Danıştay 10. Daire 2021/1426 Esas 2021/2469 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2021/1426
Karar No : 2021/2469

TEMYİZ EDEN (DAVALI) : … Komutanlığı
VEKİLİ : Av. …

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : Kendi adlarına asaleten, … adına velayeten …, …
VEKİLLERİ : Av. …

İSTEMLERİN_KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi … İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Davacılar tarafından, Jandarma Astsubay Kıdemli Çavuş olarak görev yapan ...'in 13/05/2016 tarihinde Siirt ili, Baykan ilçesi, Üç Çeşme Mevkiinde yol kontrol arama emniyet alma görevi sırasında meydana gelen çatışmada yaralandığı, davaya konu olayın ülkemizde terörle mücadelenin en yoğun olduğu bölgede gerçekleştiği, olayda önleme çalışmasında bulunan personelin bir ihmalinin söz konusu olmadığı, idarenin ise kusursuz sorumluluğunun bulunduğundan bahisle, ... için 100.000,00 TL manevi tazminatın olay tarihinden (13/05/2016 tarihinden) itibaren işleyecek yasal faiziyle, ... ve ... için ise ayrı ayrı 50.000,00 TL manevi tazminatın dava açma tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmektedir.

İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; olayın oluş şekli, davacıların yakınının / kendisinin yaşı ve kamu görevini icra ettiği sırada yaralanarak engelli hale geldiği, J.Asb.Kd.Çvş. ...'in dava konusu olay sebebiyle, Osmaniye Devlet Hastanesi Sağlık Kurulu'nun 28/07/2017 tarihli raporu'nda belirlenen % 21 oranında engelli olduğu hususunun sabit olduğu, dolayısıyla davacıların manevi zarara uğradığının da açık olduğu, davalı idarenin meydana gelen manevi zarardan kusursuz sorumluluğun bir şekli olan mesleki risk kapsamında sorumlu olup zararı tazminle yükümlü olduğu hususları birlikte değerlendirildiğinde; uyuşmazlık konusu olaydan duyulan elem ve ıstırap sebebiyle takdiren, davacı ... için 50.000,00 TL manevi tazminat, diğer davacılar ... ve ... için ise ayrı ayrı 25.000,00-TL manevi tazminat olmak üzere toplam 100.00,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 19/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödenmesine, fazlaya ilişkin istemin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu … İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve taraflarca ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği gerekçesiyle istinaf başvurularının reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ_EDENLERİN_İDDİALARI : Davacılar vekili tarafından, müvekkillerinin ailesi nazarında ekonomik sosyal rapor aldırmadan manevi tazminata hükmedilmesinin hatalı olduğu, tazminat talebinin tamamının kabul edilmesi ve bu nedenle kararın aleyhlerine olan kısımlarının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.
Davalı idare tarafından, katılma yoluyla temyiz talebinde bulunularak, idarelerinin harçtan muaf olmasına rağmen mahkemenin gerekçeli kararında nispi karar harcının ve diğer harçların idarelerinden tahsiline karar verildiği, ayrıca meydana gelen olayda idarelerinin herhangi bir sorumluluğunun bulunmadığı, öte yandan, manevi tazminata faiz işletilmesinin yerinde olmadığı, aksi kanaat oluşması halinde manevi tazminata işletilecek faizin davacının belirttiği üzere olay tarihinden itibaren değil idareye başvuru tarihi dikkate alınarak, dolayısıyla temerrüde düşüldüğü tarih itibariyle yürütülmesi ve bu nedenle kararın aleyhlerine olan kısımlarının bozulmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

TARAFLARIN_SAVUNMALARI : Davalı idare tarafından, davacıların temyiz isteminin reddi gerektiği, davacılar tarafından ise davalı idarenin temyiz isteminin süresinde olmadığı savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …
DÜŞÜNCESİ : Temyiz istemlerinin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının düzeltilerek onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra, dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin işin gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME :
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen kararın, davacılar ... ve ...'e yönelik olarak kabulüne karar verilen manevi tazminat miktarına işletilecek yasal faizin başlangıç tarihine ilişkin kısmı dışındaki kısımları usul ve hukuka uygun olup, dilekçelerde ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bu kısımlarının bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.
Temyiz istemine konu kararın, davacılar ... ve ... yönünden kabulüne karar verilen manevi tazminat tutarına 19/01/2018 tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesi yönünden incelenmesi;

2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "Temyiz incelemesi üzerine verilecek kararlar" başlıklı 49. maddesi, 1. fıkrası, (b) bendinde, temyiz incelemesi sonunda Danıştay'ın, kararda yeniden yargılama yapılmasına ihtiyaç duyulmayan maddi hatalar ile düzeltilmesi mümkün eksiklik veya yanlışlıklar varsa kararı düzelterek onayacağı hükme bağlanmıştır.
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 13. maddesinde, idari eylemlerden hakları ihlal edilmiş olanların dava açmadan önce, bu eylemleri yazılı bildirim üzerine veya başka suretle öğrendikleri tarihten itibaren bir yıl ve her halde eylem tarihinden itibaren beş yıl içinde idareye başvurarak haklarının yerine getirilmesini istemeleri gerektiği; bu isteklerinin kısmen veya tamamen reddi halinde, bu konudaki işlemin tebliğini izleyen günden itibaren veya istek hakkında altmış gün içinde cevap verilmediği takdirde bu sürenin bittiği tarihten itibaren dava süresi içinde dava açılabileceği kuralı yer almakta olup, anılan maddede, idari eylemler nedeniyle uğranılan zararın tazmini için idareye başvuruda bulunulmasının, dava ön şartı olarak öngörülmesi ve zararın idare tarafından en erken bu tarihte sulhen ödenebilecek olması nedeniyle yargı yerince hükmedilecek tazminat miktarına, ön karar için idareye yapılan başvuru tarihi, adli yargıda dava açılması halinde ise adli yargıda dava açıldığı tarih itibarıyla yasal faiz uygulanması, Danıştay'ın yerleşik içtihatlarıyla kabul edilmiştir.
Öte yandan 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu'nun "Taleple bağlılık ilkesi" başlıklı 26. maddesi, 1. fıkrasında, "Hâkim, tarafların talep sonuçlarıyla bağlıdır; ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremez. Duruma göre, talep sonucundan daha azına karar verebilir." kuralı yer almıştır. Anılan hükümde usul hukuku kuralı olan taleple bağlılık ilkesi düzenlenmiştir. Söz konusu ilke uyarınca hakimin tarafların talep sonuçlarıyla bağlı olup ondan fazlasına veya başka bir şeye karar veremeyeceği, duruma göre talep sonucundan daha azına karar verebileceği açıktır. Ayrıca söz konusu Kanun hükmü, emredici hüküm olduğundan mahkemece kendiliğinden dikkate alınması gerekmektedir.
Dosyanın incelenmesinden, davacılar tarafından işbu dava açılmadan önce davalı idareye 19/01/2018 tarihli dilekçeyle tazminat istemiyle başvuruda bulunulduğu, bu başvurunun cevap verilmemek suretiyle reddi üzerine bakılmakta olan davanın açıldığı, dava dilekçesinde davacılar ... ve ... yönünden hükmedilecek manevi tazminata dava tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesi isteminde bulunulduğu görülmektedir.
Bu haliyle Mahkemece davacılar ... ve ... lehine hükmedilen manevi tazminat tutarına, taleple bağlılık ilkesi gereği dava tarihi olan 11/04/2018 tarihinden itibaren yasal faiz işletilmesi gerektiği açıktır.
Bu durumda, Bölge İdare Mahkemesi kararının hüküm fıkrasında yer alan "istinaf başvurularının reddine" ibaresinin, idare mahkemesi kararının hüküm fıkrasında yer alan "manevî tazminat isteminin kısmen kabulü ile 100.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 19.01.2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödenmesine," ibaresinin, "manevî tazminat isteminin kısmen kabulü ile kabul edilen 100.000,00 TL manevi tazminat tutarından davacı ... lehine hükmedilen 50.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 19/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, davacılar ... ve ... lehine hükmedilen 50.000,00 TL manevi tazminatın ise dava açma tarihi olan 11/04/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödenmesine" şeklinde düzeltilmesi gerekmektedir.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin, faiz başlangıç tarihine yönelik temyiz isteminin kısmen kabulüne, kısmen reddine, diğer temyiz istemlerinin reddine,
2. Davanın kısmen kabulüne, kısmen reddine ilişkin … İdare Mahkemesi kararına yönelik olarak yapılan istinaf başvurularının reddi yolundaki temyize konu … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının hüküm fıkrasında yer alan "istinaf başvurularının reddine ibaresinin" idare mahkemesi kararının hüküm fıkrasında yer alan "manevî tazminat isteminin kısmen kabulü ile 100.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 19.01.2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödenmesine," ibaresinin, "manevî tazminat isteminin kısmen kabulü ile kabul edilen 100.000,00 TL manevi tazminat tutarından davacı ... lehine hükmedilen 50.000,00 TL manevi tazminatın davalı idareye başvuru tarihi olan 19/01/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacıya ödenmesine, davacılar ... ve ... lehine hükmedilen 50.000,00 TL manevi tazminatın ise dava açma tarihi olan 11/04/2018 tarihinden itibaren işleyecek yasal faiziyle birlikte davalı idare tarafından davacılara ödenmesine şeklinde düzeltilmesine", şeklinde DÜZELTİLEREK ONANMASINA,
3. 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 50. maddesi uyarınca, bu düzeltilerek onama kararının taraflara tebliğini ve bir örneğinin de … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dava Dairesine gönderilmesini teminen dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine, artan posta ücretlerinin istemleri halinde taraflara iadesine, 24/05/2021 tarihinde oy birliğiyle, kesin olarak karar verildi.