Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/1246 Esas 2017/4767 Karar Sayılı İlamı

8. Hukuk Dairesi
Esas No: 2017/1246
Karar No: 2017/4767
Karar Tarihi: 30.03.2017

Yargıtay 8. Hukuk Dairesi 2017/1246 Esas 2017/4767 Karar Sayılı İlamı

Özet:

Dava, evlat edinme davası olup, davacılar küçük bir çocuğu evlat edinmek istemişlerdir. Ancak, taraflar çağrılmadan dosya üzerinden davanın reddine karar verilmiştir. Kararda, duruşma yapmadan karar verilebilmesi için hukuken bunun mümkün olması gerektiği belirtilmiştir. Dosya üzerinden karar verme hukuka aykırıdır çünkü tarafların hukuki dinlenme hakkı bulunmaktadır. Anayasa'nın 36. maddesi ile düzenlenen iddia ve savunma hakkının kullanılmasına olanak tanınmaktadır. Mahkemece duruşma açılarak inceleme yapılması gerekirken, davanın reddine karar verilmesi doğru görülmemiştir. Kararın HUMK'nun 428.maddesi gereğince bozulmasına karar verilmiştir.
Kanun Maddeleri:
- İİK.nun 17-18. maddelerinde öngörülen şikayet davası gibi duruşma açılmadan dosya üzerinden karar verilmesinde hakime takdir hakkı tanındığı hallerde dosya üzerinden karar verilebilir.
- HMK'nun hukuki dinlenme hakkı başlıklı 27. maddesi uyarınca davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hak yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını da içerir.
- T.C. Anayasası’nın 36. maddesi ile 6100 sayılı HMK nun 27. maddesinde açıkça belirtildiği üzere, mahkemece davalı taraf, dinlenmek ve savunması alınmak üzere kanuni şekillere uygun olarak davet edilmedikçe karar verilmesi

8. Hukuk Dairesi 2017/1246 E. , 2017/4767 K.

"İçtihat Metni"

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Evlat Edinme

Taraflar arasında görülen ve yukarıda açıklanan davada yapılan yargılama sonunda Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş olup hükmün davacılar tarafından temyiz edilmesi üzerine, Dairece dosya incelendi, gereği düşünüldü.
KARAR
Davacılar dava dilekçesinde, altı aydır birlikte yaşadıkları küçük ..."ı evlat edinmelerine karar verilmesini istemiş, Mahkemece taraflar çağrılıp beyanları alınmadan dosya üzerinden davanın reddine karar verilmiştir.
Öncelikle belirtmek gerekir ki; duruşma yapmadan karar verilebilmesi için, hukuken bunun mümkün olması gerekir. Başka bir anlatımla, ancak hukukun cevaz verdiği hallerde (ihtiyati tedbir ve ihtiyati haciz kararları gibi) veya Kanunun duruşma açılmadan dosya üzerinden karar verilmesinde hakime takdir hakkı tanındığı hallerde dosya üzerinden karar verilebilir (İİK.nun 17-18. maddelerinde öngörülen şikayet davası gibi). Kanunun açıkça duruşma açılarak yargılama yapılmasını emrettiği hallerde dosya üzerinden karar verilemez.
Bilindiği üzere HMK"nun hukuki dinlenme hakkı başlıklı 27. maddesi uyarınca davanın tarafları, kendi hakları ile bağlantılı olarak hukuki dinlenilme hakkına sahip olup, bu hak yargılama ile ilgili bilgi sahibi olunmasını da içerir.
Hukuki dinlenme hakkının gereği olarak, taraflar duruşmaya çağrılmadan karar verilememesi, Anayasa"nın 36. maddesi ile düzenlenen iddia ve savunma hakkının kullanılmasına olanak tanınması ilkesinin doğal bir sonucudur. Aynı zamanda Avrupa İnsan Hakları Sözleşmesinin 6. maddesinde düzenlenen adil yargılama hakkının da en önemli unsurudur.
Gerçekten savunma hakkını güvence altına alan T.C.Anayasası’nın 36. maddesi ile 6100 sayılı HMK nun 27. maddesinde açıkça belirtildiği üzere, mahkemece davalı taraf, dinlenmek ve savunması alınmak üzere kanuni şekillere uygun olarak davet edilmedikçe karar verilmesi mümkün bulunmadığından; mahkemece, duruşma açılmak suretiyle inceleme yapılıp karar verilmesi gerekirken, dosya üzerinden davanın reddi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Yukarıda açıklanan esaslar gözönünde tutulmaksızın yazılı şekilde hüküm tesisi isabetsiz, temyiz itirazları bu nedenlerle yerinde olduğundan kabulü ile şimdilik diğer yönleri incelenmeksizin hükmün HUMK.nun 428.maddesi gereğince BOZULMASINA, taraflarca HUMK"nun 440/I maddesi gereğince Yargıtay Daire ilamının tebliğinden itibaren ilama karşı 15 gün içinde karar düzeltme isteğinde bulunulabileceğine ve peşin harcın istek halinde temyiz edene iadesine 30.03.2017 tarihinde oybirliğiyle karar verildi.