Danıştay 8. Daire 2018/5976 Esas 2021/2689 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
SEKİZİNCİ DAİRE
Esas No : 2018/5976
Karar No : 2021/2689

TEMYİZ EDEN (DAVALILAR) : 1- … Başkanlığı - …
VEKİLİ : Av. …
2- … Üniversitesi Rektörlüğü - …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVACI) : …

İSTEMİN KONUSU : … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının, temyizen incelenerek bozulması istenilmektedir.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: … Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölümü Ticaret Hukuku Anabilim Dalında araştırma görevlisi olan ve doktora yapmak üzere … Üniversitesinde görevlendirilen davacının, 2547 sayılı Yasa'nın 33. maddesinde belirtilen azami süreler içerisinde doktora eğitimini tamamlamadığından dolayı 10/10/2015 tarihinden itibaren görevlendirme süresinin uzatma istemi kabul edilmeyerek 10/10/2015 tarihinden itibaren 15 gün içinde göreve başlamadığından bahisle 657 sayılı Yasa'nın 79. maddesi gereğince görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı … Üniversitesi Hukuk Fakültesi işlemi ile anılan işleme Olur veren … tarih ve … sayılı Rektörlük işleminin ve söz konusu işlemlere yapılan itirazın reddine yönelik … gün ve … sayılı işlemin iptali ile mahrum kalınan hakların ve maaşların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: … İdare Mahkemesince verilen … tarih ve E:…, K:… sayılı kararında; yurt dışında lisansüstü öğrenim yapmak üzere görevlendirilen ve uzatma süreleri dahil belirtilen sürelerde öğrenimi tamamlayamayan araştırma görevlilerinin 15 gün içinde görevlerine başlamaları gerektiği, sürelerin bitiminden itibaren 15 gün içinde görevlerine başlamayanların çekilmiş sayılacağı açık olup, Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nın … gün ve … sayılı yazısı ile 2547 sayılı Yasanın 33. maddesine göre, doğrudan doktora programına kabul edilen araştırma görevlilerine doktora eğitimlerini tamamlamak üzere en fazla 4 (dört) yıl burslu olarak, 2 (iki) yıl ise yurtiçi ve yurtdışı maaşsız olarak; yüksek lisans ve doktora eğitimi yapan araştırma görevlilerine ise eğitimlerini tamamlamak üzere en fazla 5 (beş) yıl burslu olarak, 2 (iki) yıl ise yurtiçi ve yurtdışı maaşsız olarak izin verilebileceği, davacının ise doktora eğitimine 10/04/2009 tarihinde başladığı ve azami 6 yıllık eğitim süresinin aştığından bahisle 10/10/2015 tarihinde dolan sürenin uzatılması talebinin uygun bulunmadığı ve bu konuda yetkinin 2547 sayılı kanunun 33.maddesi gereğince Yükseköğretim Kurulu Başkanlığı'nda olduğu dikkate alındığında, dosyaya sunulan 12/10/2015-03/11/2015 tarihlerine yönelik tutulan tutanaklardan 10/10/2015 tarihinden itibaren 15 gün içinde davacının görevine başlamadığı, anılan sürelere yönelik olarak da davacı tarafından dosyaya herhangi bir mazeret veya izin sunulmadığı anlaşıldığından 657 sayılı Yasa'nın 79. maddesi gereğince davacının görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı … Üniversitesi Hukuk Fakültesi işlemi ile anılan işleme Olur veren … tarih ve … sayılı Rektörlük işleminin ve söz konusu işlemlere yapılan itirazın reddine yönelik … gün ve … sayılı işlemde hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.
Bölge İdare Mahkemesi kararının özeti: … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesince; duruşma davetiyesinin davacının belirttiği yurt dışı adresine usulüne uygun tebliğ edilmediği, adil yargılanma hakkının ihlaline sebebiyet verildiği, buna göre, ilk derece mahkemesince, duruşmanın gün ve saatini gösterir nitelikteki tebliğ mazbatasının davacının belirttiği yurt dışı adresine usulüne uygun tebliği sağlanarak bir karar verilmesi gerekirken, usul kurallarına riayet edilmeksizin verilen istinafa konu kararın hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle istinaf isteminin kabulü ile Mahkeme kararının kaldırılmasına, dosyanın anılan Mahkemeye gönderilmesine karar verilmiştir.


... KURULU BAŞKANLIĞININ İDDİALARI :
Davalı Kurum'un Anayasa'nın 131. maddesi uyarınca öğretim elemanlarının yetiştirilmesi için planlama yapmak görevinin bulunduğu, 2547 sayılı Yükseköğretim Kanunu'nun 33. maddesi uyarınca yurt dışına gönderilenlerde aranacak nitelikler ile diğer hususları belirleyen 09/09/2009 tarihli Yükseköğretim Yürütme Kurulu kararında, doğrudan doktora programına kabul edilen araştırma görevlilerine Lisansüstü Eğitim Öğretim Yönetmeliğindeki normal eğitim ve azami eğitim süreleri göz önünde bulundurularak doktora eğitimini tamamlamak üzere en fazla 4 yıl burslu olarak, 2 yıl ise yurt içi ve yurt dışı maaşsız olarak izin verilebileceğine karar verilebileceği, davacının azami süreleri doldurduğu ileri sürülmektedir.

… ÜNİVERSİTESİ REKTÖRLÜĞÜNÜN İDDİALARI :
… İdare Mahkemesinin E:…, K:… sayılı kararına göre YÖK'ün yurtdışına lisansüstü eğitim yapmak maksadıyla göndermiş oluduğu öğrencilere, 2547 sayılı Kanunun 33. ve 39. maddelerinde üst sınır konulmamış olduğu ileri sürülmüşse de anılan iddianın doğruluğunu savunmanın hukuken doğru olanaklı olmadığı, davacının … Üniversitesinde İngilizce olarak doktora yaptığı, gönderildiği tarih Nisan 2009 olduğu, davacı gönderildiği 2009 yılından ilişiğinin kesildiği Ocak 2016'ya kadar Almanya'da akademik işlerle meşgul olmayıp, avukatlık, Türk vatandaşlarına hukuki danışmanlık, Türk vatandaşlarının Türkiye'deki gayrimenkul davalarını takip gibi işlerle meşgul olduğu, anılan konularla ilgili hukuk fakültesi tarafından davacıya soruşturma açıldığı, ancak yönetim kurulunca ceza verilmediği, davacı tarafından ısrarla 6 yıllık sürenin Almanya için uygulanamayacağı Almanya'nın önemi ve zorluğundan bahsedilmişse de davacının, doktora tezini Almanca değil, İngilizce olarak yazmakta olduğu, bugüne kadar da ortaya tez adına veya çalışma adına hiçbir şey konulmadığı, davacının kıt kamu kaynaklarını israf ettiği ileri sürülmektedir.

KARŞI TARAFIN SAVUNMASI : Savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HÂKİMİ …'IN DÜŞÜNCESİ : Temyiz isteminin kabulü ile Bölge İdare Mahkemesi kararının bozulması gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay Sekizinci Dairesince, Tetkik Hâkiminin açıklamaları dinlendikten ve dosyadaki belgeler incelendikten sonra gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
Dava, … Üniversitesi Hukuk Fakültesi Özel Hukuk Bölümü Ticaret Hukuku Anabilim Dalında araştırma görevlisi olan ve doktora yapmak üzere … Üniversitesinde görevlendirilen davacının, 2547 sayılı Yasa'nın 33. maddesinde belirtilen azami süreler içerisinde doktora eğitimini tamamlamadığından dolayı davacının 10/10/2015 tarihinden itibaren uzatma istemi kabul edilmeyerek 10/10/2015 tarihinden itibaren 15 gün içinde göreve başlamadığından bahisle 657 sayılı Yasa'nın 79. maddesi gereğince görevden çekilmiş sayılmasına ilişkin … tarih ve … sayılı … Üniversitesi Hukuk Fakültesi işlemi ile anılan işleme Olur veren … tarih ve E.. sayılı Rektörlük işleminin ve söz konusu işlemlere yapılan itirazın reddine yönelik … gün ve E….sayılı işlemin iptali ile mahrum kalınan hakların ve maaşların yasal faiziyle birlikte ödenmesine karar verilmesi istemiyle açılmıştır.

İLGİLİ MEVZUAT:
2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun "İstinaf" başlıklı 45. maddesinde, idare ve vergi mahkemelerinin kararlarına karşı, başka kanunlarda farklı bir kanun yolu öngörülmüş olsa dahi, mahkemenin bulunduğu yargı çevresindeki bölge idare mahkemesine, kararın tebliğinden itibaren otuz gün içinde istinaf yoluna başvurulabileceği kuralına yer verilmiş olup aynı maddenin 4. fıkrasında "Bölge idare mahkemesi, ilk derece mahkemesi kararını hukuka uygun bulmadığı takdirde istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar verir. Bu hâlde bölge idare mahkemesi işin esası hakkında yeniden bir karar verir. İnceleme sırasında ihtiyaç duyulması hâlinde kararı veren mahkeme veya başka bir yer idare ya da vergi mahkemesi istinabe olunabilir. İstinabe olunan mahkeme gerekli işlemleri öncelikle ve ivedilikle yerine getirir." hükmü; 5. fıkrasında ise; "Bölge idare mahkemesi, ilk inceleme üzerine verilen kararlara karşı yapılan istinaf başvurusunu haklı bulduğu, davaya görevsiz veya yetkisiz mahkeme yahut reddedilmiş veya yasaklanmış hâkim tarafından bakılmış olması hâllerinde, istinaf başvurusunun kabulü ile ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye gönderir. Bölge idare mahkemesinin bu fıkra uyarınca verilen kararları kesindir." hükmü yer almaktadır.

HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
Temyize konu Bölge İdare Mahkemesi kararıyla, İdare Mahkemesi'nce işin esasına girilerek karar verilmesi üzerine yapılan istinaf incelemesinde, dosya içerisinde yer alan Türkiye Cumhuriuyeti … Başkonsolosluğu'nun … tarih ve … sayılı yazısının incelenmesinden, davalı idarelerin savunma dilekçelerinin 7201 sayılı Yasa'nın 25/a maddesi uyarınca tebliğ edilmek üzere … Başkonsolosluğu'na gönderildiği, ilgili siyasi temsilcilik tarafından mevzuata uygun bir şekilde, tebliğin konusu ile hangi merci tarafından çıkarıldığı bilgilerinin yer aldığı ve otuz gün içinde başvurulmadığı takdirde tebliğin yapılmış sayılacağı ihtarını içeren bildirimin 28.01.2017 tarihinde davacıya tebliğ edildiği halde davacının ihtar edilen süre içerisinde … Başkonsolosluğu'na müracaat etmediği, duruşmanın gün ve saatini gösterir nitelikteki tebliğ mazbatasının 7201 sayılı Yasa'nın 25/a maddesi uyarınca tebliğe çıkarılmaması nedeniyle merciine iade edilmesine karşın ilk derece mahkemesince davacının duruşmaya katılmadığı belirtilerek karar verildiği gerekçesiyle, duruşmanın gün ve saatini gösterir nitelikteki tebliğ mazbatasının davacının belirttiği yurt dışı adresine usulüne uygun tebliği sağlanarak bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle verilen Mahkeme kararında hukuki isabet bulunmadığı, usulü eksikliğin giderilerek yeniden bir karar verilmesi gerektiği gerekçesiyle istinafa konu İdare Mahkemesi kararının kaldırılarak, 2577 sayılı Kanun'un 45/5. maddesi uyarınca dosyanın mahkemesine iadesine karar verildiği anlaşılmaktadır.
2577 sayılı Kanun'un 45/5. maddesi hükmünde bölge idare mahkemelerinin, ilk derece mahkemesi kararının kaldırılmasına karar vererek dosyayı ilgili mahkemeye göndereceği durumlar sayılmıştır.
Bu maddenin gerekçesi şu şekildedir; ''Yukarıda belirtildiği gibi İstinaf incelemesinde kural, ilk derece mahkemesince verilen kararda tespit edilen maddi veya hukuki eksikliklerin istinaf mercii tarafından tamamlanarak nihai kararın da istinaf mercii tarafından verilmesidir. Ancak bu kuralın bir istisnası söz konusudur. Şayet ilk derece mahkemesinin 2577 sayılı Kanunun 14 ve 15 inci maddeleri uyarıca ilk inceleme üzerine vermiş olduğu bir karara karşı istinaf başvurusu yapılmış ve istinaf mercii bu başvuruyu haklı görmüş ise istinaf mercii bu kararı bozacak ve dosyayı kararı veren mahkemeye geri gönderecektir. Bunun gibi ilk derece mahkemesindeki davaya görevsiz ya da yetkisiz mahkeme tarafından yahut reddedilmiş ya da yasaklanmış hakim tarafından bakılmış olması halinde de, istinaf mercii kararı bozmak suretiyle dosyayı geri gönderecektir. Bölge idare mahkemesinin bu kararları kesindir.''

Buna göre; duruşma davetiyesinin usulüne uygun yapılmaması dolayısıyla duruşma yapılmaması durumunun bu sayılan sınırlı haller arasında yer almaması nedeniyle 2577 sayılı Kanun'un 45/4. madde hükmü uyarınca Bölge İdare Mahkemesince duruşma davetiyesinin usulüne uygun olarak tebliği sağlandıktan ve duruşma yapıldıktan sonra İlk derece Mahkemesi kararı hakkında inceleme yapılması gerektiği anlaşıldığından, temyize konu kararda usule ve hukuka uyarlık bulunmamaktadır.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. 2577 sayılı Kanun'un 49. maddesine uygun bulunan temyiz isteminin kabulüne,
2. … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesinin … gün ve E:…, K:… sayılı kararının BOZULMASINA,
3.Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … Bölge İdare Mahkemesi ... İdari Dava Dairesine gönderilmesine, 26/05/2021 tarihinde kesin olarak oybirliği ile karar verildi.