Danıştay 10. Daire 2016/15820 Esas 2021/2471 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/15820
Karar No : 2021/2471

DAVACI : …
VEKİLİ : Av. …

DAVALILAR : 1- … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Av. ….
2- … Bakanlığı / ..
VEKİLİ : Huk. Müş. …
3- … Bakanlığı / …
VEKİLİ : 1. Huk. Müş. Yrd. …
4- … Bakanlığı / …
VEKİLİ : Huk. Müş. …
5- … Kaymakamlığı … / …
VEKİLİ : Av. …

DAVANIN KONUSU :
Gıda mühendisi olan davacı tarafından, hijyen eğitimi programlarında eğitici olarak görevlendirilmek için yapılan başvurunun reddine ilişkin Çayırova Kaymakamlığı Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işlemi ile söz konusu işlemin dayanağını oluşturan Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı onayıyla yayımlanan Gıda Teknolojisi Süt İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Gıda Kontrol Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Çay Üretimi ve İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Hububat İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Sebze Meyve İşleme Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Zeytin İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Et ve Et Ürünleri Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Aşçı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Otel/Motel lokanta yöneticileri Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Pastacı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Şef (Yiyecek Hazırlama ve Sunum Hizmetleri) Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Bar Görevlisi (Barmen) Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Servis Görevlisi (Garson) Hijyen Eğitimi Modüler Programlarında yer alan "Eğitimciler" başlıklı bölümlerin iptali istenilmektedir.

DAVACININ İDDİALARI :
Sağlık Bakanlığı, İçişleri Bakanlığı ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığı tarafından hazırlanan ve bu Bakanlıklarca yürütülen Hijyen Eğitimi Yönetmeliğinin 05/07/2013 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdiği, Yönetmeliğin 7. maddesi gereği kurulan Hijyen Eğitimi Komisyonu tarafından hazırlanan Hijyen Eğitim Modüllerinin Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından yayımlandığı, bu modüllerde eğitim verecek meslek disiplinlerinin; Tıp Fakültesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Sağlık Eğitim Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi, Tıbbi Laboratuvar alanında eğitim almış olan Tıbbi Biyolojik Bölümler Bölümü ve Fen Fakültesi/Fen-Edebiyat Fakültesinin Biyoloji bölümlerinden mezun olanlar görev almalıdır şeklinde tanımlandığı, 01/07/2014 tarihinde Çayırova İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü’ne verdiği dilekçe ile gıda mühendisi olarak sayılan modüler programlarda eğitimci olarak görev alma talebinde bulunduğu, Çayırova Kaymakamlığı Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünün dava konusu … tarih ve … sayılı yazısı ile, Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün …. tarih ve … sayılı onayıyla hijyen eğitimine yönelik programların yayınlandığı, yayınlanan programların içeriğinde “Eğitimciler” başlığı altında kimlere eğitici olarak görev verileceğinin belirtildiği, anılan programların içeriğinde “Eğitimciler” başlığı altında “Gıda Mühendisi” yer almadığından hijyen eğitimi programlarında görev alamayacağının değerlendirildiğinin belirtildiği, başvurunun reddine yönelik işlemin ve dayanağının gıda mühendislerinin mesleki donanımı ve hizmet alanları ile çelişir nitelikte olduğu, dört yıllık lisans eğitimi mezunu olan gıda mühendislerinin Genel Mikrobiyoloji, Gıda Mikrobiyolojisi ve Hijyen konularını içeren dersler aldıkları, gıdanın üretiminden tüketiciye ulaşmasına kadar her aşamada bilimsel veriler ışığında güvenilirliğini muhafaza edecek önlemleri alan önemli bir görev ifa etmekte iken, eğitimci olamamasının ve hatta özel sektörde çalışması halinde düzenlenecek hijyen eğitimi programlarına katılmak zorunda bırakılmasının hukuka ve hakkaniyete aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

DAVALILARIN SAVUNMALARI :
I- Milli Eğitim Bakanlığı tarafından; Bakanlık ilgili birimleri ile üniversitelerin görüşleri de dikkate alınarak düzenlenen “Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Öğretmenlik Alanları İle Atama ve Ders Okutma Esasları”na ilişkin 20/02/2014 tarih ve 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararının yürürlüğe girmesiyle Talim ve Terbiye Kurulunun 05/07/2012 tarih ve 80 sayılı kararı ile bu kararda değişiklik yapan diğer kararların yürürlükten kaldırıldığı, gerek 05/07/2012 tarih ve 80 sayılı gerekse de 20/02/2014 tarih ve 9 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu Kararı uyarınca Gıda Mühendisliği bölümü mezunlarının “Gıda Teknolojisi Alanı” öğretmenliğine başvuru haklarının bulunduğu, Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen yaygın eğitim kurs programlarının 24/10/2008 tarih ve 8284 sayılı Talim ve Terbiye Kurulu mütalaa esasları çerçevesinde yürütüldüğü, hijyen eğitimlerine yönelik kurs programları ile programları yürütecek eğitim personeli hakkında Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığınca daha önce yapılmış bir çalışma bulunmadığı savunulmaktadır.
II- Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından; Usul hukuku bakımından; dava konusu işlemlerin Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü işlemi ile MEB Talim ve Terbiye Kurulunun 80 sayılı kararı olduğu, bu işlemlerin Bakanlıklarınca tesis edilmediği, husumetin Milli Eğitim Bakanlığına yöneltilmesi, Bakanlıklarının hasım mevkiinden çıkarılması gerektiği, esas bakımından ise; Hijyen Eğitimi Yönetmeliği'nin 6. maddesi uyarınca eğitimlerin MEB Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'ne bağlı eğitim kurumlarınca verilmesinin planlandığı, hijyen eğitimi verebilecek meslek mensuplarının, Yönetmeliğin 7. maddesi uyarınca kurulan komisyon tarafından Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının sağlıkla ilgili eğitimleri verebilecek mesleklerin bulunduğu “Öğretmenlik Alanları, Atama ve Ders Okutma Esasları” çerçevesinde yapıldığı savunulmaktadır.
III- İçişleri Bakanlığı tarafından; Eğitimcilerin Hijyen Eğitimi Yönetmeliğ'inin 7. maddesinin 1. fıkrasına uygun olarak kurulan komisyon tarafından belirlendiği, iptali talep edilen işlemin dayanağının Talim ve Terbiye Kurulu işlemi olduğu ve bu nedenle Milli Eğitim Bakanlığı savunmasının esas alınmasının uygun olduğu savunulmaktadır.
IV- Sağlık Bakanlığı tarafından; Usul hukuku bakımından; dava konusu işlemlerin Yönetmelikle verilen görev ve yetkiler çerçevesinde tamamıyla Milli Eğitim Bakanlığı tarafından tesis edildiği, Bakanlıklarının hasım mevkiinden çıkarılması gerektiği, esas bakımından ise; Hijyen Eğitimi Yönetmeliğinin Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun 126 ve 127. maddeleri uyarınca hazırlandığı, Yönetmeliğin 4. maddesi, 1. fıkrası, (d) bendinde yer alan hijyen tanımıyla Umumi Hıfzıssıhha Kanunu’nun ve Hijyen Eğitimi Yönetmeliği'nin ruhuna uygun kişisel hijyen eğitimlerinin ve genel halk sağlığı bilgisinin verilmesi ilkesinin ön plana çıkarıldığı, gıda mühendislerinin hijyen konusunda aldıkları eğitimlerin esasını teşkil eden 5996 sayılı Kanun’un 1. maddesi ile güvenilir gıdanın halka ulaştırılmasının amaç edinildiği, aynı Kanun’un 3. maddesi, 35. fıkrasında hijyen tanımına yer verildiği ve güvenilir gıdanın halka ulaştırılması amacıyla bu konuda ilgili iş yerlerinde çalışanlara yönelik eğitimlerin, gıda mühendislerinin de eğitimlerine uygun olan gıda hijyeni çerçevesinde yapılması ilkesinin esas alındığı, bu itibarla Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve Hijyen Eğitimi Yönetmeliği çerçevesinde verilecek olan tıbbi mikrobiyoloji (hepatitler, HIV, frengi, cüzzam, tüberküloz, grip vb.) esaslı hijyen eğitimleri ile 5996 sayılı Kanun çerçevesinde verilen ve gıda mühendislerinin aldıkları eğitim altyapısına uygun olan gıda hijyeni eğitimlerinin aynı olduğundan bahsetmenin mümkün olmadığı savunulmaktadır.
V- Çayırova Kaymakamlığı tarafından; Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı onayıyla yayımlanan hijyen eğitimine yönelik programlarda eğitimciler arasında gıda mühendislerine yer verilmediği ve bu nedenle dava konusu 02/07/2014 tarihli işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : …

DÜŞÜNCESİ : Dava; Gıda mühendisi olan davacı tarafından, hijyen eğitimi programlarında eğitici olarak görevlendirilmek için yapılan başvurunun reddine ilişkin Çayırova Kaymakamlığı Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünün … gün ve … sayılı işlemi ile söz konusu işleme dayanak alınan Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün … gün ve … sayılı onayıyla yayımlanan Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığının kişisel hijyen eğitimine yönelik programlarda görev alacak eğitimcileri belirleyen 80 sayılı kararın ekinde belirtilen Gıda Teknolojisi Süt İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Gıda Kontrol Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Çay Üretimi ve İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Hububat İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Sebze Meyve İşleme Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Zeytin İşleme Elemanı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Et ve Et Ürünleri Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Aşçı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Otel/Motel Lokanta Yöneticileri Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Pastacı Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Şef (Yiyecek Hazırlama ve Sunum Hizmetleri) Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Bar Görevlisi (Barmen) Hijyen Eğitimi Modüler Programı, Servis Görevlisi (Garson) Hijyen Eğitimi Modüler Programlarında yer alan "Eğitimciler" başlıklı bölümlerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Davalılardan Sağlık Bakanlığı ve Gıda Tarım ve Hayvancılık Bakanlığının husumete ilişkin itirazları yerinde görülmeyerek işin esasına geçilmiştir.
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 1'inci maddesinde, Memleketin sıhhi şartlarını ıslah ve milletin sıhhatine zarar veren bütün hastalıklar veya sair muzır amillerle mücadele etmek ve müstakbel neslin sıhatli olarak yetişmesini temin ve halkı tıbbi ve içtimai muavenete mazhar eylemek umumi Devlet hizmetlerindendir." hükmüne; 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararnamenin 58'inci maddesinin 11'inci fıkrası ile değişik 126'ncı maddesinde, "Gıda üretim ve satış yerleri ve toplu tüketim yerleri ile insan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerine yönelik sanatların ifa edildiği iş yeri sahipleri ve bu iş yerlerinin işletenleri, çalışanlarına, hijyen konusunda bu iş yerlerindeki meslek ve faaliyetin gerektirdiği eğitimi vermeye veya çalışanların bu eğitimi almalarını sağlamaya, belirtilen eğitimleri almış kişileri çalıştırmaya, çalışan kişiler ise bu eğitimleri almaya mecburdurlar. Bizzat çalışmaları durumunda, iş yeri sahipleri ve işletenleri de bu fıkra kapsamındadır. Bulaşıcı bir hastalığı olduğu belgelenenler ile iş yerinin faaliyet ve hizmetlerinden doğrudan yararlananları rahatsız edecek nitelikte ve görünür şekilde açık yara veya cilt hastalığı bulunanlar, bizzat çalışan iş yeri sahipleri ve işletenleri de dâhil olmak üzere, alınacak bir raporla hastalıklarının iyileştiği belgeleninceye kadar, birinci fıkrada belirtilen iş yerlerinde çalışamaz ve çalıştırılamazlar. Çalışanlar, hastalıkları konusunda işverene bilgi vermekle yükümlüdür." hükmüne; yine anılan Kanun Hükmünde Kararnamenin 58'inci maddesinin 11'inci fıkrasıyla değişik 127'nci maddesinde, "126'ncı maddede belirtilen iş yerlerindeki hijyen eğitimine yönelik hususlara, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının neler olduğuna, iyileşme hâlinin belirlenmesine, hangi meslek ve sanat erbabının 126'ncı madde kapsamında olduğuna ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık, İçişleri ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıklarınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir." hükmüne yer verilmiştir.
Gıda üretim ve perakende iş yerlerinde, insani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suları üreten iş yerlerinde ve insan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerinin verildiği iş yerlerinde çalışanlara yönelik hijyen eğitimi programlarının planlanmasına, eğitimlerin verilmesine, iş yeri sahibinin, işletenlerin ve çalışanların bu konudaki sorumluluklarına, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının belirlenmesine ve bu hastalıkların iyileşme hâlinin tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanununun 127'nci maddesine dayanılarak hazırlanan ve 05.07.2013 tarih ve 28698 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanarak yürürlüğe giren Hijyen Eğitimi Yönetmeliğinin "Kapsam" başlıklı 2'nci maddesinin 2'nci fıkrasında, bu Yönetmeliğin, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamındaki iş yerlerinde çalışan kişiler için mecburi olan gıda hijyeni eğitim konularını kapsamayacağı, "Tanımlar" başlıklı 4'üncü maddesinin d) bendinde hijyenin, her iş kolunun özelliğine göre çalışanın kendisinin ve halkın sağlığını tehlikeye sokmayacak biçimde hizmet vermesini sağlamak amacıyla yapılacak uygulamaların ve alınan temizlik önlemlerinin bütününü; f) bendinde, perakende iş yerlerinin, ana dağıtım merkezleri, hazır yemek hizmeti, iş yeri ve kurum yemekhaneleri, restoranlar ve diğer benzeri gıda hizmetlerinin sunulduğu yerler, dükkânlar, toptan satış yerleri, süpermarket dağıtım merkezleri dâhil olmak üzere son tüketiciye satış ve dağıtım noktasında gıdanın işlenmesi, muameleye tabi tutulması veya depolanması ve benzeri hizmetlerin verildiği iş yerlerini ifade ettiği; "yürütme" başlıklı 13'üncü maddesinde, bu Yönetmelik hükümlerinin Gıda, Tarım ve Hayvancılık, İçişleri ve Sağlık Bakanları tarafından yürütüleceği belirtilmiştir.
İdarelere verilen takdir yetkisi, işlem tesis ederken serbestçe kullanılabilecek bir keyfiyeti ifade etmeyip, kamu yararı ve hizmet gerekleri açısından hukuka uygun olarak temellendirilmiş olgularla desteklenmelidir. İdari işlemlerin bir sebebe ve gerekçeye dayalı olması hukukun genel ilkelerinden olduğundan, bu ilke genel anlamda düzenleme veya işlem yapan idareyi uyguladığı ve düzenleme yaptığı alanda doğru ve anlamlı olgular ortaya koymaya zorunlu kılar.
Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında yayımlanan dava konusu Modüler Programın hijyen eğitimine yönelik programlarda görev alacak eğitimcileri belirleyen “Eğitimciler” başlıklı kısımda programın uygulanmasında; 1- Tıp Fakültesi, 2- Hemşirelik Yüksek Okulu, 3- Sağlık Yüksek Okulu, 4- Sağlık Eğitim Fakültesi, 5- Sağlık Bilimleri Fakültesi, 6-Tıbbi Laboratuvar alanında eğitim almış olan Tıbbi Biyolojik Bilimler Bölümü ve Fen Fakültesi/Fen-Edebiyat Fakültesinin Biyoloji bölümlerinden mezun olanların görev almaları gerektiği kurala bağlanmıştır.
Söz konusu maddelerin değerlendirilmesinden; Hijyen Eğitimi Yönetmeliğinin özünün "gıda hijyeni" nin sağlanmasına yönelik olmayıp, yukarıda sayılan iş yerlerinde çalışanların, halk sağlığı açısından önemli görülen hastalıklar konusunda bilinçlendirmelerini sağlamaya yönelik oduğu görülmekte olup, anılan Yönetmeliğin 7'nci maddesine göre oluşturulan Komisyonun yine aynı Yönetmeliğin 8'inci maddesinin 1'inci fıkrasında belirlenen eğitim konularını içeren ve Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü tarafından uygulamaya konulan "Güzellik ve Saç Bakım Hizmetlerinde Çalışanlar İçin Hijyen Eğitimi Modüler Programı" ile "Gıda ve Su Sektöründe Çalışanlar İçin Hijyen Eğitimi Modüler Programı"nın eğitim programına ilişkin açıklamalarda alan kısmının "Sağlık" olarak belirlendiği, modüler eğitim programının belirlendiği "Modül Bilgi Sayfası" nda yapılan açıklamalarda ise ilgili mevzuatın 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu ve ilgili Yönetmelik olduğu, bu sayfada belirtilen eğitimlerde verilmesi gereken konuların da tamamen sağlık konularını ilgilendirdiği açıktır.
Bu durumda, halk sağlığının korunması amacına yönelik olarak Yönetmelikte belirtilen iş yerlerinde çalışanlara hijyen eğitimi programlarının planlanması ve eğitimlerin verilmesi maksadıyla dayanağı olan mevzuat hükümlerine uygun olarak hazırlanan Modüler Programın hijyen eğitimine yönelik programlarda görev alacak eğitimcileri belirleyen “Eğitimciler” başlıklı kısmında ve buna dayalı olarak sağlık konusunda eğitim veren bir okuldan mezun olmayan davacının Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında hazırlanan programlarda görevlendirilmek için yaptığı başvurusunun reddine ilişkin işlemde halk sağlığı ve kamu yararı yönünden hukuka aykırılık bulunmamaktadır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddine karar verilmesinin uygun olacağı düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Davacı tarafından, Çayırova Kaymakamlığı İlçe Milli Eğitim Müdürlüğü'ne verilen 01/07/2014 tarihli dilekçe ile gıda mühendisi olarak Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında oluşturulan ve dilekçede belirtilen modüler programlarda eğitimci olarak görev alma talebinde bulunulmuştur.
Davacının başvurusu, Çayırova Kaymakamlığı Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı yazısı ile; Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı onayıyla hijyen eğitimine yönelik yayımlanan programların içeriğinde “Eğitimciler” başlığı altında kimlere eğitici olarak görev verileceğinin belirtildiği, anılan programların içeriğinde “Eğitimciler” başlığı altında gıda mühendisleri yer almadığından hijyen eğitimi programlarında görev alamayacağının değerlendirildiği belirtilerek reddedilmiştir.
Bunun üzerine bakılan dava açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:

USUL YÖNÜNDEN:
Davalı idarelerden Tarım ve Orman Bakanlığı ile Sağlık Bakanlığı'nın husumete yönelik itirazları yerinde görülmemiştir.

ESAS YÖNÜNDEN:
İlgili Mevzuat:
1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun 1. maddesinde, "Memleketin sıhhi şartlarını ıslah ve milletin sıhhatine zarar veren bütün hastalıklar veya sair muzır amillerle mücadele etmek ve müstakbel neslin sıhatli olarak yetişmesini temin ve halkı tıbbi ve içtimai muavenete mazhar eylemek umumi Devlet hizmetlerindendir."; 663 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 58. maddesiyle değişik 126. maddesinde, "Gıda üretim ve satış yerleri ve toplu tüketim yerleri ile insan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerine yönelik sanatların ifa edildiği iş yeri sahipleri ve bu iş yerlerinin işletenleri, çalışanlarına, hijyen konusunda bu iş yerlerindeki meslek ve faaliyetin gerektirdiği eğitimi vermeye veya çalışanların bu eğitimi almalarını sağlamaya, belirtilen eğitimleri almış kişileri çalıştırmaya, çalışan kişiler ise bu eğitimleri almaya mecburdurlar. Bizzat çalışmaları durumunda, iş yeri sahipleri ve işletenleri de bu fıkra kapsamındadır.
Bulaşıcı bir hastalığı olduğu belgelenenler ile iş yerinin faaliyet ve hizmetlerinden doğrudan yararlananları rahatsız edecek nitelikte ve görünür şekilde açık yara veya cilt hastalığı bulunanlar, bizzat çalışan iş yeri sahipleri ve işletenleri de dâhil olmak üzere, alınacak bir raporla hastalıklarının iyileştiği belgeleninceye kadar, birinci fıkrada belirtilen iş yerlerinde çalışamaz ve çalıştırılamazlar. Çalışanlar, hastalıkları konusunda işverene bilgi vermekle yükümlüdür."; yine 63 sayılı Kanun Hükmünde Kararname'nin 58. maddesiyle değişik 127. maddesinin dava konusu işlemlerin tesis edildiği tarihte yürürlükte olan halinde ise, "126 ncı maddede belirtilen iş yerlerindeki hijyen eğitimine yönelik hususlara, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının neler olduğuna, iyileşme hâlinin belirlenmesine, hangi meslek ve sanat erbabının 126 ncı madde kapsamında olduğuna ilişkin usûl ve esaslar, Sağlık, İçişleri ve Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlıklarınca müştereken çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.
126 ncı maddede belirtilen iş yerlerinde bulaşıcı bir hastalık veya bir salgın hastalık çıkması durumunda, bu hastalıkla alakalı gerekli incelemeler, analiz masrafları iş yeri sahipleri ve işletenlerince karşılanmak üzere ilgili kurumlar tarafından yapılır.
" hükümleri yer almaktadır.
1593 sayılı Kanun'un 127. maddesine dayanılarak hazırlanan ve 05/07/2013 tarih ve 28698 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hijyen Eğitimi Yönetmeliği'nin "Amaç" başlıklı 1. maddesinde, "(1) Bu Yönetmeliğin amacı; gıda üretim ve perakende iş yerlerinde, insani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suları üreten iş yerlerinde ve insan bedenine temasın söz konusu olduğu temizlik hizmetlerinin verildiği iş yerlerinde çalışanlara yönelik hijyen eğitimi programlarının planlanmasına, eğitimlerin verilmesine, iş yeri sahibinin, işletenlerin ve çalışanların bu konudaki sorumluluklarına, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının belirlenmesine ve bu hastalıkların iyileşme hâlinin tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemektir."; "Kapsam" başlıklı 2. maddesinde, "(1) Bu Yönetmelik aşağıda belirtilen iş kollarını kapsar:
a) Gıda üretim ve perakende iş yerleri.
b) İnsani tüketim amaçlı sular ile doğal mineralli suların üretimini yapan iş yerleri.
c) Kaplıca, hamam, sauna, berber, kuaför, dövme ve pirsing yapılan yerler, masaj ve güzellik salonları ve benzeri yerler.
ç) Otel, motel, pansiyon ve misafirhane gibi yerler.
d) Komisyon tarafından hijyen eğitimi verilmesi uygun görülen diğer iş kolları.
(2) Bu Yönetmelik, 11/6/2010 tarihli ve 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamındaki iş yerlerinde çalışan kişiler için mecburi olan gıda hijyeni eğitim konularını kapsamaz."; "Tanımlar" başlıklı 4. maddesinde, "(1) Bu Yönetmelikte geçen;
a) Bakanlıklar: Gıda, Tarım ve Hayvancılık, İçişleri, Milli Eğitim ve Sağlık Bakanlıklarını, ...
c) Eğitim: Halk sağlığının korunması amacıyla, her iş koluna uygun olarak verilecek hijyen eğitimini,
ç) Genel Müdürlük: Millî Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünü,
d) Hijyen: Her iş kolunun özelliğine göre çalışanın kendisinin ve halkın sağlığını tehlikeye sokmayacak biçimde hizmet vermesini sağlamak amacıyla yapılacak uygulamaların ve alınan temizlik önlemlerinin bütününü,
e) Komisyon: Eğitimleri planlamak üzere Genel Müdürlük bünyesinde oluşturulan komisyonu, ... ifade eder."; "Komisyon kurulması, komisyonun çalışma usul ve esasları" başlıklı 7. maddesinde, "(1) Genel Müdürlük bünyesinde, eğitimlerin planlanması için iş kollarının gruplandırmasını yapmak, iş kollarının yapısına uygun olarak eğitimleri planlamak ve iş kollarının durumuna göre eğitim içeriğini belirlemek üzere bir komisyon kurulur.
(2) Komisyon, Genel Müdürlük tarafından görevlendirilen bir üyenin başkanlığında aşağıdaki üyelerden oluşur:
a) Bakanlıklarca görevlendirilecek birer üye.
b) Sağlık Bakanlığınca belirlenecek bir tıbbi mikrobiyoloji uzmanı, bir enfeksiyon hastalıkları ve klinik mikrobiyoloji uzmanı, bir halk sağlığı uzmanı, bir deri ve zührevi hastalıkları uzmanı.
c) Gıda, Tarım ve Hayvancılık Bakanlığınca belirlenecek bir veteriner hekim ve bir gıda mühendisi/ziraat mühendisi (gıda veya süt bölümü mezunu).
ç) Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği ile Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan birer temsilci.
(3) Komisyon, iş kollarının gruplandırmasını yaparak iş koluna göre eğitim konularını ve sürelerini; eğitimlerin, iş yeri sahiplerince veya işletenlerince verilmesi durumunda ise eğitimlere ve belgelendirme işlemlerine ait usul ve esasları belirler. ... "; "Eğitimlerin veriliş şekli" başlıklı 6. maddesinde, "(1) Eğitimler, Genel Müdürlüğe bağlı öğretim kurumları tarafından verilir. İş yeri sahipleri ve işletenleri, komisyonca belirlenen usul ve esaslar çerçevesinde bu eğitimleri çalışanlarına kendi imkânlarıyla da verebilir. ..."; "Komisyon kurulması, komisyonun çalışma usul ve esasları" başlıklı 7. maddesinde, "(1) Genel Müdürlük bünyesinde, eğitimlerin planlanması için iş kollarının gruplandırmasını yapmak, iş kollarının yapısına uygun olarak eğitimleri planlamak ve iş kollarının durumuna göre eğitim içeriğini belirlemek üzere bir komisyon kurulur. ..."; "Eğitim konuları" başlıklı 8. maddesinde, "(1) Eğitimlerin içerikleri, hijyen ilkelerine uyulmaması sebebiyle halk sağlığı açısından risk oluşturduğu bilinen virüslerin, bakterilerin, parazitlerin, mantarların ve diğer enfeksiyon etkenlerinin genel özelliklerini, bulaşma yollarını, hangi iş kolunda nasıl bulaşmalar olabileceğini veya halk sağlığının nasıl tehdit göreceğini, hastalık belirtilerini ve korunma yollarını ihtiva edecek şekilde komisyonca belirlenir.
(2) Eğitimlerin içeriğinde, iş kolunun özelliğine göre hijyen ve temizlik ilkeleri ile komisyonca bilgi verilmesinde fayda görülen başka etkenler ve konular da yer alır."; düzenlemelerine yer verilmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı onayıyla yayımlanan Hijyen Eğitimi Modüler Programlarının dava konusu "Eğitimciler" başlıklı bölümlerinde, programın uygulanmasında; Tıp Fakültesi, Hemşirelik Yüksek Okulu, Sağlık Yüksek Okulu, Sağlık Eğitim Fakültesi, Sağlık Bilimleri Fakültesi mezunları ile Tıbbi Laboratuvar alanında eğitim almış olan Tıbbi Biyolojik Bilimler Bölümü ve Fen Fakültesi/Fen- Edebiyat Fakültesinin Biyoloji bölümlerinden mezun olanların görev almaları gerektiği düzenlenmiştir.
Milli Eğitim Bakanlığı Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı'nın 24/10/2008 tarih ve 8248 sayılı yazısında; meslek sertifikasına götürecek beceri geliştirme programları ile 2,3 ve 4. seviye meslek elemanları modüllerinin Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları Ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslara yönelik Kurul Kararına göre öğretmeni bulunanların ilgili öğretmenlerince, öğretmeni bulunmayanların ise nitelikleri ilgili Genel Müdürlükçe belirlenecek söz konusu program/modüle en yakın uzman veya usta öğretici tarafından öğretiminin yapılması mütalaa edilmiş; 14/08/2013 tarih ve 113 sayılı Kurul Kararı ile değişik 07/07/2009 tarih ve 80 sayılı, Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları Ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar konulu Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Kurul Kararının eki çizelgede; Sağlık ve Sağlık Bilgisi alanlarına atanabilecek ve Sağlık Bilgisi derslerini aylık karşılığı okutacak yükseköğretim programları arasında Gıda Mühendisliği bölümüne yer verilmemiştir.

Dava Konusu Hijyen Eğitimi Modüler Programlarında Yer Alan "Eğitimciler" Başlıklı Bölümlerin İncelenmesi:
05/07/2013 tarih ve 28698 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Hijyen Eğitimi Yönetmeliği, kapsamındaki işyerlerinde çalışanlara yönelik hijyen eğitimi programlarının planlanmasına, eğitimlerin verilmesine, iş yeri sahibinin, işletenlerin ve çalışanların bu konudaki sorumluluklarına, bu iş yerlerinde çalışmaya engel bulaşıcı hastalıkların ve cilt hastalıklarının belirlenmesine ve bu hastalıkların iyileşme hâlinin tespitine ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla hazırlanmış olup, 2. maddesinin 2. fıkrasında da belirtildiği üzere 5996 sayılı Veteriner Hizmetleri, Bitki Sağlığı, Gıda ve Yem Kanunu kapsamındaki iş yerlerinde çalışan kişiler için mecburi olan gıda hijyeni eğitim konularını kapsamamaktadır.
Aynı Yönetmeliğin 4. maddesinin 1. fıkrasının (d) bendinde, hijyen tanımının her iş kolunun özelliğine göre çalışanın kendisinin ve halkın sağlığını tehlikeye sokmayacak biçimde hizmet vermesini sağlamak amacıyla yapılacak uygulamaların ve alınan temizlik önlemlerinin bütününü ifade ettiği düzenlenmiştir.
Bu durumda; Hijyen Eğitimi Yönetmeliği'nde yer alan düzenlemeler ile, 1593 sayılı Umumi Hıfzıssıhha Kanunu'nun genel amacı ve 126. maddesi doğrultusunda kişisel hijyen eğitimleri ile genel halk sağlığı bilgisinin verilmesinin, Yönetmelik kapsamındaki işyerlerinde çalışanların halk sağlığı açısından önemli görülen hastalıklar konusunda bilinçlendirmesinin amaçlandığı açık olup, Yönetmelikte gıda hijyenine ve gıda hijyeni eğitimine yönelik herhangi bir düzenleme bulunmamaktadır.
Hijyen Eğitimi Yönetmeliği'nin 6. maddesinde, eğitimlerin Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'ne bağlı öğretim kurumları tarafından verileceği düzenlenmiş olduğundan, Komisyonca planlanan ve içeriği belirlenen eğitimlere ilişkin olarak Milli Eğitim Bakanlığı Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı onayıyla davaya konu Hijyen Eğitimi Modüler Programları yayımlanmış ve bu programlarda Milli Eğitim Bakanlığına Bağlı Eğitim Kurumlarına Öğretmen Olarak Atanacakların Atamalarına Esas Olan Alanlar İle Mezun Oldukları Yükseköğretim Programları Ve Aylık Karşılığı Okutacakları Derslere İlişkin Esaslar konulu Talim ve Terbiye Kurulu Başkanlığı Kurul Kararının eki çizelgede Sağlık ve Sağlık Bilgisi alanlarına atanabilecek ve Sağlık Bilgisi derslerini aylık karşılığı okutacak bir takım yükseköğretim programları mezunlarına eğitimci olarak yer verilmiştir.
Bu itibarla; Hijyen Eğitimi Yönetmeliği uyarınca gerçekleştirilen eğitimlerin, gıda hijyenine değil kişisel temizlik ve halk sağlığına ilişkin olması nedeniyle Sağlık ve Sağlık Bilgisi alanlarına atanabilecek ve Sağlık Bilgisi derslerini aylık karşılığı okutacak yükseköğretim programları mezunlarınca verilmesinde ve bu kapsamda bulunmayan gıda mühendislerine sağlık ve sağlık bilgisine ilişkin bir alanda eğitimci olarak yer verilmemesine ilişkin düzenlemede hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

Dava Konusu … Tarih Ve … Sayılı İşlemin İncelenmesi:
Davacının başvurusu, Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında Hayat Boyu Öğrenme Genel Müdürlüğünün … tarih ve … sayılı onayıyla hijyen eğitimine yönelik yayımlanan programların içeriğinde “Eğitimciler” başlığı altında gıda mühendisleri yer almadığından bahisle reddedilmiştir.
Başvurunun reddine ilişkin Çayırova Kaymakamlığı Halk Eğitim Merkezi Müdürlüğü'nün … tarih ve … sayılı işleminin dayanağını teşkil eden hijyen eğitimi modüler programlarında yer alan "eğitimciler" başlıklı bölümlerin hukuka uygun olduğu sonucuna varılması ve Hijyen Eğitimi Yönetmeliği kapsamında verilecek eğitimlerde gıda mühendislerine eğitimci olarak yer verilmemiş olması nedenleriyle, anılan düzenlemeye dayanılarak tesis edilen … tarih ve … sayılı işlemde de hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. DAVANIN REDDİNE,
2. Ayrıntısı aşağıda gösterilen toplam … TL yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca … TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen otuz (30) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 24/05/2021 tarihinde oy birliğiyle karar verildi.