ödenmesi, 5941 sayılı Çek Yasasının 2 ve 3. M. hükmü uyarınca GAYRİNAKİ çek taahhüt bedeli kredisinden doğan 33.600,00TL alacağın DEPO edilmesi, aksi halde yasal yollara müracaat edileceğinin ihtar edildiği,
Nakdi Kredi Alacağının İrdelenmesi:
Davacı banka, hesap kat ihtarıyla asıl alacak kalemlerini banka kayıtlarıyla birebir uyumlu olarak talep etmiştir. Ancak bir kısım işlemiş faiz ve BSMV aktifleştirilmediği için kayıtlara yansıtılmamıştır.Bahse konu işlemiş faiz ve fer'ileri geciken kredi borçlarından kaynaklanmaktadır. Dolayısıyla geciken faiz ve borçların öngörülen süresi içinde ödenmemiş olmaları nedeniyle, hesap kat ihtarına konu edilen bir kısım gecikme faizi ve fecilerinin hak edilen alacak kalemleri oldukları için davacı bankaca talep edilmesinin mevzuata uygun olduğu değertendirilmektedir.(İLİŞİK-3) Öte Yandan, BDDK'nun Karşılıklar Kararnamesine atfen yayımlanmış olduğu Yönetmeliğin IV.BÖLÜM 17 m. ™ TFRS 9'u uygulamayan bankalarca bu yönetmeliğe göre donuk alacak olarak kabul edilen krediler değerlemeye tabi tutulmaz ve bunlar için faiz tahakkuku ve reeskontu yapılmaz. Donuk alacak haline dönüşen alacaklar için daha önce yapılmış bulunan faiz tahakkukları, reeskontları ve değerleme farktan ilgili gelir hesabi aynı tutarda borçlandırılarak muhasebe kayıtları üzerinde iptal edilmek suretiyle kapatılır.denilmiştir.
Bir kısım faiz ve fecilerinin aktifleştirilmemiş olmasının temel sebebi bir üste arz edilen karşılıklar kararnamesine dayanmaktadır.
b)Gayrinakdi Çek Taahhüt Bedeli Kredisinin Depo Talebi:
Bankaya İbraz ya da iade edilmeyen ve/veya ibraz edilip de karşılıksız işlemine tabi tutulan (21) adet yaprağından doğan toplam 33.600,00TL banka yükümlülüğünde (garanti tutarı) olan alacağın DEPO edilmesi talep edilmiştir.
c)İhtarnamenin Tebliği:
-Davalı/kredi lehtarı-... SAN. TİC. LTD. ŞTİ:Muhatap şirketin gösterilen adresinde tevziat sırasında yetkilisinin hazır bulunmaması üzerine birlikte daimi çalışan (ismi okunmuyor) ...'a 14.01.2019 tarihinde tebliğ edildiği, tebligat parçasından anlaşılmaktadır. Davalı kredi lehtarı firmaya yapılan tebligatın hukuki bir sonuç doğurabileceği kanaatine varılmıştır.
d)Temerrüt: Dava kredi lehtarına ödeme için verilen (1) günlük mehil süresi bitimine müteakip 16.01.2019 tarihinde temerrüde düşürülmüş sayılabilecekleri kanısına varılmıştır.
V-)Sözleşmenin İhtilafa İlişkin Hükümlerinin İrdelenmesi:
1-Delil Sözleşmesi: Genel Kredi Sözleşmesinin 27.maddesi: "Taraflar, Banka ile Müşteri/Borçlu taraf arasında kullanılan kredi miktarı, ödemeler faiz ve faiz oranları, muacceliyet ve temerrüt faiz oranı gibi krediye ilişkin konularda çıkan uyuşmazlıklarda bankanın defter, kayıt ve belgelerinin HMK 193. m gereği yazılı delil anlaşması niteliğinde olduğunu kabul eder."; denildiği, O halde, gerek sözleşme ile gerekse de yerleşik Yargıtay Kararlarına göre, davacı bankanın defter ve kayıtları esas alınarak hesap ve değerlendirme yapılması gündeme alınabilecektir.Y: 19. HD,23.02.2000 T,1999/7576 E ve 2000/1284 S.K /11.HD 09.12.2004 T, 2004/903 E ve 2004/12097 s.K) [Öte yandan, 12.01.2011 tarihinde kabul edilip, 04.02.2011 tarihli Resmi Gazetede yayınlanan ve 01.10.2011 tarihinde yürürlüğe giren, 6100 Sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun, 193.ncü maddesi, 222.nci maddesi, 448.nci maddesi, Geçici 1 .nci ve 2.nci maddesi hükümleri, Sayın mahkemenizin takdi derindedir.] Ancak, buna mukabil davalı yan herhangi bir ticari defter, kayıt ve ödeme belgesi sunmamışlardır. Sadece soyut beyanlarla borca itirazda bulunulmuştur. Bu durumda yanlar arasında akdedilen delil anlaşması uyarınca davacı bankanın ticari defter ve kayıtları esas alınmak durumunda kalınmıştır.
2-Temerrüt Faizi: sözleşmenin 22. maddesi:" Müşteri, muaccel olan veya muaccel sayılan kredi borcuna temerrüt faizi uygulanacağını, temerrüt faizinin ise sözleşmeden farklı bir oran belirlenmediği. sürece, kredi borcunun muaccel olduğu tarihte cari olan
3-Temerrüt faiz oranlarının belirlenmesi:
3.1-Çek Taahhüt Bedeli Tazmin Kredisi ve Taksitli Kredinin Temerrüt Faizi Yönünden Davacı bankanın, dönemsel olarak 10.08.2018 tarih ve 52 sayılı yazı ile TC Merkez Bankasına bildirdiği faiz oranları aşağıda sunulduğu gibidir.
En Yüksek Faiz Oranlar TL Cinsi krediler için TCMBna bildirilen en yüksek faiz oranının %60 olduğu, Sözleşmenin 22.m göre TCMB bildirilen en yüksek faizin %100 fazlası mertebesinde temerrüt faizi istenileceğinin kabul ve taahhüt edilmiş olması nedeniyle; 10.08.2018 tarihi ile ihtarname tarihi 10.09.2019 aralığında faiz oranlarında bir değişikliğin yapılmamış olduğunun anlaşılması üzerine TL cinsi kredileri için %120 (60x2=) oranında temerrüt faizi tespit edildiği, takip talebinde ise %60 oranında temerrüt faizi talep edilmiştir. Bu durumda tespit edilen %60 temerrüt faiz oranına itibar edilebileceği değerlendirilmektedir.
3.2-Şirket Kredi Kartı Temerrüt Faizi Yönünden:
TC Merkez Bankasının 03.08.2013 tarih ve 28727 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan 2013/10 sayılı Tebliği ile Kredi Kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranları hakkındaki Tebliğ© (2006/1) 3. Maddeden sonra gelmek üzere aşağıdaki madde eklenmiştir."Madde 3/A- Kurumsal kredi kartı işlemlerinde uygulanacak azami faiz oranlan hakkında, bu Tebliğin 3 m. hükümleri uygulanır denilmiştir, bahse konu Tebliğde 3/A maddesi adı altında herhangi bir faiz oran deklere edilmemiştir. Öte yandan ''kurumsal kredi kartı"işlemlerinden kanımızca tüzel kişiliğe haiz firmaların/şirketlerin kastedildiği düşünülmektedir. Netice itibariyle yukarıda belirtilen TCMB Tebliğ hükümlerine göre ticari nitelikteki ... borçlarına bundan böyle KREDİ KARTLARI için açıklanan faiz oranları uygulanacaktır. Başka bir deyişle bireysel/tüketici ve ticari amaçlı bir kart ayırımı yapılmaksızın tüm her türlü kredi kartlarına TCMB açıklanan faiz oranları uygulanacağı anlaşılmaktadır Buna göre TCMB 01.07.2019 tarihinde deklere edilen akdi faizin %24 ve temerrüt faizin ise %28,80 oranında olduğu tespit edilmiştir. Davacı banka ise takip talebinde %30,24 oranında temenüt faizi talep etmiştir. Bu durumda tespit edilen %28,80 temerrüt faiz oranına itibar edilebileceği değerlendirilmektedir.
3.3-KMH-Kredili Mevduat Hesabı Akdi ve Temerrüt faizi:
TC Merkez Bankasının 2006/1 sayılı TEBLİĞ'i 25.05.2013 tarih ve 28657 sayılı Resmi Gazetede yaymlanan 2013/S sayılı TEBLİĞİ ile KMH kredileri faizi yönünden değişikliğe gidilmiştir. Başka bir deyişle Kredili Mevduat Hesaplarında (KMH) uygulanacak azami akdi ve gecikme faiz oranları kredi kartlarına uygulanan akdi ve gecikme faiz oranlarını geçemeyeceği hüküm altına alınmıştır. Dolayısıyla KMH kredilerine uygulanan faizlere SINIRLAMA getirilmiştir. Bu TCMB'nın 2013/8 sayılı TEBLİĞİ 27.05.2013 tarihinde yürürlüğe girmiştir. Bir üstte belirtilen TCMB yayınladığı 2013/8 sayılı TEBLİĞ hükümleri nazara alındığında, KREDİLİ MEVDUAT HESABI (KMH) KREDİLERİNE SÖZLEŞME İLE BELİRLENEN FAİZLERİN DEĞİL(lf kredi kartları için TCMB yayınladığı akdi ve gecikme faiz oranlarının aynen KMH kredilerine de uygulanacağı anlaşılmaktadır.
TCMB Tebliğlerine göre 01.07.2019 tarihinde (kat tarihini kapsayan dönem) kredi kartlarına uygulanan akdi faizin %24 oranında ve temerrüt faizini ise %28,80 oranında olduğu, davacı banka ise takip talebinde %40150 oranında temerrüt faizi talep etmiştir. Bu durumda tespit edilen %28,80 temerrüt faiz oranına itibar edilebileceği değerlendirilmektedir. O halde, talep ve tespit edilen %6 ve %28,80 oranındaki temerrüt faizinin, bankaların faiz oranlarını kaynak maliyeti ve piyasa koşulları içinde serbestçe (SÖZLEŞME SERBESTLİĞİ) tayin ve tespit etme yetkisi bulunduğu dikkate alındığında, talep edilen temerrüt faiz oranı her ne kadar bir miktar yüksek ise de sözleşme serbestisi dahilinde yerinde olduğu düşünülebilinir. Ancak sözleşme serbestisi nazara alındığında TBK'nun 26. ve 27. m. (mülga: B.K. 19. ve 20.m) ile TMK. 2. m. göre de aykırılık teşkil edip etmediği hususları sayın Mahkemenin takdirleri dahilinde kalmaktadır. (Y.19. HD. 10.11.2003 T. 2002/9329 E. ve 2003/11272 s.K I 22.09.2005 T. 2004/12567 E. ve 2005/9001 s.K) öte yandan Faiz oranlarının fahiş olup olmadığı, sayın mahkemenin takdir yetkisinde olmakla birlikte, biz belirienen oranın geçerli olduğu varsayımından hareketle hesaplama yapmış bulunuyoruz. Zira fahiştik iddiası o dönem itibariyle bulunacak ortalamaya göre (en az 3 ayrı bankanın emsal kredilere uyguladığı faiz oranlan ortalaması) saptanabilecektir. Ayrıca, Gider vergisi (BSMV): Taraflar arasında akdedilen sözleşmenin 22. mad. hükmü uyarınca, davacı bankanın kredi lehtarı/borçlusu ve kefillerinden temerrüt faizi ile birlikte BSMV'sini de isteme hakkının bulunduğu anlaşılmaktadır. (Temerrüt Faizine İlişkin Emsal Yargıtay Kararları: Y.19. HD. 10.11.2003 T. 2002/9329 E. ve 2003/11272 s.K / 22.09.2005 T. 3004/12567 E. ve 2005/9001 s.K) Ayrıca, somut olayda Yargıtay 19. HD 05.06.2013 T. 2013/7303 E. ve 2013/10391 s, K. ile yine 16.05.2013 T. 2013/8556 E. ve 2013/12306 s.K. uyarınca TİCARİ KREDİ SÖZLEŞMELERİNE yeni TBK'nun 88. ve 120. m ile sınırlandırılmış akdi ve temerrüt faiz oranlarının uygulanamayacağı belirtilmektedir. O halde yeni TTK'nun 8. m. göre ticari kredilere (ticari işlerde) serbestçe belirlenen akdi ve temerrüt faiz oranlarının uygulanıp uygulanamayacağı sayın mahkemenin takdirleri dahilinde kalmaktadır. TMK 1 m. (3) bendi kapsamına göre;
Emsal Yargıtay Kararı: 19.HD 01.10.2012 T. 2012/5456 E. ve 2012/13988 s.K. " Mahkemece, toplanan deliller ve bilirkişi raporundaki davacı bankanın akdi faiz oranın m %84, temerrüt faizi oranın da %50 ilavesi ite %126 oranının talep edilmesinin mesleki etik açısından uygun bir davranış olmayacağı gibi, B.K'nun 19 ve 20. M. aykırılık teşkil ettiğinden, akdi faizin %30, temerrüt faizinin %45 olabileceği görüşünün yerinde görüldüğü gerekçesiyle, anılan faiz oranları uygulanmak suretiyle yapılan hesaplamalar doğrultusunda belirlenen miktarlar üzerinden davanın kısmen kabulüne, asıl alacağa takip tarihinden itibaren %45 temerrüt faizi uygulanmasına karar verilmiş, hüküm davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir. Davacı tarafından takip talebinde %126 temerrüt faizi talep edilmiş olup, talep edilen faiz oranımn taraflar arasındaki genel kredi sözleşmesi hükümlerine uygun oiduğu anlaşılmaktadır. Davacının sözleşmeden kaynaklanan alacakla ilgili olarak sözleşmede kararlaştırılan faiz oranının uygulanmasını istemesinde usul ve yasaya aykırılık bulunmamaktadır. Mahkemece bu yön gözetilmeksizin yanılgılı değerlendirmeyle yazılı şekilde hüküm kurulması doğru görülmemiştir. denildiği,
VI-)Temerrüt Tarihi İtibariyle Asıl Alacağın Hesabı:
Tarafların sözleşmeyi özgür iradeleriyle imzaladıktan, TBK m. 28 anlamında aşırı yararlanma hali ya da TBK m. 20 anlamında sözleşme hükümlerinin genel işlem şartı niteliğinde olmadığı farz edilerek aşağıda inceleme ve hesaplama yapılmıştır. Takdir Sayın Mahkemenizindir.
TEMERRÜT TARİHİ itibariyle 317.461,50 TL asıl alacak hesaplanmıştır. Davacı banka ise takip talebinde 320.873,09 TL (292.606,18+26.694,60+1.572,31=) asıl alacak talep etmiştir. Bu durumda takdiri sayın mahkemeye ait olmak üzere 3.411,59 TL fazla talebin yerinde olmadığı mütalaa edilmektedir. Yüksek Yargıtay 19.ncu Hukuk Dairesi Başkanlığının 97/5055 Esas, 97/10599 Karar sayılı emsal kararında;"Bankanın kullandırmış olduğu krediye temerrüt tarihine kadar uygulamış olduğu akdi faiz kapital faizi olup, asıl alacak olarak kabulü gerekir. Bir başka deyişle temerrüt tarihine kadar kullandırılan kredinin aslı ile bunun akdi faizi asıl borcu oluşturur. Bunun sonucu olarak da temerrüt tarihinden itibaren bu toplam borç üzerinden temerrüt faizi uygulaması BK'nun 104/son maddesine aykırılık teşkil etmez" görüşü de nazara alınarak yukarıda ASIL ALACAK hesaplaması yapılmıştır.(TTK'nun 8.9 ve 96 m)
VII-)İcra Takibi:
... İcra Müdürlüğü nün 08.02.2019 tarih ve 2019/... E. sayılı dosyası ile "Genel Haciz Yolu İle İlamsız İcra Takibi" açıldığı,
a)Nakdi Kredi Alacağı
Asıl alacak kalemlerine takip tarihinden başlamak üzere %60, %30,24 ve %40,50 oranında temerrüt faizi, %5 gider vergisi, icra masrafı ve vekalet ücreti ile birlikte TBKnun 100. m. hükmü uyarınca tahsili talebidir.
b)Gayri Nakdi Çek Taahhüt Bedeli Kredisi Alacağı:
Bankaya ibraz ya da iade edilmeyen ve/veya ibraz edilip de karşılıksız işlemine tabi tutulan ( ...) adet yaprağından doğan 36.420,00 TL banka yükümlülüğünde (garanti tutarı) olan alacağın DEPO edilmesi istenilmiştir.
VIII-)TAKİP TARİHİ 08.02,2019 İtibariyle Toplam Alacağın
Tespiti:
TAKİP TARİHİ itibariyle 331.551,48 TL alacak hesaplanmıştır. Davacı banka ise takip talebinde 337.750,25 TL alacak talep etmiştir. Bu durumda takdiri sayın mahkemeye ait olmak üzere 6.198,77 fazla talebin yerinde olmadığı mütalaa edilmektedir.
IX-)GAYRİ NAKDİ CEK TAAHHÜT BEDELİ KREDİSİ ALACAĞININ DEPOSU YÖNÜNDEN:
Gayrinakdi çek taahhüt bedeli kredisi yönünden
a)Sözleşme Yönünden:
Davacı banka ile davalı kredi lehtarı ... TEKS. SAN. TİC. LTD. ŞTİ. arasında akdedilen başta Genel Kredi Sözleşmesi ile Bankacılık İşlemleri Sözleşmesine istinaden davacı banka nezdinde 13898752 no.lu TL cinsi bir Vadesiz Ticari Mevduat Hesabı açıldığı ve bu hesap üzerinden davalı kredi lehtarı şirkete çek karneleri verilmiş olduğu anlaşılmaktadır.
2-Davalı Kredi Lehtarı Şirkete Verilen Çek Karneleri:
Dosya içeriğine göre davacı bankaca davalı kredi lehtarı şirkete iki koçan çek karnesi teslim edildiğine ilişkin tutanak sunulmuştur.
3-Garanti Bedellerinin Depo Edilmesi istenilen çekler:
Dosya içeriğinde bulunan çek statü takip ekstresine göre davacı banka açısından RİSK teşkil eden miktar 26.700,00 TL'dır.(İLİŞİK-4)
4-Davalı Şirketin Sözleşmesel Sorumluluğu:
Davacı bankanın karşılıksız çıkan çek yapraklarından ve/veya bankaya hiç ibraz edilmeyen " koçanda bekleyen "şeklinde tabir edilen çek yapraklarından dolayı 5941 sayılı çek kanunun 2, ve 3 m. hükmü uyarınca bankanın ödemekle yükümlü olduğu garanti tutarını faiz getirmeyen bir hesapta davalı kredi lehtar şirketten DEPO etme hak ve yetkisinin bulunduğu kanaati edinildiği, Ancak; davacı bankanın beher çek yaprağından doğan sorumluluğu sözleşmesel olmaktan ziyade YASAL BİR SORUMLULUKTUR. Şöyle ki, 5941 sayılı Çek Yasasının 2. ve 3. M, ile 6273 sayılı Yasasının 2. M. doğan bir sorumluluktur.
4.2-Dava Dışı Kefilin Sorumluluğu: Dava dışı kefilin sorumluluğu bakımından herhangi bir değerlendirme yapılmasına ihtiyaç duyulmamıştır.
Emsal Yargıtay 11.HD. 23.05.2011 T. 2009/13161 E. ve 2011/6176 s.K. "Dava, banka müşterisine teslim edilen çek yapraklarının iadesi veya bankanın her bir çek yaprağı için karşılıksız çıkması durumunda tazminle yükümlü olduğu bedelin ihtiyaten depo edilmesi istemine ilişkindir. Çek taahhütnamesi sözleşmesi hükümleri uyarınca riskten teminat altına atma yetkisi davacı bankaya davalı tarafından tanınmış bir hak olup, açıkça " depo " ibaresi yer almasa da sözleşme içeriğine göre davacı banka henüz tazminat (garanti) ödemese dahi bu yönde müşterisinden teminat isteme (depo/bloke) hakkına sahip olduğunun kabulü gereklidir, " denilmiştir. Yukarıda yapılan sözleşmesel değerlendirmeden sonra bir de olayın aşağıda Yasal yönden irdelen meşinde fayda mülahaza edilmektedir.
b)Yasal Yönden:
Bankalar çek yapraklarından dolayı 5941 sayılı Çek Kanunun kapsamında depo talebinde bulunma hakları bulunduğu kanısıyla anılan yasa yönünden aşağıda irdeleme yapılmıştır.
1-Davacı bankanın sorumluluğunun 5941 sayılı Çek Yasasının 2. ve 3. m, dahilinde de değerlendirilmesi gerektiği malumdur. Görüldüğü üzere, yine yasa koyucu karşılıksız çıkan her çek yaprağı için bankanın sorumluluğunu,
2-Yukarıda belirtilen sebeplerle, davacı banka ile davalı arasında imzalanmış olan Genel Kredi Sözleşmesinin 12. Ve 23.m. ile 5941 sayılı Çek Yasasının 2. ve 3 m. hükümleri uyarınca, bankaya halen ibraz ya da iade edilmeyen ve/veya karşılıksız işlemine tabi tutulan sırasıyla; yukarıda (X-a-3) bentte belirtilen seri no.lu olmak üzere toplam (...) adet çek yaprağı olduğu, o halde (...) adet çek yaprağından dolayı, davacı bankanın davalı kredi lehtarı şirketten 26.700,00 TL'sını faiz getirmeyen bir hesapta DEPO edilmesini talep etme hakkının doğmuş bulunduğu görüş ve kanaatine varılmıştır.
X-)SONUÇ ve KANAAT:
Detayları yukarıda yapılan tespit ve değerlendirmeler sonucunda, tüm delillerin takdiri tamamen sayın mahkemeye alt olmak üzere; Davacı banka ile davalı kredi lehtarı/borçlusu ... TİC. LTD. ŞTİ. arasında Genel Kredi Sözleşmesi akdedildiği, kullandırılan kredilere ait delil mahiyetindeki bilgi ve belgeler dosyada mevcut olduğundan, davacı bankanın davalı hakkında takip ve dava hakkının bulunduğu kanaati edinilmiştir.
A-)Davacı bankanın TAKİP Tarihi İtibariyle Alacağı:
a)Nakdi Alacak Yönünden
Sayın mahkemece raporun benimsenmesi halinde, fazlaya ilişkin 6.198.77 TL (337.750.25-331.551.48=) reddi durumunda, TAKİP TARİHİNDEN itibaren asıl alacak tutarı 289.069,53 TL (Çek Taah.bed+taksitli krd) tamamen ödeninceye yıllık %60; asıl alacak tutarı 26.694,60 TL (Kredili mevduat hesabı) tamamen ödeninceye yıllık %28,60 ve asıl alacak tutarı (Şirket kredi kartı) 1.572,31 TL tamamen ödeninceye yıllık %28,80 oranında temerrüt faizi ve bu faizin %5 gider vergisi (BSMV) ile birlikte istenilebileceği,
b)Gayrinakdi Çek Taahhüt Bedelinin DEPO Edilmesi Talebi Yönünden
Dosya içeriğinde bulunan çek statü dökümü raporlarına göre, davacı bankaya halen ibraz ya da iade edilmeyen ya da karşılıksız çıkıp da hamilleri tarafından garanti tutan talep edilmeyen (...) adet çek yaprağından dolayı toplam 26.700,00TL faiz getirmeyen bir hesapta davalı kredi lehtarı firma tarafından DEPO edilmesi gerektiği kanısına ulaşıldığı (Sözleşmenin 44 m. ile 5941 s.Çek Y.2ve 3 m. uyarınca),
c)İcra İnkar Tazminat Yönünden
Kredi lehtarı şirkete hesap kat ihtarının usulüne uygun olarak tebliğ edilmiş sayıldığı gözönüne alındığında, alacağın detayını bilebilecek durumda oldukları, bu nedenle alacağın/borcun likit ve muayyen olduğu nazara alındığında, yukarıda tespit edilen toplam 331.551,48 TL nakdi alacak üzerinden sayın mahkemece uygun görülebilecek oran (%20) dahilinde, icra inkar tazminatına hükmedilebileceği sonuç ve kanaatine varılmıştır.’’ denilmiştir.
GKS'mesi, ihtar, ihtarın tebliğine ilişkin evraklar, tarafların ticari defterleri, ticaret sicil kaydı ve tüm dosya içeriği ile bilirkişi raporu hep birlikte değerlendirildiğine;
Teknik ayrıntısı yukarıda özetlenmeye çalışıldığı ve bilirkişi raporunda tam detayı olduğu üzere bilirkişi tarafından hesap kat tarihinde, takip tarihinde ve hukuki menfaatin tespiti açısından dava tarihinde asıl alacak ve temerrüt tarihi ve temerrüt faiz oranına göre fer'ileri hesaplanmıştır.
GKS gereğince düzenlenen hesap kat ihtarı 14.01.2019 tarihi itibariyle davalıya tebliğ edilmiş olup, verilen 24 saatlik sürenin sonu olan 16.01.2019 tarihi itibariyle davalı temerrüde düşmüştür.
GKS'nin 22. Maddesi uyarınca temerrüt faizi oranı, kredi borcun muaccel olduğu tarihte cari olan bankının TCMB'na bildirdiği en yüksek kredi faiz oranının % 100 fazlası olduğu, buna göre çek taahhüt bedeli tazmin kredisi ve taksitli kredi açısından temerrüt faizi oranın % 120 olduğu ancak -taleple bağlılık kuralır gereğince - % 60 olacağı; şirket kredi kartı temürrüt faizi oranın TCMB'nin kredi kartları için belirlediği oran olan % 28,80 olduğu , bu oranı aşan kısım açısından bu kaleme ilişkin % 30,24 temerrüt faizi oranın talebinin yerinde olmadığı; KMH-Kredili mevduat hesabı temürrüt faizi oranın da TCMB'nin kredi kartları için belirlediği oran olan % 28,80 olduğu , bu oranı aşan kısım açısından bu kaleme ilişkin % 40,50 temerrüt faizi oranın talebinin yerinde olmadığı anlaşılmıştır.
Davalı kredi lehdarı şirketin Genel Kredi Sözleşmesinde depo yükümlülüğüne ilişkin açık düzenleme bulunduğu ve depo sorumluluğunun olduğu anlaşılmıştır.
Tüm bu nedenlerle, teknik hesaplama ayrıntısı bilirkişi raporunda anlaşıldığı üzere sonuçta aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM:Yukarıda gerekçesi ve ayrıntısı açıklanan nedenlerle;
1-Davacının ... İcra Dairesinin 2019/... sayılı takip dosyasındaki itirazının kısmen iptali ile;
289.069,53 TL çek taahhüt bedeli ve taksitli kredi asıl alacağı
11.562,78 TL işlemiş temerrüt faizi;
26.694,60 TL kredili mevduat hesabı asıl alacağı
512,54 TL işlemiş temerrüt faizi;
1.572,31 TL şirket kredi kartı asıl alacağı
30,19 TL işlemiş temerrüt faizi;
605,28 TL % 5 BSMV gider vergisi;
1.504,25 TL ihtarname gideri olmak üzere toplamda 331.551,48 TL üzerinden ve ayrıca 26.700TL gayri nakdi çek taahhüt bedeli deposu açısından itirazların iptaline,
Takibin,
Çek taahhüt bedeli, taksitli kredi asıl alacak toplamı olan 289.069,53TL asıl alacak tutarına borcun tamamen ödeninceye kadar yıllık % 60;
Kredi mevduat hesabı asıl alacak miktarı olan 26.694,60TL asıl alacak tutarına borcun tamamen ödeninceye kadar yıllık %28,80;
Şirket kredi kartı asıl alacak miktarı olan 1.572,31TL asıl alacak tutarına borcun tamamen ödeninceye kadar yıllık %28,80 ve bu faizin % 5 gider vergisi ile birlikte devamına;
2-Fazlaya ilişkin 6.198,77TL açısından davanın reddine,
3-331.551,48TL'nin % 20'si oranında icra inkar tazminatının davalıdan alınarak davacıya verilmesine,
4-Hüküm altına alınan miktar üzerinden hesaplanan 22.648,28-TL ilam harcından peşin alınan 4.506,48-TL'nin mahsubu ile bakiye 18.141,80-TL ilam harcının davalıdan tahsili ile hazineye irat kaydına,
5-Davacı tarafından yatırılan 4.506,48-TL peşin harç ve 44,40-TL başvuru harcı olmak üzere toplam 4.550,88-TL harcın davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
6-Davacı kendisini vekille temsil ettirdiğinden, karar tarihinde yürürlükte bulunan A.A.Ü.T. göre hesaplanan 31.658,48-TL vekalet ücretinin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine,
7-Davacı tarafından yapılan 1.147,40-TL yargılama giderinin red ve kabul durumuna göre takdiren oranlayarak 1.018,70-TL'nin davalıdan tahsili ile davacıya verilmesine; arda kalan bakiye kısmın davacı üzerinde bırakılmasına,
8-Davacı tarafça yatırılan ve kullanılmayan gider avansının karar kesinleştiğinde ve talep halinde davacıya iadesine,
Dair, gerekçeli kararın tebliğinden itibaren iki haftalık yasal süresi içerisinde Bölge Adliye Mahkemesi nezdinde istinaf kanun yolu kabil olmak üzere verilen karar alenen okunup usulen anlatıldı.02/10/2020
Başkan ...
Üye ...
Üye ...
Katip ...
Bu belge elektronik imza ile imzalanmış olup ayrıca ıslak imza uygulanmayacaktır.“5070 sayılı Yasanın 5. ve 22. maddeleri gereğince elektronik imza ile oluşturulan belgeler elle atılan ıslak imza ile aynı hukuki sonucu doğurur.”
