Danıştay 8. Daire 2019/6180 Esas 2021/2650 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/6180
Karar No : 2021/2650

TEMYİZ EDEN (DAVACILAR) : 1- ...
2- ...
3- ...
VEKİLİ : Av. ...
KARŞI TARAF (DAVALILAR) : 1- ... Bakanlığı
VEKİLİ : Av. ...
2- ... Müdürlüğü
DAVALI YANINDA MÜDAHİL : ... Nikel Madencilik San. Tic. A.Ş.
VEKİLİ : Av. ...

İSTEMİN KONUSU : ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Manisa ili, Turgutlu ilçesi, ... mevkiinde bulunan toplam 3.284.858,32 m² ormanlık alanın 22/12/2026 tarihine kadar ... Nikel Madencilik A.Ş'ye maden işletme, tesis ve altyapı tesisi olarak kullanılmasına izin verilmesine ilişkin ... tarih ve ... sayılı Bakanlık olurunun iptali ile ... Nikel Madencilik A.Ş'ye verilen bu iznin 25/05/2012 tarih ve 2012/205 sayılı olur ile ... Nikel Madencilik A.Ş'ye devredilmesine ilişkin işlemin iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesince verilen ... tarih ve E: ..., K: ... sayılı karar ile; Manisa-Turgutlu, ...'da kurulacak maden tesisleri ... Nikel Madencilik A.Ş. adına 2.056.880,64 m²'lik orman arazisinde maden işletilmek üzere Çevre ve Orman Bakanlığının ... tarihli ve ... sayılı olur'u ile 22/12/2026 tarihine kadar tesis izninin verildiği, ... Vakfı tarafından anılan tahsis kararının iptali talebiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesi'nin ... tarih ve E: ..., K:2010/820 sayılı kararıyla tahsis işleminin iptal edildiği, söz konu davanın temyiz süreci devam ederken 3213 sayılı Maden Kanunu’nun 7.maddesinin birinci fıkrasında 5995 sayılı Kanunu’nun 3.maddesi ile yapılan değişikliğin 24/06/2010 tarihli ve 27621 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girdiği, daha sonra Orman Kanunu’nun 16. Maddesinin Uygulama Yönetmeliğinin 30/09/2010 tarihli ve 27715 sayılı; Madencilik Faaliyetleri Uygulama Yönetmeliğinin de 06/11/2010 tarihli ve 27751 sayılı Resmi Gazete’de yayımlandığı, ... Nikel Madencilik A.Ş. tarafından mevzuatta yapılan yeni değişikliklere göre nikel madeni işletilmek üzere orman alanının tahsisi istemiyle başvuruda bulunulduğu, Orman Genel Müdürlüğünce yapılan incelemeden sonra Orman ve Su İşleri Bakanlığının dava konusu ... tarihli ve ... sayılı olur ile 243.089.34 m² maden işletme, 1.160.812,77 m² maden tesis ve 1.880.956.21 m² maden yapı tesisi olmak üzere toplam 3.284.858,32 m² ormanlık alanda ... Nikel Madencilik A.Ş.adına 22/12/2026 yılına kadar izin verildiği, daha sonra şirket unvanının ... Nikel Madencilik Sanayi Ticaret A.Ş. olarak değişmesi üzerine şirketin talebi ve yönetmelik hükümleri gereğince iznin aynı şartlarda 25/05/2012 tarihli ve 205 sayılı olur ile ... Nikel Madencilik Sanayi Ticaret A.Ş.'ye devredildiği, noter onaylı taahhütname ve teminatların yatırılmasından sonra 25/04/2012 tarihinde sahanın müdahil şirkete teslim edildiği, TMMOB Çevre Mühendisleri Odası, TMMOB Jeoloji Mühendisleri Odası, TMMOB Metalurji Mühendisleri Odası, TMMOB Kimya Mühendisleri Odası ve ... sakinleri tarafından, nikel madeni çıkarma ve cevher zenginleştirme tesisi için verilen ... tarih ve ... sayılı ÇED olumlu kararının iptali istemiyle açılan davada, ... İdare Mahkemesinin ... tarih ve E: ..., K: ... yine aynı tarih ve E: ... ,K: ... sayılı kararlarıyla reddedildiği, bu kararların temyiz edilmesi üzerine Danıştay 14.Dairesinin 21/05/2013 tarihli, E:2011/1796, K:2013/3807 ve E:2011/1757, K:2013/3805 sayılı kararlarıyla onandığı görüldüğünden, uyuşmazlığa ilişkin mevzuat hükümleri ve somut olay birlikte değerlendirildiğinde, madencilik faaliyetleri için gerekli olup orman sayılan alanda yapılması zorunlu tesislere ve altyapı tesislerine ruhsat alanı içinde izin verilebileceğinin düzenlenmiş olması, davacı tarafından dava dilekçesinde ayrıntılı olarak ileri sürülen teknik hususların esasen çevresel etki değerlendirmesi sürecinde irdelenmesi gereken hususlar olması, bu minvalde müdahil şirket tarafından kurulacak nikel madeni çıkarma ve cevher zenginleştirme tesisi için işletilen çevresel etki değerlendirme süreci sonucunda nikel madeni projesinin ormana, toprağa ve çevreye etkilerini ihtiva eden ÇED olumlu kararı alınması, ÇED olumlu kararına karşı açılan davaların reddedilmesi ve ret kararlarının Danıştay tarafından onanması karşısında, yargı denetiminden geçen ÇED olumlu kararının varlığına rağmen yeniden çevresel etki değerlendirmesi sürecinin işletilmesine ve bu hususta her ne kadar Mahkememizin 11/10/2018 tarihli ara kararı ile keşif ve bilirkişi incelemesi yaptırılmasına karar verilmişse de bu minvalde keşif yapılmasına gerek görülmediğinden 3.284.858,32 m² ormanlık alanın nikel madeni işletilmek üzere müdahil şirkete tahsis edilmesine ilişkin dava konusu v tarih ve ... sayılı Bakanlık oluru ile bu iznin ... tarih ve ... sayılı olur ile ... Nikel Madencilik A.Ş'ye devredilmesine ilişkin işleminde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: ... Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, davanın reddine gerekçe yapılan davalar ÇED olumlu kararına ilişkin açılmış davalar olup tarafları ve uyuşmazlık konusununu tamamen farklı olmasının yanında aynı zamanda o davaların konusu olan ÇED raporlarının içeriklerinin de tamamen değiştiği, eski ÇED olumlu kararına karşı açılan davalarda ve sonra yeni ÇED raporları düzenlendiği ve işletmenin biçimi tüm içeriğinin farklı hale geldiği, ormanlık alanda bir faaliyete izin verilebilmesi için verilecek izne konu işlemin ülke açısından zorunluluk içeriğinin ve orman ekosistemi dışında bir alanda hiçbir surette gerçekleştirilmesinin mümkün olmadığının tespit edilmesinin anlaşılması gerektiği, ayrıca bu işlemden elde edilmesi umulan kamu yararı ile ormanın korunmasındaki kamu yararının ayrıntılı olarak karşılaştırılmasının zorunlu bulunduğu ve bu ilkeler doğrultusunda Mahkemece inceleme yapılmasının zorunlu olduğu, davalı idarece ormanlık alanda kurulmasına izin verilen maden alanı dışındaki sülfirik asit tesisi, kırma eleme, şantiye, liç havuzu, kireç taşı, cevher zenginleştirçe vb. diğer tesisler ormanlık alanda kurulması zorunlu tesisler olmadığı, ormanların korunmasındaki kamu yararı ile madenin çıkarılması arasındaki kamu yararının ayrıntı olarak değerlendirilmediği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idareler tarafından, dava konusu işlemin ilgili mevzuat, somut olay ile bilgi ve belgeler birlikte değerlendirildiğinde hukuka uygunluğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ ...'NIN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin reddi ile usul ve yasaya uygun olan Bölge İdare Mahkemesi kararının onanması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Bölge idare mahkemelerinin nihai kararlarının temyizen bozulması, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinde yer alan sebeplerden birinin varlığı hâlinde mümkündür.
Temyizen incelenen karar usul ve hukuka uygun olup, dilekçede ileri sürülen temyiz nedenleri kararın bozulmasını gerektirecek nitelikte görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. Temyiz isteminin reddine,
2. ... Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin ... tarih ve E: ... , K: ... sayılı kararının ONANMASINA,
3. Kesin olarak, 25/05/2021 tarihinde oybirliği ile karar verildi.