Danıştay 10. Daire 2016/2455 Esas 2021/2626 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
ONUNCU DAİRE
Esas No : 2016/2455
Karar No : 2021/2626

DAVACI : ...
VEKİLİ : Av. ...
DAVALILAR : 1- ... (Mülga ... )
2- ... Bakanlığı
VEKİLLERİ : Av. ...
3- ... Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. ...

DAVANIN_KONUSU : Davacı tarafından, kendisine ait yabancı plakalı taşıtın yurt dışı edilmesine ilişkin Trakya Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı kararının ve bu işlemin dayanağı olan Bakanlar Kurulu Kararı ile Gümrük Genel Tebliği'nin ilgili maddelerinin iptali istenilmiştir.

DAVACININ_İDDİALARI : Davacı tarafından, 05/02/2016 tarihinde Kapıkule sınırından Türkiye'ye aracı ile giriş yapmak istediğinde Türkiye ikametli ve Türkiye’de 221 gün yaşadığı gerekçesiyle aracın girişine izin verilmediği, seyahat özgürlüğünün kısıtlandığı, Türkiye dışında yerleşik kişilerin araçları ile Türkiye’de kalabilecekleri sürenin 24 ay olduğu, Avusturya vatandaşı olup, mavi kartının bulunduğu, ülkeden araçla çıkış yapmayıp havayoluyla çıkış yaptığı, ayrıca yurt dışından cenaze için geldiği, transit geçiş yapabilmesi imkanının dahi ortadan kaldırıldığı, dava konusu işlemin ve dayanağı düzenlemelerin hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

... _MÜDÜRLÜĞÜ'NÜN_SAVUNMASI : Davacının Türkiye’de 221 gün yaşadığının Emniyet Genel Müdürlüğü yolcu sorgulama ekranında tespit edildiği, Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliğinde belirtilen 185 gün şartı nedeniyle aracın yurda girişine izin verilmediği, Türkiye’ye aracını getirebilmesi için 185 gün süreyle yurt dışında bulunması gerektiği, davacının uçakla çıkış yapmasının önemli olmadığı, hem aracın hem kişinin 185 gün süreyle yurt dışında kalması gerektiği, davacı açısından bu şartın gerçekleşmemiş olduğu, işlemin dayanağı düzenlemelerde de hukuka aykırılık bulunmadığı ileri sürülerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

... 'NIN (MÜLGA ... ) VE ... 'NIN SAVUNMALARI : Davalı idareler tarafından, dava konusu işlemde ve dayanağı düzenlemelerde hukuka aykırılık bulunmadığı, bir kişinin Türkiye gümrük bölgesi dışında yerleşik sayılması için ikametinin başka ülkede olmasının yanında en az 185 gün süreyle fiilen yurt dışında bulunması gerektiği, Gümrük Kanunu'nda geçici ithalat rejiminin düzenlendiği, işleyişe ilişkin ayrıntılı düzenlemelerin ise idarenin düzenleyici işlemleriyle belirleneceğinin belirtildiği, davacının yurda girişine değil sadece yabancı plakalı araç getirmesine izin verilmediği belirtilerek davanın reddi gerektiği savunulmaktadır.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : ...
DÜŞÜNCESİ : Davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

DANIŞTAY SAVCISI : ...
DÜŞÜNCESİ : Dava, davacıya ait yabancı plakalı taşıtın yurt dışı edilmesine ilişkin Trakya Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğünün ... tarih ve... sayılı işleminin ve bu işlemin dayanağı Bakanlar Kurulu Kararının ilgili maddeleri ile Gümrük Genel Tebliğinin ilgili maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
4458 sayılı Gümrük Kanunu'nun 128. maddesinde, geçici ithalat rejiminin, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejim olduğu, 131. maddesinde ise ithal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği durumlar ve özel şartların Bakanlar Kurulunca tespit edileceği belirtilmiştir.
4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararının ''Tanımlar'' başlıklı 3. madddesinin (v) ve (z) bentlerinde, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişinin, olağan durumda Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ikamet eden gerçek kişi ya da Türkiye Gümrük Bölgesi dışında kayıtlı işyeri bulunan tüzel kişiyi ifade ettiği, yerleşim yerinin ise Dördüncü Kısım hükümlerinin uygulanması açısından, kişisel veya mesleki bağlar nedeniyle bir kişinin Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az yüzseksenbeş gün yaşadığı yeri ifade ettiği vurgulanmış, ''Taşıtlarla İlgili Genel Şartlar'' başlıklı 16. maddesinde, Taşıtlara geçici ithalat izni verilebilmesi için; Bu taşıtların, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişi adına ve bu bölge dışında tescil edilmiş olması ya da Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olduğunun belgelendirilmesinin ve 17, 18 ve 19 uncu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişiler tarafından kullanılmasının gerektiği vurgulanmış, ''Taşıtlara İlişkin Süreler'' başlıklı 20. maddesinde de ''(1) 19 uncu maddede belirtilen süreler saklı kalmak kaydıyla;
a) Demiryolu taşıtlarına oniki ay,
b) Demiryolu taşıtları dışında kalan ticari kullanıma mahsus taşıtlara, yolcuların taşınması, alınması ve yerleştirilmesi, eşyanın yüklenmesi ve boşaltılması, nakliye ve bakım işleri gibi geçici ithal talebine esas olan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gereken kadar,
c) 1) Öğrenim görmek amacıyla gelen bir öğrencinin yerleşim yerinde adına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına, öğrencinin bu amaçla Türkiye Gümrük Bölgesinde kalacağı süre kadar,
2) Belirli bir süre ile görevini yerine getirmek amacıyla gelen kişilerin, kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına, görev süresi boyunca,
3) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik emeklilerin kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına bir yıl,
4) Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına ikamet izinleri kadar,
5) (14.9.2015 tarih ve 2015/8113 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı ile değişik) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına, binek ve yük hayvanları ile bu hayvanların çektikleri taşıtlara altı ay,
ç) Kişisel kullanıma mahsus hava taşıtlarına altı ay,
d) 12/3/1982 tarihli ve 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında getirilenler hariç kişisel kullanıma mahsus diğer deniz ve iç su yolları taşıtlarına onsekiz ay,
süre ile geçici ithalat izni verilir.
(2) 2634 sayılı Turizmi Teşvik Kanunu kapsamında getirilen taşıtlar, anılan Kanunda belirlenen sürelere tabidir.'' hükmü yer almıştır.
Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin 1 Seri Nolu Gümrük Genel Tebliğinin ''Turistik kolaylıklar kapsamı taşıtların süreleri'' başlıklı 6. maddesinde dava konusu işlem tarihi itibarıyla ''(1) (Değişik:RG-14/11/2015-29532) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerin getirdikleri taşıtlarına 730 (yediyüzotuz) gün süre verilir. Verilecek olan izin süresi kişinin Türkiye’de kalabileceği süreden uzun olamaz.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerden, malulen emekli olanlar ile ön emeklilik hakkı kazananlar dâhil yurtdışından emekli olanların, emeklilik belgesini ibraz etmeleri hâlinde, taşıtlarına (Değişik ibare:RG-26/8/2015-29447) 730 (yediyüzotuz) gün süre verilir.
(3) (Ek:RG-10/11/2016-29884)(1) Birinci ve ikinci fıkralarda belirtilen sürelerin tamamını kullanmış veya yerleşim yeri şartını sağlayamayan; Avrupa Birliği ve Avrupa Serbest Ticaret Birliği ülkelerinde yerleşik kişilerin ikamet yerlerinde adlarına kayıtlı olan kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına Türkiye Gümrük Bölgesine giriş yapılmak istenilen tarihten geriye doğru 365 (üçyüzaltmışbeş) gün içerisinde bir kez olmak üzere bir ay süre verilir.
4) Bu maddenin (1) ve (2) nci fıkralarında belirtilen sürelerin tamamının kullanılmasından sonra, yeniden Türkiye’ye taşıt getirilebilmesi için kişi ve taşıtın, çıkış tarihinden itibaren en az 185 (yüzseksenbeş) gün süreyle fiilen yurtdışında bulunmaları gerekir.
......................'' düzenlemesine yer verilmiştir.
Dosyanın incelenmesinden, Türkiye ikametli olan ve son bir yıl içerisinde 221 gün Türkiye'de bulunan davacının, 5.2.2016 tarihinde yurda giriş yapmak üzere Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğüne geldiği, Türkiye'ye giriş yapmak istediği tarihten geriye doğru son bir yıl içinde en az yüzseksenbeş gün süre ile yurt dışında bulunmaması nedeniyle otomobilinin geçici ithalat rejimi kapsamında gümrük vergilerinden tam muafiyet suretiyle yurda girişine izin verilmediği anlaşılmıştır.
4458 sayılı Yasanın anılan 131. maddesi ile ithal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği durumlar ve özel şartların belirlenmesi konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verildiği, Bakanlar Kurulu tarafından ithal vergilerinden muafiyetin istisnai bir uygulama olduğu da dikkate alınarak hangi durum ve şartlar dahilinde söz konusu olacağına yönelik düzenlemelerin yapıldığı anlaşılmıştır.
Bu durumda, dava konusu düzenlemelerde ve bu düzenlemelere dayanılarak davacı hakkında tesis edilen işlemde üst normlara ve hukukun genel ilkelerine aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Açıklanan nedenlerle, davanın reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Onuncu Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

MADDİ OLAY VE HUKUKİ SÜREÇ :
Bakılan dava, davacıya ait yabancı plakalı taşıtın yurt dışı edilmesine ilişkin Trakya Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü'nün ... tarih ve ... sayılı kararının ve bu işlemin dayanağı olan Bakanlar Kurulu Kararı ile Gümrük Genel Tebliği'nin ilgili maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.

İNCELEME VE GEREKÇE:
İlgili Mevzuat:
Türkiye Cumhuriyeti Gümrük Bölgesine giren ve çıkan eşyaya ve taşıt araçlarına uygulanacak gümrük kurallarını belirlemek amacıyla yürürlüğe konulan 4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun “Geçici İthalat Rejimi” başlıklı 128. maddesinde; “Geçici ithalat rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejimdir.”, 131. maddesinde; “İthal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği durumlar ve özel şartlar Cumhurbaşkanınca (işlem tarihinde Bakanlar Kurulunca) tespit edilir.” hükümleri yer almaktadır.
07/10/2009 tarih ve 27369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu Kararı'nın “Tanımlar” başlıklı 3. maddesinde; “(1) 4458 sayılı Gümrük Kanununda yer alan tanımlara ek olarak bu Kararın uygulanmasında;
v) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişi: Olağan durumda Türkiye Gümrük Bölgesi dışında ikamet eden gerçek kişi ya da Türkiye Gümrük Bölgesi dışında kayıtlı işyeri bulunan tüzel kişiyi,
z) Yerleşim yeri:
1) Dördüncü Kısım hükümlerinin uygulanması açısından, kişisel veya mesleki bağlar nedeniyle bir kişinin Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az yüzseksenbeş gün yaşadığı yeri,
2) Beşinci Kısım hükümlerinin uygulanması açısından, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında en az beş yıl ikamet eden gerçek kişiler hariç olmak üzere, kişisel veya mesleki bağlar nedeniyle bir kişinin Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az yüzseksenbeş gün yaşadığı yeri,”,
“Taşıtlarla ilgili genel şartlar” başlıklı 16. maddesinde; “(1) Taşıtlara geçici ithalat izni verilebilmesi için;
a) Bu taşıtların, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişi adına ve bu bölge dışında tescil edilmiş olması ya da Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olduğunun belgelendirilmesi,
b) Bu taşıtların, 17, 18 ve 19 uncu madde hükümleri saklı kalmak kaydıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişiler tarafından kullanılması,
c) Demiryolu taşıtları dışında ticari kullanıma mahsus taşıtların, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında başlayan veya sona eren taşıma işlerinde kullanılması gerekir.”,
“Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından kullanım şartları” başlıklı 17. maddesinde; “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) ve (c) bentlerindeki koşulları taşıyan ve geçici ithalat izni verilen taşıtın, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından;
a) Bölge dışında bir demiryolu ulaşım ağına bağlı demiryolu taşıtının bir anlaşma çerçevesinde müştereken,
b) Bir römorkun veya yarı römorkun, Türkiye Gümrük Bölgesinde tescilli bir motorlu taşıt ile birlikte,
c) Kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarının acil bir durum nedeniyle ve bu durum süresince araç sahibi de araçta bulunmak şartı ile kullanılması mümkündür.”,
“Taşıtların Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik kişiler tarafından kişisel kullanım şartları” başlıklı 18. maddesinde; “(1) 16 ncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendindeki koşulu taşıyan kişisel kullanıma mahsus taşıt, izin hak sahibinin izni ve 19 uncu maddenin üçüncü fıkrası çerçevesinde, Türkiye Gümrük Bölgesinde yerleşik gerçek bir kişi tarafından süreklilik arz etmemek koşuluyla kullanılabilir. Ancak, bu kullanım sırasında izin hak sahibinin Türkiye Gümrük Bölgesinde bulunması şarttır.”,
“Taşıtlara ilişkin süreler” başlıklı 20. maddesinde; “(1) 19 uncu maddede belirtilen süreler saklı kalmak kaydıyla;
a) Demiryolu taşıtlarına oniki ay,
b) Demiryolu taşıtları dışında kalan ticari kullanıma mahsus taşıtlara, yolcuların taşınması, alınması ve yerleştirilmesi, eşyanın yüklenmesi ve boşaltılması, nakliye ve bakım işleri gibi geçici ithal talebine esas olan faaliyetlerin gerçekleştirilmesi için gereken kadar,
c) 1) Öğrenim görmek amacıyla gelen bir öğrencinin yerleşim yerinde adına kayıtlı kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına, öğrencinin bu amaçla Türkiye Gümrük Bölgesinde kalacağı süre kadar,
2) Belirli bir süre ile görevini yerine getirmek amacıyla gelen kişilerin, kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına, görev süresi boyunca,
3) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik emeklilerin kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına bir yıl,
4) Türkiye’de oturma iznine sahip Türkiye Gümrük Bölgesi dışından emekli yabancıların kişisel kullanıma mahsus kara taşıtına ikamet izinleri kadar,
5) Türkiye Gümrük Bölgesine getirilen kişisel kullanıma mahsus kara taşıtlarına, binek ve yük hayvanları ile bu hayvanların çektikleri taşıtlar da dahil olmak üzere altı ay
6)…” düzenlemeleri yer almaktadır.
Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen kişisel ve ticari kullanıma mahsus yabancı plakalı kara taşıtlarına uygulanacak işlemlere ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla yürürlüğe konulan ve 22/04/2011 tarih ve 27913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği'nin işlem tarihindeki haliyle “Turistik kolaylıklar kapsamı taşıtların süreleri” başlıklı 6. maddesinde;
(1) (Değişik:RG-14/11/2015-29532) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerin getirdikleri taşıtlarına 730 (yediyüzotuz) gün süre verilir. Verilecek olan izin süresi kişinin Türkiye’de kalabileceği süreden uzun olamaz.
(2) Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik kişilerden, malulen emekli olanlar ile ön emeklilik hakkı kazananlar dâhil yurtdışından emekli olanların, emeklilik belgesini ibraz etmeleri hâlinde, taşıtlarına 360 (üçyüzaltmış) gün süre verilir.
(3) Bu maddenin (1) ve (2) nci fıkralarında belirtilen sürelerin tamamının kullanılmasından sonra, yeniden Türkiye’ye taşıt getirilebilmesi için kişi ve taşıtın, çıkış tarihinden itibaren en az 185 (yüzseksenbeş) gün süreyle fiilen yurtdışında bulunmaları gerekir.
(4) Taşıt getirmek istedikleri tarih itibariyle son 185 (yüzseksenbeş) gününü kesintisiz olarak Türkiye Gümrük Bölgesi dışında geçirmediği anlaşılan kişilere, bu maddenin (1) ve (2) nci fıkraları kapsamında durumlarına uyan sürelerden taşıtın ve kişinin Türkiye’de kaldıkları süre düşüldükten sonra arta kalan süre verilir.
(5) Taşıta verilecek süre hesaplanırken, taşıt ve kişi için süreler ayrı ayrı hesaplanır ve kısa olan süre verilir. 1 No.lu Taşıt Takip Programı kişilerin Türkiye’de taşıtsız olarak bulundukları sürelere ilişkin bir bilgi vermediğinden, kişinin Türkiye’de taşıtsız olarak bulunduğu süreler göz önünde bulundurulur.
(6) Geçici ithal edilmek istenilen taşıta ilişkin mülkiyet değişikliği yapılmış olması halinde, taşıtın daha önce Türkiye’de bulunduğu süreler göz önünde bulundurulmaz.
(7) Herhangi bir nedenle iç gümrük idarelerince teslim alınan ve yurtta kalma süresi bulunmayan taşıtların yurtdışı edilmek üzere sınır gümrük idarelerine sevk işlemleri, 1 No.lu Taşıt Takip Programına kayden en çok 7 (yedi) gün süre verilerek gerçekleştirilir.
(8) Taşıtlar için gümrüklerden geçiş karnesi ibraz edilmiş ise yukarıda belirtilen süreler de dikkate alınarak, karnede belirtilen süreler dâhilinde işlem yapılır.” düzenlemeleri yer almaktadır.
Dava Konusu işlemin dayanağı Bakanlar Kurulu Kararı ve Gümrük Genel Tebliğinin İncelenmesi:
4458 sayılı Gümrük Kanunu’nun 128. maddesinde, geçici ithalat rejimi, serbest dolaşıma girmemiş eşyanın ithalat vergilerinden tamamen ya da kısmen muaf olarak ve ticaret politikası önlemlerine tabi tutulmaksızın, Türkiye Gümrük Bölgesi içinde kullanılması ve bu kullanım sırasındaki olağan yıpranma dışında, herhangi bir değişikliğe uğramaksızın yeniden ihracına olanak sağlayan hükümlerin uygulandığı rejim olarak tanımlanmış; 131. maddesi ile de ithal vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği durumlar ve özel şartların belirlenmesi konusunda Bakanlar Kuruluna yetki verilmiştir.
Bu yetkiye istinaden 07/10/2009 tarih ve 27369 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe konulan 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu kararında, ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği haller ve özel şartlar ile buna ilişkin usul ve esaslar belirlenerek taşıtlarla ilgili kurallara yer verilmiştir.
Geçici ithalat rejimi kapsamında ithal edilen kişisel ve ticari kullanıma mahsus yabancı plakalı kara taşıtlarına uygulanacak işlemlere ilişkin usul ve esasları belirlemek amacıyla 22/04/2011 tarih ve 27913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği ile de turistik kolaylıklar kapsamı taşıtların giriş işlemleri, süreleri ve çıkış işlemlerine ilişkin kurallara yer verildiği görülmektedir.
Dava konusu düzenlemelerin, uygulama işleminin dayanağını teşkil eden yukarıda aktarılan hükümlerinin incelenmesinden; anılan düzenlemelerle, eşyanın, ithalat vergilerinden ve ticaret politikası önlemlerinden muaf tutulmak suretiyle Türkiye Gümrük Bölgesine sokulmasını sağlayan geçici ithalat rejiminin, bu niteliği gözetilerek, söz konusu rejimden sınırlı ve istisnai bir şekilde yararlanılmasına yönelik kurallar getirildiği, bu suretle dayanağı 4458 sayılı Kanunla verilen düzenleme (takdir) yetkisinin, kanunun amacına ve kamu yararına uygun olarak kullanıldığı sonucuna varılmaktadır.
Dava Konusu İşlemin İncelenmesi:
Dosyanın incelenmesinden, davacının 05/02/2016 tarihinde yurda giriş yapmak üzere Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğüne geldiği, davacının Türkiye ikametli olup olmadığının tespiti amacıyla EGM yolcu sorgulama ekranında yapılan incelemede davacının Türkiye ikametli olduğu ve 221 gün Türkiye'de yaşadığının tespit edildiği, dolayısıyla Türkiye'ye giriş yapmak istediği tarihten geriye doğru son bir yıl içinde en az 185 gün süre ile yurt dışında bulunmaması nedeniyle otomobilinin geçici ithalat rejimi kapsamında gümrük vergilerinden tam muafiyet suretiyle yurda girişine izin verilmediği anlaşılmıştır.
Bu durumda, yukarıda yer verilen mevzuat hükümlerinin birlikte değerlendirilmesinden; yabancı plakalı bir aracın geçici ithalat rejimi kapsamında gümrük vergilerinden tam muafiyet suretiyle yurda giriş yapabilmesi için taşıtın, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişi adına ve bu bölge dışında tescil edilmiş olması ya da Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik bir kişiye ait olduğunun belgelendirilmesi gerektiği, Türkiye Gümrük Bölgesi dışında yerleşik sayılmak için ise Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az 185 gün yurt dışında yaşanılmasının zorunlu olduğu anlaşıldığından, yapılan inceleme neticesinde davacının 221 gün Türkiye'de yaşadığının tespit edilmesi nedeniyle otomobilinin geçici ithalat rejimi kapsamında gümrük vergilerinden tam muafiyet suretiyle yurda girişine izin verilmemesine yönelik dava konusu işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.

KARAR SONUCU :
Açıklanan nedenlerle;
1. Dava konusu işlem yönünden oy çokluğuyla, dava konusu Bakanlar Kurulu Kararı ve Gümrük Genel Tebliği yönünden oy birliğiyle DAVANIN REDDİNE,
2. Yargılama giderinin davacı üzerinde bırakılmasına,
3. Karar tarihinde yürürlükte bulunan Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi uyarınca belirlenen ... TL vekâlet ücretinin davacıdan alınarak davalı idarelere verilmesine,
4. Posta gideri avansından artan tutarın kararın kesinleşmesinden sonra davacıya iadesine,
5. Bu kararın tebliğ tarihini izleyen 30 (otuz) gün içerisinde Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu'na temyiz yolu açık olmak üzere, 25/05/2021 tarihinde karar verildi.

(X)-KARŞI OY :
Dava, davacıya ait yabancı plakalı taşıtın yurt dışı edilmesine ilişkin Trakya Gümrük ve Ticaret Bölge Müdürlüğü Kapıkule Yolcu Salonu Gümrük Müdürlüğü'nün ... tarih ve... sayılı kararının ve bu işlemin dayanağı olan Bakanlar Kurulu Kararı ile Gümrük Genel Tebliği'nin ilgili maddelerinin iptali istemiyle açılmıştır.
Dava konusu düzenlemelerin incelenmesinde, 4458 Sayılı Gümrük Kanununun Bazı Maddelerinin Uygulanması Hakkında 2009/15481 sayılı Bakanlar Kurulu kararında, ithalat vergilerinden tam muafiyet suretiyle geçici ithalat rejiminin uygulanabileceği haller ve özel şartlar ile buna ilişkin usul ve esaslar belirlenerek taşıtlarla ilgili kurallara yer verildiği, 22/04/2011 tarih ve 27913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği ile de turistik kolaylıklar kapsamı taşıtların giriş işlemleri, süreleri ve çıkış işlemlerine ilişkin kurallara yer verildiği görülmekte olup, anılan düzenlemelerde yurt dışında emeklilik hakkı kazanmış kişiler ile halen çalışmakta olan kişiler arasında herhangi bir ayrıma yer verilmediği anlaşılmaktadır.
Yurt dışında emeklilik hakkı kazanan Türk vatandaşlarının emekli olduktan sonra çoğunlukla Türkiye'ye döndükleri ve yaşadıkları düşünüldüğünde "Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az (185) yüzseksenbeş gün Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunması" koşulunun aranmasının hem emeklilik statüsünün gereklerine uygun olmadığı hem de bu haliyle hakkaniyete aykırı olduğu ve dava konusu düzenlemelerde bu hususta bir istisna öngörülmemesinin bireysel işlemin hukuksal yönden eksik düzenleme kapsamında değerlendirilmesini zorunlu hale getirdiği açıktır.
Nitekim, 22/04/2011 tarih ve 27913 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliğinin “Turistik kolaylıklar kapsamı taşıtların süreleri” başlıklı 6. maddesinin ikinci fıkrasına 10/11/2016 tarih ve 29884 sayılı Resmi Gazete'de yayımlanan Geçici İthal Edilen Kara Taşıtlarına İlişkin Gümrük Genel Tebliği (Seri No: 1)’nde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No: 4)'in 1. maddesi ile "Bu kişilerden emeklilik tarihinden sonra Türkiye Gümrük Bölgesine ilk defa getirecekleri kişisel kullanıma mahsus kara taşıtları için Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az (185) yüzseksenbeş gün Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunması koşulu aranmaz. Ayrıca, bu fıkra uyarınca verilen geçici ithalat izin süresinin tamamını kullanmadan taşıtıyla Türkiye Gümrük Bölgesi dışına çıkan emeklilerin, izin süresi içinde olmak koşuluyla, izinden kalan sürelerini kullanmak üzere taşıtıyla yeniden Türkiye Gümrük Bölgesine girişlerinde Türkiye’ye son giriş tarihinden geriye doğru bir yılda en az (185) yüzseksenbeş gün Türkiye Gümrük Bölgesi dışında bulunma koşulu aranmaz." düzenlemesinin eklendiği ve böylece mevcut noksanlığın giderilmesine çalışıldığı anlaşılmaktadır.
Bu durumda, açıklanan nedenle, dava konusu düzenlemelerin işlem tarihi itibariyle eksik düzenleme içerdiği görülmekte olup; dava konusu bireysel işlemin üst normlardaki eksik düzenleme nedeniyle iptaline karar verilmesi gerektiği oyu ile bu kısım yönünden Daire kararına katılmıyoruz.