Mahkemesi :İş Mahkemesi


Dava, aksine Kurum işleminin iptali ile asgari işçilik oranının belirlenmesi ve tespit edilecek asgari işçilik oranı uygulanarak belirlenen matrah üzerinden hesaplanacak prim tutarının %25 eksiği ile ödenmesi gerektiğinin tespiti istemine ilişkindir.
Mahkemece, bozmaya uyularak yazılı biçimde davanın kısmen kabulüne karar verilmiştir.
Hükmün, davalı Kurum avukatı tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kâğıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
Dava, 506 sayılı Yasanın 79. maddesindeki, “(Ek fıkra: 29/07/2003 - 4958 S.K./37. md.) Bu Kanunun 83"üncü maddesinde belirtilen kurum ve kuruluşlar tarafından ihale yoluyla yaptırılan her türlü işler, gerçek veya tüzel kişilerce yapılan inşaatlardan dolayı yeterli işçilik bildirmiş olup olmadığı Kurumca araştırılır. Usul ve esasları yönetmelikle belirlenecek bu araştırma sonucunda yeterli işçiliğin bildirilmemiş olduğunun anlaşılması halinde, bildirilmemiş olan işçilik tutarı üzerinden hesaplanan prim tutarı, gecikme zammı ile birlikte sigorta müfettişince inceleme yapılması istenilmeksizin işveren tarafından ödendiği takdirde, işyeri hakkında sigorta müfettişine inceleme yaptırılmayabilir.
(Ek fıkra: 29/07/2003 - 4958 S.K./37. md.) Sigorta müfettişi tarafından, Kuruma bildirilmediği tespit edilen asgari işçilik tutarı üzerinden Kurumca resen tahakkuk ettirilen sigorta primleri bu Kanunun 80 inci maddesi de nazara alınarak işverene tebliğ olunur. İşveren, tebliğ edilen prim borcuna karşı tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde Kuruma itiraz edebilir. İtiraz takibi durdurur. Kurumca itirazın reddi halinde, işveren, kararın tebliğ tarihinden itibaren bir ay içinde yetkili iş mahkemesine başvurabilir. Mahkemeye başvurulması prim borcunun takip ve tahsilini durdurmaz.” düzenlemesi yanında, aynı yasanın 130. maddesi ile Sosyal Sigortalar Kurumu Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği’nin 38. ve devamı maddelerinde de; detaylı düzenlemesine yer verilmiş olan ve uygulamada ölçümleme olarak adlandırılan işlemden kaynaklanmaktadır.
Davaya konu somut uyuşmazlıkta; ... Büyükşehir Belediye Başkanlığına ait “... Deresi Islahı 2. Kısım İnşaatı” nın yapım işinin 14.04.2008 tarihli sözleşme ile davacı şirket tarafından üstlenildiği, ihale konusu işin 16.04.2008 tarihi itibariyle kapsama alındığı, 06.04.2010 tarihli Kurum yazısında 16.04.2008 tarihinde işe başlanıp 23.01.2009 tarihinde bitirildiğinin belirtildiği, idare tarafından Kuruma hitaben düzenlenen 21.04.2010 tarihli yazıda ise 42.401.964,72 TL istihkak bedeli ödendiğinin bildirildiği anlaşılmaktadır.
Somut dosyada alınan 16.03.2018 tarihli raporda; dava konusu işin tek bir keşif özetine bağlandığı ve tek bir ihale konusu olduğunun tespit edildiği, bu itibarla işin tebliğ listesinde belirtilen iş kolu ya da benzeri ile değerlendirildiği, Kurumun çeşitli iş kollarına ait işlerin asgari işçilik oranları listesinde bulunan Baraj Gölet Sulama başlığının 10. sırasındaki sulama tesisi ve kanalı inşaatı (prefabrik elemanlarla yapılan kanalet sistemi) işinin benzer iş olarak alınarak, % 6 olan asgari işçilik oranına %25 indirim uygulanarak %4.5 oranının belirlendiği, bu oranın 42.401.964.72 TL olan kesin hak edişe uygulanması suretiyle asgari işçilik miktarının 1.908.088.41 TL bulunduğu, bu miktardan davacı şirketin yatırdığı 803.765.22 TL çıkartılarak fark asgari işçilik tutarının 1.104.323.19 TL olarak tespit edildiği, bilirkişi raporuna itibar edilerek hüküm kurulduğu görülmektedir.
Hükmün taraf vekilleri tarafından temyiz edilmesi üzerine Dairemizin 2018/6832 Esas, 2020/3283 Karar sayılı, 16.06.2020 tarihli kararı ile; asgari işçilik oranının %6 olarak alınmasında ve buna göre hesaplama yapılmasında bir isabetsizlik bulunmadığı, ancak, taraflar arasındaki uyuşmazlığın varlığı karşısında, %6 olan işçilik oranından %25 oranında eksiltme yapılmaması gerektiği nazara alınıp, bildirilmesi gereken asgari işçilik tutarının %6 işçilik oranı uygulanarak belirlenmesi ve tarafların hak ve borcunun buna göre tespit edilmesi gerektiği yönünden bozulmuştur.
Mahkemece bozmaya uyularak yapılan yargılamada yeniden rapor alındığı ve ihaleli işte uygulanması gereken asgari işçilik oranını %3.10 olarak belirleyen, bu orana göre hesaplama yapılan bilirkişi raporu esas alınarak hüküm kurulduğu anlaşılmaktadır. Uyulan bozma ilamı gereğince, asgari işçilik tutarının %6 işçilik oranı uygulanarak belirlenmesi ve tarafların hak ve borcunun buna göre tespit edilmesi gerekirken, bozma gereğine uygun olmayan rapor alınarak yazılı şekilde karar verilmesi usul ve yasaya aykırı olup, bozma nedenidir.
O hâlde, davalı Kurum vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ : Temyiz edilen hükmün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, 13/12/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.