BAM Hukuk Mahkemeleri İzmir Bölge Adliye Mahkemesi 20. Hukuk Dairesi 2022/245 Esas 2022/270 Karar Sayılı İlamı

T.C.
İZMİR
BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ
20. HUKUK DAİRESİ

DOSYA NO : 2022/245
KARAR NO : 2022/270

T Ü R K M İ L L E T İ A D I N A
B Ö L G E A D L İ Y E M A H K E M E S İ K A R A R I


İNCELENEN KARARIN
MAHKEMESİ : İZMİR 6. ASLİYE TİCARET MAHKEMESİ
TARİHİ : 12/07/2021 (Talep) - 23/12/2021(Ara Karar)
NUMARASI : 2021/437 Esas (derdest dosya)
TALEP : İhtiyati Tedbir
BAM KARAR TARİHİ : 16/02/2022
KARAR YAZIM TARİHİ : 16/02/2022

İstinaf incelemesi için dairemize gönderilen İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2021/437 Esas sayılı dosyasından verilen 23/12/2021 tarihli ara kararın incelemesi tamamlanmış olmakla HMK'nın 353. ve 356. maddeleri gereğince; dosya içeriğine ve kararın niteliğine göre sonuca etkili olmadığından duruşma yapılmasına gerek görülmeden dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda;
GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
DAVA/TALEP :
İhtiyati tedbir talep eden/davacılar vekili dava dilekçesinde özetle; müvekkili şirketin ... Şti. ("... İnşaat") ile dava dışı ... A.S. arasında Mihalıççık'ta inşa edilecek termik santral için götürü bedelli, termik santralin sadece inşaat işlerini kapsayan istisna akdi yapılmış olup sözleşmede yer alan borç ve yükümlülüklerin ifa edilmemesi yahut akde aykırı şekilde ifa edilmesi rizikosuna karşı, lehtar müvekkili şirket ile muhatap dava dışı şirket olmak üzere davalı tarafından garanti sözleşmesi niteliğinde olan teminat mektupları düzenlendiğini, müvekkili ... İnşaat ticari iş ve işlemlerinde kullanılmak üzere; davalı ... bankası İzmir Merkez Şubesi'nden 1821GG228103 mektup numaralı ve 1821GG337234 mektup numaralı, 4.579,50 € ve 318.989,96 € değerinde iki adet avans teminat mektubu ve 182GG228111 mektup numaralı ve 1821GG337226 mektup numaralı 655.775 € ve 1.250.000 € değerinde ve 30.06.2017 vade tarihli (uzatma işlemi sonrası) kesin teminat mektubu düzenlendiğini, müvekkili ... İnşaat'ın lehtar konumunda olduğu ticari iş ve işlemlerinde kullanılmak üzere, söz konusu teminat mektupları götürü bedelli termik santral inşaat işlerini kapsayan sözleşmede yer alan borç ve yükümlülüklerin ifa edilmemesi, yahut sözleşmeye aykırı şekilde rizikonun gerçekleşmesi durumuna karşılık garanti olarak kullanılmak üzere muhataba sunulduğu, teminat mektuplarına ilişkin vade tarihinin sona ermesinden sonra yaklaşık beş yıldır komisyon ödemesi yapıldığını ve halen bu komisyonlara, teminat mektuplarından kaynaklı masraflara ve faizlere ilişkin ödemelerin devam ettiğini, bu nedenle fazlaya ilişkin hakları saklı kalmak kaydıyla, kısmi alacağa ilişkin davalı tarafa teminat mektuplarının vadesinin dolması ve garanti yükümlülüğünün sona ermesinden itibaren ödenen bedellerin müvekkili ... İnşaat'a iadesine, müvekkili ... İnşaat tarafından ödenmeye devam olunan teminat mektuplarından kaynaklı komisyon, masraf ve sair bedelleri ödeme borcunun yargılama sürecinde TEDBİREN durdurulmasına ve dava sonucunda ödeme borcunun sonlandırılmasının kabulüne, bu talepleri yerinde görülmezse banka tarafından uygulanan değişken komisyon oranlarının yeniden belirlenmesine ve belirlenen oranlar üzerinden fazla yapılan ödemelerin müvekkili ... İnşaat'a iadesine karar verilmesini dava ve talep etmiştir.
İLK DERECE MAHKEMESİNİN İHTİYATİ TEDBİR KARARI :
İlk derece mahkemesince; "....Dosya kapsamı ve taraflarca sunulan kayıt ve belgelerin incelenmesi neticesinde, HMK 389 ve devamı maddeleri gereğince, mevcut durumda meydana gelebilecek bir değişme nedeniyle hakkın elde edilmesinin önemli ölçüde zorlaşacağından veya gecikme sebebiyle bir sakıncanın yahut ciddi bir zararın doğacağından endişe edilmesi hallerinde, uyuşmazlık konusu hakkında ihtiyati tedbir kararı verilebileceği, HMK 392. maddesi gereğince, ihtiyati tedbir talep edenin, haksız çıktığı takdirde karşı tarafın ve üçüncü kişilerin bu yüzden uğrayacakları muhtemel zararlara karşılık teminat göstermek zorunda oldukları, talebin, resmi belgeye, başkaca kesin bir delile dayanıyor yahut durum ve koşullar gerektiriyorsa, mahkemenin gerekçesinin açıkça belirtmek şartıyla teminat alınmamasına da karar verebileceği, ihtiyati tedbir talep eden (davacı) vekili tarafından, aleyhine ihtiyati tedbir talep edilen davalı hakkında ihtiyati tedbir talepli dava dilekçesinde belirtilen hususlar çerçevesinde tedbir talebinde bulunulduğu, Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesi nezdinde (Ticaret Mahkemesi Sıfatıyla) davacı vekili tarafından 13/04/2017 tarihinde 2017/43 Esas sayısı ile dava açılmış olduğu ve işbu davada ihtiyati tedbir kararı verildiği, tedbir kararının istinaf edildiği ve Ankara 27.HD'nin 2019/789 E- 2018/761 Karar sayılı ilamıyla mahkeme ilamına yapılan itirazın reddine karar verildiği, yaklaşık ispat koşullarının sağlandığı, bu nedenlerle HMK 389.maddesinde belirtilen yasal şartların mevcut olduğu anlaşılmakla, davacı vekilinin tedbir talebinin Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesince verilen tedbir kararı nazara alınmak suretiyle dava tarihinden geçerli olmak üzere dava sonuçlanıncaya kadar kabulüne karar vermek gerektiği anlaşılmakla; Davacı vekilinin tedbir talebinin Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesince verilen tedbir kararı nazara alınmak suretiyle dava tarihinden geçerli olmak üzere dava sonuçlanıncaya kadar KABULÜ ile ... Şirketi tarafından ödenmeye devam olunan; davalı ... bankası İzmir Merkez Şubesi'nden 1821GG228103 mektup numaralı ve 1821GG337234 mektup numaralı, 4.579,50 € ve 318.989,96 € değerinde iki adet avans teminat mektubu ve 182GG228111 mektup numaralı ve 1821GG337226 mektup numaralı 655.775 € ve 1.250.000 € değerinde ve 30.06.2017 vade tarihli (uzatma işlemi sonrası) kesin TEMİNAT MEKTUPLARINDAN KAYNAKLI KOMİSYON, MASRAF VE SAİR BEDELLERİ ÖDEME BORCUNUN YARGILAMA SÜRECİNDE TEDBİREN DURDURULMASINA, teminat alınmasına yer olmadığına..." şeklinde karar verilmiştir.
İSTİNAF SEBEPLERİ:
Karşı taraf/davalı vekili tarafından, "...Riski devam eden teminat mektupları bakımından bankanın komisyon ve masraf almasından daha doğal bir şeyin olmadığı, zira ihtiyati tedbir kalktığında vadesinde tazmin talep etmiş muhataba bankanın ödeme yapmak zorunda kalacağı, tedbir ile sadece bunun ertelenmiş olduğu, teminatsız olarak işbu dosyada ihtiyati tedbir kararı verilmesinin de hatalı olduğu..." gerekçeleriyle mahkeme ara kararı istinaf kanun yoluna getirilmiştir.
DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE:
Talep; hakkında ihtiyati tedbir verilerek ödemesi durdurulan teminat mektupları nedeniyle banka komisyon ve sair masrafların ödenmesinin ihtiyati tedbir yolu ile durdurulması istemine ilişkindir.
Mahkemece; yukarıda yazılı gerekçelerle 20.12.2021 tarihli ara karar ile ihtiyati tedbir talebinin kabulüne karar verildiği, karşı taraf/borçlu banka vekili tarafından istinaf kanun yoluna başvurulduğu anlaşılmaktadır.
Somut uyuşmazlıkta, Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesi tarafından verilen 31.03.2017 tarihli, 2017/9 Değ.İş-2017/9 Değ.İş.Karar sayılı ihtiyati tedbir kararına, yine Mihalıççık Asliye Hukuk Mahkemesinin 2017/43 E. sayılı dosyasında görülen teminat mektupları ile ilgili menfi tespit davasının derdest olmasına, vade süresi içerisinde muhatap tarafından bankaya tazmin talebinde bulunulmuş olan teminat mektuplarına istinaden davacı tarafça vadeden sonra da ödenmeye devam edilmiş bulunulan komisyon ve masrafların toplam tutarına, tüm dosya kapsamına, ihtiyati tedbirin uyuşmazlık konusu hakkında verilmiş olmasına ve Euro cinsinden ödenmekte olan komisyon ve sair masrafların ödenmeye devam edilmesinin ileride telafisi güç zarara sebep olabilecek olmasına göre mahkemece ihtiyati tedbir kararı verilmesi gerekliliğinin kabulünde bir isabetsizlik görülmemiştir.
Bununla birlikte, dava/talep dilekçesinde 50.000,00-TL üzerinden kısmi dava açıldığının açıkça belirtilmesine ve harçlandırılan dava değerinin de 50.000,00-TL olduğunun anlaşılmasına göre, mahkemece halihazırdaki dava değerini aşacak şekilde tedbir kararı verilmesi yerinde görülmediği gibi, yine dava/talep dilekçesinde bu yönde herhangi bir talep de bulunmadığı halde "teminat" alınmaksızın ihtiyati tedbir kararı verilmesi de yerinde olmamıştır. Bu nedenlerle, eldeki harçlandırılmış dava değeri dikkate alınarak bu miktara kadarki teminat mektubu komisyon ve sair masraflarının ödenmesinin, yine bu miktar üzerinden alınacak %15 teminat karşılığında durdurulmasına dair HMK 353/1-b-2.madde uyarınca Dairemizce yeniden hüküm tesis edilmesi gerekmiştir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle, HMK 355. madde gereğince istinaf dilekçesinde belirtilen sebeplerle ve kamu düzenine ilişkin hususlarla sınırlı olarak yapılan inceleme neticesinde; karşı taraf/davalı vekilinin istinaf itirazlarının HMK 353/1-b-2. maddesi uyarınca kısmen kabulü ile yerel mahkeme kararının kaldırılarak, Dairemizce yeniden hüküm tesisine dair aşağıdaki şekilde hüküm kurulmuştur.
HÜKÜM : Gerekçesi yukarıda açıklandığı üzere;
1-Karşı taraf/davalı vekilinin istinaf itirazlarının KISMEN KABULÜ İLE, İzmir 6. Asliye Ticaret Mahkemesi'nin 2021/437 Esas sayılı dosyasından verilen 23/12/2021 tarihli ara kararının HMK'nın 353/1-b-2. maddesi gereğince KALDIRILMASINA, KALDIRILAN KARARIN YERİNE GEÇMEK ÜZERE;
"a-İhtiyati tedbir talep eden/davacılar vekilinin TEDBİR TALEBİNİN KABULÜ ile ... ŞİRKETİ tarafından ödenmeye devam olunan; davalı ... bankası İzmir Merkez Şubesi'nden 1821GG228103 mektup numaralı ve 1821GG337234 mektup numaralı, 4.579,50 € ve 318.989,96 € değerinde iki adet avans teminat mektubu ve 182GG228111 mektup numaralı ve 1821GG337226 mektup numaralı 655.775 € ve 1.250.000 € değerinde ve 30.06.2017 vade tarihli (uzatma işlemi sonrası) kesin teminat mektuplarından kaynaklı komisyon, masraf ve sair bedelleri ödeme borcunun 50.000-TL'ye kadar ödenecek olan kısmı bakımından, alacağın (yine 50.000-TL üzerinden) %15'ine tekabül eden 7.500,00 TL nakit ya da kesin/süresiz teminat mektubunun (ilk derece mahkemesi veznesine yatırılmak veya sunulmak üzere) davacı tarafından mahkeme veznesine depo edildiğinde belirtilen miktara kadarki ödemenin yargılama sürecince TEDBİREN DURDURULMASINA,
b-Takdir edilen teminat tutarı yatırıldığında tedbir kararının infazı için davalı bankaya müzekkere yazılmasına",
ŞEKLİNDE YENİDEN HÜKÜM TESİSİNE,
2-Karşı taraf/davalı vekilinin sair istinaf itirazlarının REDDİNE,
3-İSTİNAF AŞAMASINDA;
a-Davalı tarafından peşin olarak yatırılan 80,70 TL maktu istinaf karar harcının talep halinde kendisine iadesine,
b-İstinaf eden davalı tarafından istinaf başvurusu için yapılan giderlerin, esas hükümle birlikte ilk derece mahkemesi tarafından yargılama giderleri içinde değerlendirilmesine,
c-İstinaf incelemesi duruşmasız yapıldığından vekalet ücretine hükmedilmesine yer olmadığına,
d-Kararın taraflara tebliği, teminat alınması, kararın infazı ve müteakip işlemler ile koşulları oluştuğunda teminatın iadesi de dahil olmak üzere ilk derece mahkemesince yerine getirilmesine,
Dair; dosya üzerinden yapılan inceleme sonucunda 6100 sayılı HMK'nın 362/1-f maddesi gereğince kesin olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 16/02/2022