Danıştay İdare Dava Daireleri Kurulu 2021/777 Esas 2021/1052 Karar Sayılı İlamı

T.C.
D A N I Ş T A Y
İDARİ DAVA DAİRELERİ KURULU
Esas No : 2021/777
Karar No : 2021/1052

KARAR DÜZELTME
İSTEMİNDE BULUNAN (DAVACI) : …
VEKİLİ : Av. …

KARŞI TARAF (DAVALI) : … Belediye Başkanlığı
VEKİLİ : Av. …

İSTEMİN ÖZETİ : Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının bozulmasına ilişkin 11/11/2020 tarih ve E:2020/53, K:2020/2367 sayılı karara karşı, davacı karar düzeltme isteminde bulunmaktadır.

YARGILAMA SÜRECİ :
Dava konusu istem: İzmir İli, Dikili İlçesi, … Mahallesi, … Sitesi, No:… adresinde ve tapunun ... sayılı parselinde kayıtlı meskende, onaylı projesine aykırı olarak ruhsatsız imalatlar yapıldığından bahisle ruhsata aykırı kısımların yıkımına ilişkin … tarih ve … sayılı Dikili Belediye Encümeni kararının iptali istenilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla;
Dava dosyasında bulunan bilgi ve belgeler ile taşınmaz mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi sonucu düzenlenen bilirkişi raporunun birlikte değerlendirilmesinden;
Dikili Belediye Başkanlığı görevlileri tarafından yapılan denetimlerde; onaylı projesine aykırı olarak zemin katta 2,20x3,90=8,58 m2, 1. katta 2,20x3,90=8,58 m2 kapalı alan büyütme, 3,90x9,80=38,22 m2 ilave çatı katı yapıldığının tespiti üzerine … tarih ve … sayılı yapı tatil tutanağın düzenlenerek, dava konusu belediye encümeni kararıyla ruhsatsız imalatların yıkımına karar verildiği,
Dava konusu betonarme taşıyıcılı, konut türü binada mimari projeye aykırı olarak yan cephede, zemin katta mutfak ve banyo kullanımına, 1. katta oda kullanımına dahil edilen toplam 3,85mx1,88mx2 kat=14,476 m2 yüzölçümlü kapalı mekan imalatının 3194 sayılı İmar Kanunu'nun 21. maddesine göre ruhsat gerektirdiği, 3,90x9,80=38,22 m2 ilave çatı katı imalatına yönelik olarak ise, mimari proje ozalitinde 1/50 ölçekli A-A ve B-B kesitlerinde, 1. kat üzerinde ahşap çatı gösterilmiş olmasına rağmen, mevcut halde mimari projeye aykırı olarak 1. kattan merdiven ile ulaşılan, tabanı laminat malzemesi ile kaplı, çatısı içeriden rabıta malzemesi ile kaplanmış çatı katı imal edildiği, bu şekilde 9,5mx3,85m=36,575 m2 taban alanlı kapalı mekan elde edildiği ve bu imalatın da 3194 sayılı Kanun'un 21. maddesine göre ruhsat gerektirdiği,
Bu durumda, yapının projesinde bulunan 1. kat üzerine ahşap çatı yerine 1. kattan merdiven ile ulaşılabilen kapalı çatı katı imal edildiği, bu imalatın ruhsat gerektirdiği anlaşıldığından, dava konusu işlemin, çatı katı imalatın yıkımına karar verilmesine ilişkin kısmında hukuka aykırılık bulunmadığı,
Dava konusu işlemin, zemin katta 2,20x3,90=8,58 m2, 1. katta 2,20x3,90=8,58 m2 kapalı alan büyütme imalatlarının yıkımına ilişkin kısmına gelince; bilirkişi tarafından anılan imalatların 3,85mx1,88m ölçülerinde tespit edildiği, dolayısıyla, idarece yapılan tespitin hatalı olduğunun anlaşılması karşısında dava konusu işlemin bu kısmının hukuka uygun bulunmadığı gerekçesiyle,
Dava konusu işlemin; zemin ve 1. katın ruhsata aykırı kısımlarının yıkımına yönelik kısmının iptaline, çatı katının yıkımına ilişkin kısmı yönünden ise, davanın reddine karar verilmiştir.
Daire kararının özeti: Danıştay Altıncı Dairesinin 21/05/2019 tarih ve E:2019/5017, K:2019/4627 sayılı kararıyla;
İdare Mahkemesi kararının, çatı katına ilişkin kısmında, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun 49. maddesinin 2. fıkrasında sayılan bozma nedenlerinden hiçbirisinin bulunmadığı,
İdare Mahkemesi kararının, zemin ve 1. kata ilişkin kısmına gelince;
Davalı belediye tarafından davacıya ait yapıya ilişkin olarak düzenlenen 12/03/2015 tarihli yapı tatil tutanağında; yapının onaylı projesine aykırı olarak zemin katta 2,20x3,90=8,58 m2, 1. katta 2,20x3,90=8,58 m2 kapalı alan yapıldığının tespit edildiği,
Ancak, İdare Mahkemesince yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporuna göre; zemin katta 1,88x3,85=7,24 m2, 1. katta 1,88x3,85=7,24 m2 kapalı alan imalatları yapıldığının belirlendiği,
Temyize konu kararda; zemin ve 1. kattaki ruhsata aykırı imalatların bilirkişi tarafından 3,85mx1,88m ölçülerinde tespit edildiği, dolayısıyla, idarece yapılan tespitlerin hatalı olduğu sonucuna varılarak, bu kısım yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; 3194 sayılı Kanun'un 32. maddesine uygun olarak düzenlenen yapı tatil tutanağıyla; yapıdaki onaylı projesine aykırı kısımların, dava konusu yıkıma ilişkin encümen kararında da; yıkılmasına karar verilen aykırı imalatların ölçüleriyle açıkça belirtildiği,
Bu durumda, yıkılmasına karar verilen kısımlarının belirlenebilir olduğu göz önüne alındığında, idarenin, ruhsata aykırı imalatların ölçülerinde, yıkımı etkilemeyecek düzeyde maddi hata yaptığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısımlarında da hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılarak,
… İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararının, çatı katına ilişkin kısmının onanmasına, zemin ve 1. kata ilişkin kısmının ise bozulmasına karar verilmiştir.
İlk Derece Mahkemesi ısrar kararının özeti: ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı kararıyla; dava konusu işlemin zemin ve 1. katın yıkımına ilişkin kısmının iptali yolundaki ilk kararında ısrar edilmiştir.
Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu kararının özeti: Davacının temyiz başvurusu üzerine Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun 11/11/2020 tarih ve E:2020/53, K:2020/2367 sayılı kararıyla;
İdare Mahkemesince verilen temyize konu ısrar kararında, idarece yapılan, ruhsata aykırı kısımların tespitinin hatalı olduğu sonucuna varılarak, bu kısım yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; 3194 sayılı Kanun'un 32. maddesine uygun olarak düzenlenen yapı tatil tutanağında, yapıdaki onaylı projesine aykırı kısımların, dava konusu yıkıma ilişkin Encümen kararında da yıkılmasına karar verilen aykırı imalatların ölçüleriyle açıkça belirtildiğinin görüldüğü,
Bu durumda, yıkılmasına karar verilen kısımların belirlenebilir olduğu göz önüne alındığında, idarenin aykırı imalatların ölçülerinde yıkımı etkilemeyecek düzeyde maddi hata yaptığı sonucuna ulaşıldığından, dava konusu işlemin bu kısımlarında hukuka aykırılık bulunmadığı gerekçesiyle, … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının bozulmasına karar verilmiştir.

KARAR DÜZELTME TALEP EDENİN İDDİALARI : Davacı tarafından, dava konusu yıkım kararının hukuka ve gerçek duruma uygun bir biçimde uygulanmasını sağlamak için, yürütülecek faaliyetler kapsamında, yalnızca ruhsata aykırı kısımların yıkımı suretiyle yapının ruhsata uygun hale getirilmesi, yapının ruhsatlı kısımlarının zarar görmemesi için yıkılmasına karar verilen kısımların yüzölçümlerinin açık ve kuşkuya mahal bırakmayacak bir biçimde ortaya konulması ve yapının ruhsata uygun kısımlarının zarar görmesine dolayısıyla mülkiyet hakkının ihlal edilmesine sebebiyet verilmemesi gerektiği, bu nedenle karar düzeltme isteminin kabulü ile İdare Mahkemesi ısrar kararının onanmasına karar verilmesi gerektiği ileri sürülmektedir.

SAVUNMANIN ÖZETİ : Davalı idare tarafından, savunma verilmemiştir.

DANIŞTAY TETKİK HAKİMİ : …

DÜŞÜNCESİ : Gerek davalı idare tarafından gerekse de yargılama kapsamında bilirkişi tarafından yapılan tespitlerde; davacıya ait yapıda, yapı ruhsatına aykırı olacak şekilde ilaveler yapıldığı sabit olduğundan, söz konusu ruhsata aykırı ilavelerin hesaplanmasında idarece yapılan hatanın, dava konusu yıkım kararının esası üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır. Ancak davalı idare tarafından yıkım kararının, bilirkişi raporunda yapı ruhsatına aykırı olduğu belirlenen, zemin katta 1,88x3,85=7,24 m2 ve 1. katta 1,88x3,85=7,24 m2 ölçülerindeki ilave kısımlar yönünden uygulanması gerekeceği de açıktır. Bu nedenle, davacının karar düzeltme isteminin belirtilen bu açıklama ile reddi gerektiği düşünülmektedir.

TÜRK MİLLETİ ADINA
Karar veren Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca, davacının karar düzeltme dilekçesinde öne sürdüğü hususlar, 2577 sayılı İdari Yargılama Usulü Kanunu'nun geçici 8. maddesi uyarınca uygulanmasına devam edilen 54. maddesi hükmüne uygun bulunduğundan, karar düzeltme isteminin kabulü ile Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunca verilen 11/11/2020 tarih ve E:2020/53, K:2020/2367 sayılı bozma kararı kaldırılarak, ... İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararına yönelik davalı idarenin temyiz istemi yeniden incelendi, gereği görüşüldü:

İNCELEME VE GEREKÇE:
MADDİ OLAY :
İzmir İli, Dikili İlçesi, … Mahallesi, … Sitesi, No:… adresinde ve tapunun 1708 sayılı parselinde kayıtlı davacıya ait yapıda davalı Belediye tarafından yapılan denetimde; onaylı projesine aykırı olarak; zemin katta 2,20x3,90=8,58 m2, 1. katta 2,20x3,90=8,58 m2 kapalı alan büyütme, 3,90x9,80=38,22 m2 ilave çatı katı yapıldığı, … tarih ve … sayılı yapı tatil tutanağı ile tespit edilmiştir.
Bunun üzerine, davalı Belediye tarafından, söz konusu yapı tatil tutanağına dayanılarak 3194 sayılı Kanun'un 32. maddesi uyarınca, tespit edilen ruhsata aykırılıkların yıkılmasına yönelik … tarih ve … sayılı Belediye Encümeni kararı alınmıştır.
Anılan Belediye Encümeni kararının iptali istemiyle temyizen incelenen dava açılmıştır.
İLGİLİ MEVZUAT :
3194 sayılı İmar Kanunu'nun 21. maddesinde; "Bu Kanunun kapsamına giren bütün yapılar için 26 ncı maddede belirtilen istisna dışında belediye veya valiliklerden yapı ruhsatiyesi alınması mecburidir. Ruhsat alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması da yeniden ruhsat alınmasına bağlıdır. Bu durumda; bağımsız bölümlerin brüt alanı artmıyorsa ve nitelik değişmiyorsa ruhsat, hiçbir vergi, resim ve harca tabi olmaz. Ancak; derz, iç ve dış sıva, boya, badana, oluk, dere, doğrama, döşeme ve tavan kaplamaları, elektrik ve sıhhi tesisat tamirleri ile çatı onarımı ve kiremit aktarılması ve yönetmeliğe uygun olarak mahallin hususiyetine göre belediyelerce hazırlanacak imar yönetmeliklerinde belirtilecek taşıyıcı unsuru etkilemeyen diğer tadilatlar ve tamiratlar ruhsata tabi değildir." hükmü yer almaktadır.
Aynı Kanun'un 32. maddesinde ise; "Bu Kanun hükümlerine göre ruhsat alınmadan yapılabilecek yapılar hariç; ruhsat alınmadan yapıya başlandığı veya ruhsat ve eklerine aykırı yapı yapıldığı ilgili idarece tespiti, fenni mesulce tespiti ve ihbarı veya herhangi bir şekilde bu duruma muttali olunması üzerine, belediye veya valiliklerce o andaki inşaat durumu tespit edilir. Yapı mühürlenerek inşaat derhal durdurulur. Durdurma, yapı tatil zaptının yapı yerine asılmasıyla yapı sahibine tebliğ edilmiş sayılır. Bu tebligatın bir nüshası da muhtara bırakılır. Bu tarihten itibaren en çok bir ay içinde yapı sahibi, yapısını ruhsata uygun hale getirerek veya ruhsat alarak, belediyeden veya valilikten mühürün kaldırılmasını ister. Ruhsata aykırılık olan yapıda, bu aykırılığın giderilmiş olduğu veya ruhsat alındığı ve yapının bu ruhsata uygunluğu, inceleme sonucunda anlaşılırsa, mühür, belediye veya valilikçe kaldırılır ve inşaatın devamına izin verilir. Aksi takdirde, ruhsat iptal edilir. Ruhsata aykırı veya ruhsatsız yapılan bina, belediye encümeni veya il idare kurulu kararını müteakip, belediye veya valilikçe yıktırılır ve masrafı yapı sahibinden tahsil edilir." hükmüne yer verilmiştir.
HUKUKİ DEĞERLENDİRME:
3194 sayılı İmar Kanunu'nun yukarıda yer verilen düzenlemelerinde, bu Kanun kapsamına giren bütün yapıların, yapı ruhsatı alması zorunlu tutulmuştur. Aynı şekilde, ruhsat alınmış yapılarda herhangi bir değişiklik yapılması da bazı istisnalar haricinde, yeniden ruhsat alınması şartına bağlanmıştır. Ruhsata aykırı ya da ruhsatsız yapılan binaların ise yetkili idarelerce alınan karara müteakip yıktırılacağı ve masrafının yapı sahibinden karşılanacağı hükme bağlanmıştır.
Dosyanın incelenmesinden, davalı Belediye tarafından, davacıya ait yapıya ilişkin olarak düzenlenen 12/03/2015 tarihli yapı tatil tutanağı ile; yapının onaylı projesine aykırı olarak zemin katta 2,20x3,90=8,58 m2, 1. katta da yine aynı şekilde 2,20x3,90=8,58 m2, tadilat ruhsatı alınmaksızın, kapalı alan büyütmeleri yapıldığı tespit edilerek yapının mühürlendiği ve bir ay içerisinde ruhsata aykırılıklarının giderilmediğinin anlaşılması üzerine de dava konusu Belediye Encümeni kararının alındığı anlaşılmaktadır.
İdare Mahkemesince mahallinde yaptırılan keşif ve bilirkişi incelemesi neticesinde düzenlenen ve hükme esas alınan bilirkişi raporunda ise; davalı Belediyenin tespitinin aksine, zemin katta 1,88x3,85=7,24 m2, 1. katta 1,88x3,85=7,24 m2 kapalı alan imalatları yapıldığı belirlenmiştir.
Uyuşmazlıkta; İdare Mahkemesince; davalı idare tarafından, zemin ve 1. katlardaki ruhsata aykırı imalatların tespitinin hatalı yapılması nedeniyle, bu katlardaki ilave imalatlar yönünden dava konusu işlemin iptaline karar verilmiş ise de; gerek davalı idare tarafından gerekse de yargılama kapsamında bilirkişi tarafından yapılan tespitlerle, davacıya ait yapıda, yapı ruhsatına aykırı olacak şekilde ilaveler yapıldığının ortaya konulduğu açık olup, söz konusu ruhsata aykırı ilavelerin hesaplanmasında idarece yapılan maddi hatanın, dava konusu yıkım kararının esası üzerinde herhangi bir etkisi bulunmamaktadır.
Bu durumda, davacıya ait yapının zemin ve 1. katlarında, yapı ruhsatına aykırı olarak yapılan ve yapı tatil tutanağının düzenlenmesinden sonra da ruhsata bağlanmadığı anlaşılan ilavelerin, 3194 sayılı Kanun'un 32. maddesi gereğince yıktırılmasına ilişkin olarak alınan dava konusu Belediye Encümeni kararında hukuka aykırılık bulunmadığı sonucuna varılmıştır.
Öte yandan, dava konusu yapının zemin ve 1. katlarındaki yapı ruhsatına aykırı ilave imalatların ölçülerinde, yıkımın esasını etkilemeyecek düzeyde maddi hata yaptığı görülen davalı idare tarafından alınan yıkım kararının, bilirkişi raporunda yapı ruhsatına aykırı olduğu belirlenen, zemin katta 1,88x3,85=7,24 m2 ve 1. katta 1,88x3,85=7,24 m2 ölçülerindeki ilave kısımlar yönünden uygulanması gerektiği de açıktır.
Bu itibarla, dava konusu işlemin, yapının zemin ve 1. katlarına yönelik kısmının iptali yolundaki İdare Mahkemesi ısrar kararında hukuki isabet görülmemiştir.

KARAR SONUCU:
Açıklanan nedenlerle;
1. Davalı idarenin temyiz isteminin KABULÜNE;
2. Dava konusu işlemin davacıya ait yapının zemin ve 1. katlarına yönelik kısmının yukarıda özetlenen gerekçeyle iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin temyize konu … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının BOZULMASINA,
3. Yeniden bir karar verilmek üzere dosyanın … İdare Mahkemesine gönderilmesine,
4. 26/05/2021 tarihinde, esasta oybirliği, gerekçede oyçokluğu ile karar verildi.

KARŞI OY
X- Davacının kararın düzeltilmesi isteminin kabulü ile; dava konusu Belediye Encümeni kararının davacıya ait yapının zemin ve 1. katlarına yönelik kısmının iptaline ilişkin … İdare Mahkemesinin … tarih ve E:…, K:… sayılı ısrar kararının, Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulunun kararın düzeltilmesi istemine konu edilen 11/11/2020 tarih ve E:2020/53, K:2020/2367 sayılı kararındaki "X-karşı oy" gerekçesi doğrultusunda bozulması gerektiği oyuyla, karara gerekçe yönünden katılmıyorum.