9. Hukuk Dairesi 2010/51074 E. , 2013/9429 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :İŞ MAHKEMESİ
DAVA : Taraflar arasındaki, ihbar tazminatı, izin ücreti farkları, ücret alacağı ile ikramiye fark alacaklarının ödetilmesi davasının yapılan yargılaması sonunda; ilamda yazılı nedenlerle gerçekleşen miktarın faiziyle birlikte davalıdan alınarak davacıya verilmesine ilişkin hüküm süresi içinde duruşmalı olarak temyizen incelenmesi davalı avukatınca istenilmesi üzerine dosya incelenerek işin duruşmaya tabi olduğu anlaşılmış ve duruşma için 19.03.2013 Salı günü tayin edilerek taraflara çağrı kağıdı gönderilmişti. Duruşma günü davalı adına Avukat ... ile karşı taraf adına Avukat ... ile Avukat ... geldiler. Duruşmaya başlanarak hazır bulunan avukatların sözlü açıklamaları dinlendikten sonra duruşmaya son verilerek Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor sunuldu, dosya incelendi gereği konuşulup düşünüldü:
Y A R G I T A Y K A R A R I
Davacı işçi, ilk dönem davalı işyerinde belirsiz süreli iş akdi ile çalıştığını, davalı işveren ile dava dışı ... Elektronik Üretim ve Pazarlama San ve Tic Aş arasında imzalanan sözleşme uyarınca davacının da içinde bulunduğu şirket çalışanlarının 07.09.2005 tarihinden 18.01.2007 tarihine kadar dava dışı ... Elektronik Üretim ve Pazarlama San ve Tic Aş de çalıştıklarını, sözleşme süresi dolmadan çalışanların davalı şirkete döndüklerini, geri alınan çalışanlarla 2 yıllık belirli süreli hizmet akdi imzalandığını, sözleşme bitiminin ardından iş sözleşmesinin işverence feshedildiğini beyanla ihbar tazminatı, ücret ve ikramiye alacağı ile izin ücretleri farkı alacağının faiziyle birlikte tahsiline karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
Davalı işveren, iş bitiminde tüm hakları ödemek ve davacının da ibra etmek suretiyle 05.09.2005 tarihinde işine son verildiğini, davacının müvekkili şirket ile hiç bir ilgisinin bulunmadığını, açılan davanın hukuki mesnetten yoksun olduğunu, davayı kabul etmediklerini ve davanın reddine karar verilmesini talep etmiştir.
Mahkemece, davacının davalı asıl işverenlik işyerinde ve bir dönem ise alt işveren olarak faaliyet yürüten ... Elek.Üretim ve Paz. San. Tic. Aş işyerinde çalıştığı, davacının çalıştığı tüm dönem için işçilik alacaklarından asıl işveren olan davalı işverenliğin sorumlu olduğu, davacının personel yönetmeliği hükümlerine göre belirlenen ücret ve ikramiyelerinden açıkça yazılı muvafakati olmaksızın indirim yapılamayacağı, davacının ihtirazi kaydı olmaksızın belirlenen ücret ve ikramiyeleri almaya devam etmesinin aleyhine indirim yapılarak ödenmiş olan bu ücret ve ikramiyeleri iş şartı haline dönüştüremeyeceği, davacının indirilerek eksik ödenen dönemlere ilişkin ücret ve ikramiye farkı alacağına hak kazanacağı kanaatine varılarak, ücret farkı ve ikramiye farkı alacağının davalıdan tahsiline dair hüküm kurulmuştur.
Kararı yasal süresi içinde davalı vekili temyiz etmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, toplanan delillerle kararın dayandığı kanuni gerektirici sebeplere göre davalının aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yerinde değildir.
2- Davacının bir dönem davalı işçisi olarak çalıştığı, 05.09.2005 tarihinde iş sözleşmesi işverence feshedilerek yasal hakları yönünden ödeme yapıldığı, iki gün sonra dava dışı ... Elek.Üretim ve Paz. San. Tic. Aş işçisi olarak çalışmaya başladığı, son olarak davalı işverenle imzalanan sözleşme kapsamında bir süre daha çalıştığı ve yasal hakları yönünden ödemeler yapılarak iş sözleşmesinin feshedildiği dosya içindeki bilgi ve belgelerden anlaşılmaktadır.
Mahkeme kararında davalı ile dava dışı ... Elek.Üretim ve Paz. San. Tic. Aş arasındaki ilişkinin asıl işveren alt işveren ilişkisine dayandığı belirtilmiştir. Daha önce bazı işçilerin açtıkları davalarda da asıl işveren alt işveren ilişkisinin varlığı tespit edilmiş muvazaanın olmadığı sonucuna varılmıştır(Yargıtay 9.HD. 24.03.2008 gün, 2008/4872 E, 2008/5829 K.).
Davacı işçinin alt işveren işçisi olarak çalıştığı dönem için asıl işverene ait işyerindeki çalışma koşullarının uygulanmasından doğan fark ücret ile ikramiye hesabı yerinde değildir. Davacının alt işveren ... Elek.Üretim ve Paz. San. Tic. Aş işçisi olarak çalıştığı dönem için sözü edilen dava dışı alt işveren işyerindeki çalışma koşulları geçerlidir. Davalı şirketin personel yönetmeliğinin bağlayıcı olduğundan söz edilerek alt işveren dönemi için de sözü edilen yönetmeliğe göre ücret artışları uygulanması ve aynı dönem için ikramiye farkı hesabı hatalıdır.
Öte yandan davacının alt işveren yanında çalışmaya başlamasından önce davalı işverence iş sözleşmesi feshedilmiştir. Bu durumda davacının hakları kısıtlanmak suretiyle alt işverene devrinden söz edilemez. İş sözleşmesi feshedilerek yasal hakları yönünde ödemeler yapılmış ve daha sonra davacı işçi dava dışı alt işveren yanında çalışmaya başlamıştır. Bu durumda 4857 sayılı İş Kanunu’nun 2/7. maddesi hükmüne göre hakların kısıtlanamayacağından söz edilerek sonuca gidilmesi doğru değildir. Kaldı ki, sözü edilen yasal düzenleme hükmü ile asıl işveren alt işveren ilişkisinin muvazaaya dayanıp dayanmadığı noktasında bir ölçüt getirilmiştir. Oysa yukarıda da açıklandığı üzere davalı işveren ile dava dışı şirket arasındaki ilişkinin muvazaaya dayanmadığı mahkemenin de kabulündedir.
Davacının alt işverenle olan ilişkisinin sonlanmasının ardından bir süre daha davalı nezdinde çalıştığı uyuşmazlık dışıdır. Davalıya bağlı olarak ikinci dönem çalışmasına başladığı sırada işyerinde yılda iki defa enflasyona göre ücret artışı yapılması şeklinde işyeri uygulaması bulunmamaktadır. Davalı işveren 09.01.2004 tarihli duyuru ile 2004 yılı ilk altı aylık ücret artışını kaldırmış, 16.07.2004 tarihli duyuru ile de her altı ayda enflasyon oranına göre ücret artışı yapılmayacağını bildirmiştir. Duyurular çalışmakta olan işçilere 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesi uyarında yazılı olarak yapılmadığı için çalışmakta olan işçiler yönünden bağlayıcı değildir. Ancak davacının ikinci dönem çalışmasına başladığı ve yeni bir iş sözleşmesi imzaladığı anda çalışma koşulları değişmiştir ve davacı işçinin önceki personel yönetmeliği uygulamasına bağlı talepte bulunması mümkün değildir.
Yapılan bu açıklamalara göre 09.01.2004 tarihli duyuru ve 16.07.2004 tarihli duyuru ile çalışma koşullarında değişiklik 4857 sayılı İş Kanunu’nun 22. maddesine uygun olarak yapılmadığından davacının ücret ve ikramiye farkı isteklerinin kabulü kısmen yerindedir. Ancak hesaplamanın 05.09.2005 tarihinde sona eren ilk dönem çalışması ile sınırlı olarak yapılması gerekir. Alt işveren nezdinde çalışılan süre ile davalı yanında ikinci kez çalışılan sürenin hesaplamada dikkate alınması hatalıdır. Gerekirse bu yönde bilirkişiden ek hesap raporu alınmalı ve sonucuna göre isteklerle ilgili bir karar verilmelidir.
Sonuç: Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, Davalı yararına takdir edilen 990.00 TL.duruşma avukatlık parasının karşı tarafa yükletilmesine, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 19.03.2013 gününde oybirliği ile karar verildi.