Danıştay 8. Daire 2019/1136 Esas 2021/2648 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2019/1136
Karar No : 2021/2648

TEMYİZ EDEN (DAVACI) : … Elektrik Üretim Anonim Şirketi
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … İşleri Genel Müdürlüğü
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi …. İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: Kütahya İli sınırları içerisinde ve davacı şirket uhdesinde bulunan Sicil:… sayılı IV (b) Grubu Kömür maden işletme ruhsatlı saha için 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin ek Devlet hakkı farklarının gecikme cezası ile birlikte yatırılmasının istenilmesine ilişkin … tarih ve E… sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı olan 07/04/2014 ve 23/12/2014 tarihli komisyon raporlarının iptaline karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı karar ile; işin esası incelenerek davanın ek Devlet hakkı farklarının gecikme cezası ile birlikte yatırılmasının istenilmesine ilişkin … tarih ve E… sayılı işlem yönünden reddine, 07/04/2014 ve 23/12/2014 tarihli komisyon raporları yönünden ise incelenmeksizin reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; istinaf başvurusuna konu İdare Mahkemesi kararının hukuka ve usule uygun olduğu ve davacı tarafından ileri sürülen iddiaların söz konusu kararın kaldırılmasını sağlayacak nitelikte görülmediği belirtilerek 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 45. maddesinin 3. fıkrası uyarınca istinaf başvurusunun reddine karar verilmiştir.

TEMYİZ EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu işlem ile temyize konu kararın hukuka aykırı olduğu ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Davalı idare tarafından, dava konusu işlem ile temyize konu kararın hukuka uygun olduğu belirtilerek istemin reddi gerektiği savunulmuştur.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ … DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA

Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra dosya tekemmül ettiğinden yürütmenin durdurulması istemi hakkında ayrıca bir karar verilmeksizin gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, Kütahya İli sınırları içerisinde ve davacı şirket uhdesinde bulunan Sicil:… sayılı IV (b) Grubu kömür madeni işletme ruhsatlı saha için 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin ek Devlet hakkı farklarının gecikme cezası ile birlikte yatırılmasının istenilmesine ilişkin … tarih ve E… sayılı işlem ile bu işlemin dayanağı olan 07/04/2014 ve 23/12/2014 tarihli komisyon raporlarının iptaline karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2576 Sayılı Kanun'un 1. maddesinde, Bölge İdare Mahkemeleri, İdare Mahkemeleri ve Vergi Mahkemelerinin bu Kanunla verilen görevleri yerine getirmek üzere kurulmuş "genel görevli" mahkemeler olduğu hükme bağlandıktan sonra aynı Kanunun 3410 sayılı Yasanın 1. maddesi ile değişik 5. maddesinde; İdare Mahkemelerinin vergi mahkemelerinin görevine giren davalarla, ilk derecede Danıştay'da çözümlenecek olanlar dışındaki davalara bakacağı belirtilmiştir.
2575 sayılı Danıştay Kanunu'nun "İlk Derece Mahkemesi Olarak Danıştay'da Görülecek Davalar" başlıklı değişik 24.maddesinde de, ilk derece mahkemesi olarak Danıştay'da görülecek davalar tek tek sayılmış, 1/c bendinde; "Bakanlıkların düzenleyici işlemleri ile kamu kuruluşları veya kamu kurumu niteliğindeki meslek kuruluşlarınca çıkarılan ve ülke çapında uygulanacak düzenleyici işlemlere" karşı açılacak iptal ve tam yargı davalarında Danıştay'ın ilk derece mahkemesi olarak görevli bulunduğu kuralı yer almıştır.
Öte yandan 2577 sayılı Kanunun 15/1-a maddesinde, idari yargının görevli olduğu konularda, görevli veya yetkili olmayan mahkemeye açılan davanın görev veya yetki yönünden reddedilerek dava dosyasının görevli veya yetkili mahkemeye gönderilmesine karar verileceği kurala bağlanmıştır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Dava dosyasının incelenmesinden, IV (b) grubu kömür madeni için 2013 ve 2014 yıllarına ilişkin olarak ülke çapında hesaplamaya esas komisyon raporlarında yer alan tutarlar üzerinden davacı şirket adına ilgili yıllara ait gecikme cezalı ek Devlet hakkı tahakkuku yapıldığı, söz konusu ek tahakkukun ve bu tahakkukun dayanağı olduğu öne sürülen komisyon raporlarının iptali istemiyle bakılmakta olan davanın açıldığı anlaşılmaktadır.
Davacı tarafından; uygulama işlemi ile birlikte işleme dayanak alınan düzenleyici işlemin de dava konusu edilmiş olması karşısında, İdare Mahkemesince, davanın görev yönünden reddine karar verilerek dosyanın Danıştay'a gönderilmesi gerekirken, uyuşmazlığın esası incelenerek verilen davanın reddine ilişkin kararda hukuka uygunluk bulunmamaktadır.
Bu durumda, işin esası hakkında verilen İdare Mahkemesi kararına karşı yapılan istinaf başvurusunun reddine ilişkin … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesi'nin kararında hukuki isabet bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle,
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … tarih ve E:…., K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3. Kullanılmayan … TL yürütmeyi durdurma harcının istemi hâlinde davacıya iadesine,
4. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 25/05/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.