Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2020/2119 Esas 2021/1026 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2020/2119
Karar No : 2021/1026

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
KARŞI TARAF (DAVALI) : ... Bakanlığı
VEKİLİ : ...

İSTEMİN KONUSU : Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/01/2020 tarih ve E:2016/9629, K:2020/410 sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: 20/03/2012 tarih ve 28239 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliğinin Ek 2. maddesinin 7. fıkrasında düzenlenen; "bu yönetmeliğin Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği verilen okullar ile ücretsiz veya kurumun ilan ettiği yıllık ücretin %51'i ve daha fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler için eğitim öğretim desteği verilmez" hükmünün ve bu maddenin davacıların velisi olduğu ... hakkında uygulanması ve teşvik desteğinin kaldırılmasına yönelik tesis edilen işlemin iptali istenilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/01/2020 tarih ve E:2016/9629, K:2020/410 sayılı kararıyla;
5580 sayılı Özel Öğretim Kurumları Kanunu'nun 13. ve Ek 1. maddesi hükümleri ile 20/03/2012 tarih ve 28239 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin Ek 2. maddesi hükmüne yer verilerek;
Dava konusu düzenlemenin, 5580 sayılı Kanun'un "eğitim ve öğretim desteği" konusunda verdiği yetki uyarınca düzenlendiği ve anılan Kanun'un ilgili hükmünün uygulamasına yönelik olduğu;
Uyuşmazlığın çözümü için, dava konusu Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin Ek 2. maddesinin 7. fıkrası ile bu düzenleme uyarınca tesis edilen işlemin hukuka uygunluk denetiminin normlar hiyerarşisi kuramına göre yapılması gerektiği;
20/03/2012 tarih ve 28239 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin Ek 2. maddesinin 7. fıkrasında düzenlenen "bu yönetmeliğin Ek-1inci maddesi kapsamında eğitim ve öğretim desteği verilen okullar ile ücretsiz veya kurumun ilan ettiği yıllık ücretin %51'i ve daha fazlası oranında burslu okutulan öğrenciler için eğitim öğretim desteği verilmez" hükmü yönünden;
Anayasa'nın 124. maddesi hükmü ve normlar hiyerarşisi bağlamında, bir kanun hükmüne dayalı olarak hazırlanan yönetmelikler ile kanun hükümlerine açıklık getirilmesi ve kanun hükümlerinin uygulamaya geçirilmesinin amaçlandığı;
Kanun koyucu tarafından idareye tanınan düzenleme yetkisinin, başta kamu yararı olmak üzere hizmet gereklerine, hukuk devleti, hukuk güvenliği ve kazanılmış haklara riayet ilkelerine uygun olarak kullanılması gerektiği;
Kamu yararı kavramının, tüm devlet organlarının işlem ve eylemlerinin genel nitelikteki amacını ve aynı zamanda nedenini oluşturduğu, çeşitli hak ve özgürlükler açısından bir sınırlama nedeni de taşımakta olduğu, bu kavramın genel bir ifadeyle bireysel, özel çıkarlardan ayrı ve bunlara üstün olan toplumsal yararı ifade ettiği;
Normlar hiyerarşisi kuramına göre; hukuk düzeninin, farklı kademede yer alan anayasa, kanun, tüzük, yönetmelik ve diğer düzenleyici işlemlerden oluşan birçok normu içerdiği ve her normun geçerliliğini bir üst basamakta yer alan normdan aldığı; bu nitelikleri gereği, dayandıkları üst hukuk normlarına aykırı hüküm ihtiva etmelerinin mümkün olmadığı; bu kuramın en belirgin özelliklerinden birinin de, bir düzenlemenin hiyerarşik sıralamada daha altta bulunan bir düzenleme ile değiştirilememesi ve kaldırılamaması olduğu;
Davacı tarafından, Yönetmeliğin ilgili hükmü ile başarılı öğrencilerin desteklenmesinin engellendiği, kendisinin tercih yapamaya zorlandığı, ilgili hükmün hukuka aykırı olduğunun ileri sürüldüğü; davalı idarece, dava konusu edilen düzenlemenin getirilmesindeki birinci amacın; Bakanlıkça 5580 sayılı Kanun'un 12. maddesi gereğince özel mesleki ve teknik eğitim okullarına verilen eğitim öğretim desteğinden yararlanan özel okulların, ücrete ilişkin söz konusu destekten ayrı olarak 5580 sayılı Kanun'un Ek-1. maddesinin 2., 3., 4., 5. ve 8. fıkraları gereğince özel okullara verilen destekten faydalanmalarını engellemek olduğu, ikinci amacın ise; 5580 sayılı Kanun'un 13. maddesinin 3. fıkrasında düzenlenen ücretsiz öğrenci okutma yükümlülüğünün yerine getirilmesinin sağlanması ve üçüncü amacın da; özel okullar tarafından öğrenci başarısı veya öğrencinin maddi imkansızlıklarından dolayı kurumun ilan ettiği ücretin %51’i ve daha fazlası oranında burslu okutulan öğrencilerin ücrete ilişkin söz konusu kolaylıklar dışında Kanun'un Ek-1. maddesi kapsamında eğitim öğretim desteğinden faydalanmasını engellemek olduğunun savunulduğu;
Dava konusu düzenleme ile; eğitim öğretim desteği kapsamında her tür ve seviyede resmi ve/veya özel okullara yapılacak devlet desteğinin, bu imkandan faydalanmak isteyen kişilere eşit şekilde sağlanarak, bu bağlamda, kişiye eğitim öğretim desteği, ücretsiz öğrenci okutulması vs. uygulamalarla sağlanan avantajlarda tekerrüre düşülmesinin engellenerek toplumun her kesimine bu imkan ve uygulamaların ulaştırılmaya çalışıldığı;
Söz konusu hüküm uyarınca; Kanun'un Ek-1. maddesinde düzenlenen eğitim öğretim desteği verilecek öğrenci sayısı, okul türleri ve gruplarının belirlenmesine, eğitim öğretim desteğinden yararlanmak isteyenlerin başvurularının alınmasına, başvurular üzerine eğitim öğretim desteği verilecek öğrencilerin tespit edilmesine ve yerleştirilmelerine, eğitim öğretim desteğinin ne kadar süre ile verileceğine, eğitim öğretim desteğinden yararlandırılma şartlarına ilişkin usul ve esasların kurala bağlandığı;
5580 sayılı Kanun'a eklenen Ek 1. maddesinde, eğitim ve öğretim desteğinin verilmesine ilişkin ölçütler, desteğin verileceği eğitim kurumu türleri, eğitim kademeleri ve kurumlar itibarıyla verilecek destek tutarları, eğitim ve öğretim desteğinin kontrol ve denetimi ile bu maddenin uygulanmasına ilişkin diğer usul ve esaslarının Maliye Bakanlığı ve Bakanlıkça müştereken hazırlanan yönetmelik ile belirleneceği hükmü karşısında, dava konusu Yönetmelik maddesinde normlar hiyerarşisine, hukuka ve kamu yararına aykırılık bulunmadığı;
Öte yandan; dava konusu Yönetmelik hükmünün 13/01/2017 tarih ve 29947 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren değişiklik öncesinde yürürlükte olan halinde; "Bu Yönetmeliğin Ek-1 inci maddesi kapsamında eğitim öğretim desteği verilen okullar ile ücretsiz veya burslu okutulan öğrenciler için eğitim ve öğretim desteği verilmez." hükmü uyarınca, burs alan öğrencilerin burs oranına bakılmaksızın eğitim öğretim desteği alamayacağı yolundaki düzenlemeye karşı açılan davada, Dairelerinin 22/11/2018 tarih ve E:2014/9471, K:2018/7251 sayılı kararı ile davanın reddine karar verildiği;
Bu durumda; davanın bu kısmı yönünden reddi gerektiği;
Bireysel işlem yönünden;
Dava dosyasınında yer alan bilgi belgelerden, davacıların velisi oldukları öğrencinin 2014-2015 eğitim öğretim yılından itibaren dört yıllık süre için eğitim öğretim desteğinden faydanlanmaya hak kazandığı, 2015-2016 eğitim öğretim yılı başında ise, ... Okulu'na %70 oranında burs ile naklinin alındığı, Kanun'un verdiği yetki uyarınca eğitim öğretim desteğinin dağıtılmasına ilişkin usul ve esasları belirleyen dava konusu Yönetmelik hükmünde ve bu hükmün uygulanması neticesinde ...'un almış olduğu eğitim öğretim desteğinin kesilmesi yolunda tesis edilen işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENLERİN İDDİALARI : Davacılar tarafından, velisi oldukları öğrencinin 2014-2015 eğitim öğretim yılından itibaren dört yıllık süre için eğitim öğretim desteğinden faydanlanmaya hak kazandığı, 2015-2016 eğitim öğretim yılı başında ise, ... Okulu'na %70 oranında burs ile naklinin alındığı, ancak burada Milli Eğitim Bakanlığı Özel Öğretim Kurumları Yönetmeliği'nin Ek 2. maddesinin 7. fıkrası uyarınca hem burs hem de eğitim öğretim desteğinden faydalanamayacakları dolayısıyla da birini tercih etmeleri gerektiği yönünde okul müdürlüğünce bilgilendirilmeleri üzerine, sadece burstan faydalanmak istedikleri ve eğitim öğretim desteğinden vazgeçtiklerine dair dilekçe verdikleri, Yönetmeliğin ilgili hükmü ile başarılı öğrencilerin desteklenmesinin engellendiği, kendilerinin tercih yapmaya zorlandığı, hukuka aykırı olan Yönetmelik hükmü ile bu hükmün velisi oldukları öğrenciye uygulanmasına ilişkin işlemin iptali gerektiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, Danıştay Sekizinci Dairesince verilen kararın usul ve hukuka uygun bulunduğu ve temyiz dilekçesinde öne sürülen nedenlerin, kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte olmadığı belirtilerek temyiz isteminin reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'ÜN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile Daire kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Danıştay dava dairelerinin nihai kararlarının temyizen incelenerek bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan;
"a) Görev ve yetki dışında bir işe bakılmış olması,
b) Hukuka aykırı karar verilmesi,
c)Usul hükümlerinin uygulanmasında kararı etkileyebilecek nitelikte hata veya eksikliklerin bulunması" sebeplerinden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, temyiz dilekçesinde ileri sürülen iddialar kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davacının temyiz isteminin reddine,
2. Davanın yukarıda özetlenen gerekçeyle reddine ilişkin Danıştay Sekizinci Dairesinin 30/01/2020 tarih ve E:2016/9629, K:2020/410 sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 24/05/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.