Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/3085 Esas 2021/1025 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/3085
Karar No : 2021/1025

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) :1- ... Bakanlığı
VEKİLİ: ...
2- ... Bakanlığı
VEKİLİ: ...
3-... Başkanlığı
VEKİLİ: Av. ...
KARŞI TARAF (DAVACI) : ...

İSTEMİN KONUSU :Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2018/6345, K:2019/9092 sayılı kararının iptal ve kabule yönelik kısımlarının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: ... tarih ve ... sayılı Bakan onayı ile yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları'nın eki Ek (4) sayılı cetvelde Şube Müdürü (vekil) Eczacı için belirlenen % 455 ek ödeme oranının, yine söz konusu Usul ve Esaslar'ın "Yürürlükten Kaldırma" başlıklı 7. maddesi ile "Yürürlük" başlıklı 8. maddesinin iptali ile anılan ek ödeme oranı nedeniyle eksik ödenen parasal hakların tazminine ve anılan düzenlemelere dayanılarak tesis edilen Sosyal Güvenlik Kurumunun ... tarih ve ... sayılı borç çıkarma işleminin iptali ile 02/08/2013-15/06/2014 tarihleri arasında yersiz ödendiğinden bahisle maaşından kesinti yapılmak suretiyle tahsil edilen tutarın tahsil tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iadesine karar verilmesi istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2018/6345, K:2019/9092 sayılı kararıyla;
5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumuna İlişkin Bazı Düzenlemeler Hakkında Kanun'un "Personelin statüsü, ücret ve mali haklar" başlıklı 28. maddesine 666 sayılı KHK'nin 5. maddesiyle eklenen 8. fıkrası hükmü ile anılan madde uyarınca ... tarih ve ... sayılı Bakan onayı ile yürürlüğe konulan Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları'nın 6., 7. ve 8. maddesi hükümlerine yer verilerek,
Dava konusu Usul ve Esaslar'ın "Yürürlükten Kaldırma" başlıklı 7. maddesi ile "Yürürlük" başlıklı 8. maddesi yönünden;
İdarelerin, kendi görev alanlarını ilgilendiren kanun ve tüzüklerin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, her zaman yönetmelik, tebliğ, genelge çıkarabilme ve bu düzenlemelerle, değişen koşullar dikkate alınarak, daha önceki düzenlemeler ile doğmuş olan objektif hukuki durumları, ileriye yönelik olarak yürürlükten kaldırma yetkisine sahip bulunduğu, ancak bu konudaki yetkilerini kullanırken önceki düzenlemeler kapsamında kişilerin kazanılmış haklarını ve haklı beklentilerini korumak zorunda oldukları; bu durumun, hukuk güvenliğinin ve hukuki istikrarın sağlanması açısından vazgeçilmez nitelikte olduğu;
Dava konusu 8. madde ile anılan Usul ve Esaslar'ın geçerlilik tarihinin 02/08/2013 olarak belirtilmesinin, ödenen ek ödeme tutarlarının çalışanlar adına borç çıkarılmasına imkan vermesi nedeniyle vatandaşların hukuk güvenliği ilkesi ile bağdaşmayacağından, söz konusu maddelerde hukuka uygunluk bulunmadığı;
Davalı Sosyal Güvenlik Kurumunun ... tarih ve ... sayılı borç çıkarma işleminin iptali ile 02/08/2013-15/06/2014 tarihleri arasında yersiz ödendiğinden bahisle davacının maaşından kesilmek suretiyle tahsil edilen tutarın tahsil tarihinden itibaren yasal faiziyle birlikte iadesi istemi yönünden;
Sosyal Güvenlik Kurumu Ek Ödeme ve Usul ve Esasları'nda eczacılar için belirlenen %400 + %100 olmak üzere %500 ek ödeme oranından 15/06/2014 tarihine kadar yararlandırılan davacıya, 02/08/2013 tarihinden geçerli olmak üzere yürürlüğe giren Usul ve Esaslar'da şube müdürü vekili eczacı için %455 ek ödeme oranı belirlendiğinden, Sosyal Güvenlik Kurumunun iptali istenilen işlemi ile 02/08/2013-15/06/2014 tarihleri arasında yersiz ödendiğinden bahisle (%45) ek ödeme tutarı borç çıkarıldığının bildirildiği;
Yukarıda belirtilen gerekçelerle dava konusu Usul ve Esasları'nın 7. ve 8. maddesi hukuka uygun bulunmadığından, anılan düzenlemeler uyarınca davacıya yapılan ek ödemelerin geçmişe dönülerek adına borç çıkarılmasına yönelik bireysel işlemde de hukuka uygunluk bulunmadığı;
Dayanak düzenlemelerin iptali nedeniyle borç çıkarılarak davacıdan tahsil edilen tutarın da, tahsil tarihlerinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davalı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından davacıya iade edilmesi gerektiği;
Dava konusu Usul ve Esaslar'ın eki Ek-4 sayılı cetvelde Şube Müdürü (vekil) Eczacı için belirlenen % 455 ek ödeme oranının iptali ile anılan ek ödeme oranı nedeniyle eksik ödenen parasal hakların tazmini istemi yönünden;
Uyuşmazlığın çözümü bakımından, iptali istenilen düzenlemenin üst normlara ve hukuka uygun olup olmadığının irdelenmesi gerektiği;
5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinin 8. fıkrasında; Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunanlardan, belirtilen işlerde ve kurullarda çalışanlara üst sınırları belirtilen oranları aşmamak koşuluyla ek ödeme yapılabileceğinin öngörüldüğü ve iş hacmi, görev mahalli, görevin önem ve güçlüğü, personelin kadro unvanı, derecesi, performansı ile kullanılan izin ve istirahat raporları gibi kriterler göz önünde bulundurularak yapılacak ek ödeme tutarları ile ödemeye ilişkin diğer usul ve esasları belirleme konusunda, Sosyal Güvenlik Kurumu Yönetim Kurulunun teklifi ve Hazine ve Maliye Bakanlığının uygun görüşü üzerine Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığına yetki verildiği;
Anılan düzenlemeyle ek ödeme tutarlarını belirlemek ve bu konuda gerekli düzenlemeleri yapmak konusunda idareye kamu yararı ve hizmet gerekleri ile sınırlı olmak üzere takdir yetkisi tanındığı;
Dava konusu Usul ve Esaslar'a ekli cetvellerin incelenmesinden, (1), (2), (3) ve (4) sayılı cetvellerde 657 sayılı Kanun'a tabi kurumlarda tabip, diş tabibi ve eczacı olarak görev yapmakta iken Genel Sağlık Sigortası Genel Müdürlüğünde genel müdür, genel müdür yardımcısı, daire başkanı ve şube müdürlüğü kadrolarına asaleten veya vekaleten atananlara yapılacak ek ödeme oranlarının belirtildiği, (5) sayılı cetvelde ise, Kurumun merkez ve taşra teşkilatı kadrolarında bulunup sağlık harcamalarına esas olan fatura ve reçetelerin incelenmesi işlerinde ve Kurum sağlık kurullarında çalışan; tabip, diş tabibi, eczacı ve tıpta uzmanlık mevzuatında belirtilen dallarda bu mevzuat hükümlerine göre uzman olanlar ile sağlık hizmetleri sınıfına dahil diğer personele yapılacak ek ödeme oranlarına yer verildiği, diğer cetvellere göre ek ödeme yapılanlara Ek (5) sayılı cetvele göre, Ek (5) sayılı cetvele göre ek ödeme yapılanlara ise, diğer cetvellere göre ek ödeme yapılmayacağı şeklinde düzenleme yapıldığı;
Bu durumda Ek (4) sayılı cetvelde Şube Müdürü (vekil) Eczacı için belirlenen % 455 ek ödeme oranının, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesi ile verilen yetki çerçevesinde ve maddede belirtilen kriterler ile ek ödeme üst sınırları gözetilerek düzenlendiği sonucuna ulaşıldığından, düzenlemede hukuka aykırılık görülmediği;
Dolayısıyla, bu düzenleme nedeniyle davacıya eksik yapılan bir ek ödemeden söz edilmesine olanak bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu Usul ve Esaslar'ın 7. ve 8. maddeleri ile Sosyal Güvenlik Kurumunun ... tarih ve ... sayılı borç çıkarma işleminin iptaline, 02/08/2013-15/06/2014 tarihleri arasında yersiz ödendiğinden bahisle maaşından kesilmek suretiyle tahsil edilen tutarın tahsil tarihinden itibaren işletilecek yasal faiziyle birlikte davacıya ödenmesine, dava konusu Usul ve Esaslar'ın eki Ek (4) sayılı cetvelde Şube Müdürü (vekil) Eczacı için belirlenen % 455 ek ödeme oranı kısmı ile anılan ek ödeme oranı nedeniyle eksik ödenen parasal hakların tazmini istemi yönünden davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davalı idareler tarafından, 666 sayılı Kanun Hükmünde Kararname ile kurumsal ödemelerin kaldırılarak tek bir ek ödemenin getirildiği, 5502 sayılı Kanun'un 28. maddesinde 6495 sayılı Kanun ile yapılan değişikliğin 02/08/2013 tarihinden itibaren yürürlüğe girmesi nedeniyle dava konusu Usul ve Esaslar'ın yürürlük tarihinin 02/08/2013 olarak belirlendiği ve dava konusu düzenlemelerin ve işlemlerin hukuka uygun olduğu, ek ödemenin esas itibarıyla özlük haklarından sayılmayan, sadece verim artışının sağlanmasını teminen, fiili çalışma karşılığı idarenin takdirine göre yapılan bir ödeme olduğu, Kanun'un verdiği takdir yetkisi içinde hizmet gereklerine uygun olarak Usul ve Esaslar'ın belirlendiği, ek ödeme hususunda yargı yoluyla idarenin zorlanamayacağı ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davacı tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile Daire kararının temyize konu iptal ve kabule ilişkin kısmının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın iptal ve kabule ilişkin kısmı usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçelerinde ileri sürülen iddialar kararın temyize konu bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarelerin temyiz istemlerinin reddine,
2. Yukarıda özetlenen gerekçeyle kısmen dava konusu işlemlerin iptali, kısmen davanın reddi, kısmen kabule dair Danıştay Onikinci Dairesinin 26/11/2019 tarih ve E:2018/6345, K:2019/9092 sayılı kararının temyize konu iptal ve kabule yönelik kısımlarının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 24/05/2021 tarihinde, oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Dava konusu, ... tarih ve ... sayılı Bakan onayı ile yürürlüğe giren Sosyal Güvenlik Kurumu Personeline Yapılacak Ek Ödemenin Usul ve Esasları'nın 7. ve 8. maddelerinin iptali istemiyle açılan davada, Danıştay Onikinci Dairesinin 25/09/2018 tarih ve E:2018/6341, K:2019/701 sayılı kararıyla iptaline karar verildiği ve söz konusu kararın temyiz edilmesi üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 15/10/2020 tarih ve E:2019/3383, K:2020/1862 sayılı kararıyla onanmasına karar verildiğinden, bakılan davada Dairesince bu düzenlemeler yönünden karar verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken, işin esası incelenerek iptal yolunda verilen Daire kararının bu kısmının belirtilen gerekçeyle bozulması gerektiği oyuyla, karara katılmıyoruz.