Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/1249 Esas 2017/4770 Karar Sayılı İlamı

8. Hukuk Dairesi
Esas No: 2017/1249
Karar No: 2017/4770
Karar Tarihi: 30.03.2017

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/1249 Esas 2017/4770 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Davacı vekili, babanın tespiti ve maddi-manevi tazminat talebi ile dava açmıştır. Ancak mahkeme, tarafların duruşmaya çağrılmadan dosya üzerinden karar veremeyeceğini belirtmiştir. Taraflara savunma hakkı tanınması gerektiğini ve duruşmanın açılması gerekli olduğunu ifade eden mahkeme, dosya üzerinden karar vermenin sadece hukukun cevaz verdiği hallerde mümkün olduğunu belirtmiştir. Anayasa'nın 36. maddesi ve HMK'nun 27. maddesi gereği davalı tarafın dinlenmesi ve savunmasının alınması gerektiği söylenmiştir. Mahkeme, bu nedenle dosya üzerinden karar vermenin yanlış olduğuna karar vermiştir. Hükmün bozulması gerektiği kararına varılmıştır.
Kanun maddeleri:
- İİK'nun 17-18. maddeleri
- T.C. Anayasası'nın 36. maddesi
- 6100 sayılı HMK'nun 27. maddesi
- HUMK'nun 428. ve 440/III-1, 2, 3 ve 4. maddeleri

8. Hukuk Dairesi 2017/1249 E. , 2017/4770 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Babalığın Tespiti, Maddi ve Manevi Tazminat

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davada yetkisizlik karar verilmiş olup hükmün davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.

KARAR

Davacı vekili, dava dilekçesinde, babalığın tespiti ile maddi ve manevi tazminata hükmedilmesini istemiş, Mahkemece taraflar çağrılıp beyanları alınmadan dosya üzerinden mahkemenin yetkisizliğine karar verilmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; duruşma yapmadan karar verilebilmesi için, hukuken bunun mümkün olması gerekir. Başka bir anlatımla, ancak hukukun cevaz verdiği hallerde (ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları gibi) veya Kanunun duruşma açılmadan dosya üzerinden karar verilmesinde hakime takdir hakkı tanındığı hallerde dosya üzerinden karar verilebilir (İİK.nun 17-18. maddelerinde öngörülen şikayet davası gibi). Kanunun açıkça duruşma açılarak yargılama yapılmasını emrettiği hallerde dosya üzerinden karar verilemez.
Bilindiği üzere HMK) nun hukuki dinlenme hakkı başlıklı 27. maddesi uyarınca davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hak yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını da içerir.
Hukuki dinlenme hakkının gereği olarak, taraflar duruşmaya çağrılmadan karar verilememesi, Anayasa"nın 36. maddesi ile düzenlenen iddia ve savunma hakkının kullanılmasına olanak tanınması ilkesinin doğal bir sonucudur. Aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılama hakkının da en önemli unsurudur.
Gerçekten savunma hakkını güvence altına alan T.C.Anayasası’nın 36. maddesi ile 6100 sayılı HMK nun 27. maddesinde açıkça belirtildiği üzere, mahkemece davalı taraf, dinlenmek ve savunması alınmak üzere kanuni şekillere uygun olarak davet edilmedikçe karar verilmesi mümkün bulunmadığından; mahkemece, duruşma açılmak suretiyle inceleme yapılıp karar verilmesi gerekirken, dosya üzerinden davanın reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Bu itibarla yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile şimdilik diğer yönleri incelenmeksizin hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, HUMK"nun 440/III-1, 2, 3 ve 4. bentleri gereğince ilama karşı karar düzeltme yolu kapalı bulunduğuna, peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine, 30.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.