MAHKEMESİ :İş Mahkemesi

DAVA : Davacı, uğranılan zararın tahsiline karar verilmesini istemiştir.
Mahkeme, isteğin reddine karar vermiştir.
Hüküm süresi içinde davacı avukatı tarafından temyiz edilmiş olmakla, dava dosyası için Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor dinlendikten sonra dosya incelendi, gereği konuşulup düşünüldü:

Y A R G I T A Y K A R A R I

Davacı İsteminin Özeti:
Davacı vekili, ... Elektrik tesisi işi 1999 birim fiyatları ile dava dışı...."ne demir direkli olarak ihale edilerek, elektrik tesis sözleşmesinin 09.12.1999 tarihinde imzalandığını, tesis işlerinin devamı sırasında yer teslim protokolünün de bu yönde tasdik edilmesine rağmen uygulama talimatı ve kanuni mevzuata uyulmadan yapılan değişiklikle demir direk yerine bir kısmının beton direk olarak değiştirilerek kurumun ek maliyet ile zarara uğratıldığından bahisle bu zararın davalılardan tahsilini talep etmiştir.
Davalı Cevabının Özeti:
Bir kısım davalı vekiller müvekkilleri ile davacı kurum arasında bir iş sözleşmesi bulunmadığını devlet memur oldukları ayrıca davacı idareye bağlı ...Elektrik Tesisi işinde demir direğin beton direğe dönüşümü işi yapımında kurumun muhtelif tesislerinde bu rutin olarak teknik heyetlerin uygun bulması halinde yapılmakta olan bir işlem olduğunu,...da da ilgili müdürünün bölgenin terör bölgesi ve kayıp kaçak oranının da çok fazla olması sebebiyle talep edildiği davacı kurumla yapılan yazışmalar sonunda ... Daire başkanlığına bağılı bir teknik heyetin yerinde yaptığı inceleme ve araştırma sonucunda uygun bulunması sonucunda demir direklerin beton direğe dönüşümünün kurum menfaatine olacağına kara verilmiş yapılan değişiklikte davacı kurumun bir zararının olmadığı gibi davalıların da her hangi bir kusurunun olmadığını beyan ederek açılan davanın reddini savunmuştur.
Davalı ... vekili ise süreci özetleyerek yapılan işlemlerin talimata aykırı olduğunu ileri sürerek müvekkilinin olayda kusuru bulunmadığını savunmuştur.
Mahkeme Kararının Özeti:
Mahkemece, dosyadaki delillere bilirkişi raporuna göre davanın reddine karar verilmiştir.
Temyiz:
Kararı davacı vekili temyiz etmiştir.
Gerekçe:
Dosyadaki bilgi ve belgelere göre dava konusu direklerin proje ve ihale aşamaları da dahil baştan beri elektirk direklerden yapılması gerekeceği konusunda uyuşmazlık bulunmamaktadır. Ancak ihalden sonra 04.02.2000 tarihli Yer Telim Protokol Genel Hususlar 10. maddesinde; Elektrik Dağıtım Müessese Müdürlüğünce bölgedeki kaçak kullanım ve terör olayları gerekçe gösterilerek şebeke direklerinin beton yapılması talebinde bulunulduğu ve heyetin de bu görüşe katıldığı belirtilmiştir. Ancak... merkezede ... Daire Başkanlığınca bu teklif dikkate alınmadan projedeki varolan orijinal durum korunarak 24.3.2000 tarihinde onay işlemi yapılmış ise de bir kısım davalıların beyanında geçtiği üzere davalı ..."ın ..."taki görevlileri arayarak yeniden aynı konuda görüş istediği ve ikinci defa aynı konuda yazılan yazı uyarınca...danda hemen katılan bir kısım davalılar ile oluşan heyet aynı görüşle bir kısım direklerin beton olması konusunda önceki gibi görüş bildirdikleri ve bu defa yapılan değişiklik... ... Daire Başkanlığınca 01.05.2000 tarihinde onaylanarak yürürlüğe konulmuştur. Olayın soruşturulması üzerine müfettiş, yapılan değişiklik teklif ve onayının talimatnameye, ihale şartlarına aykırı olduğunu kurumu zarara uğradığını rakamları ile tespit etmişlerdir.
Mahkemenin dayandığı bilirkişi raporunda, yapılan değişikliklerin prosedüre uygun olduğu, beton direklerin bir çok yönü ile daha ekonomik olduğu belirtilse de yapılan değişiklik ve sürecinin talimatlara ve ihale şartlarına aykırı olduğu üzerinde durulmadan hazırlandığından hüküme esas alınmaycak nitelikte olduğu anlaşılmıştır.
... Daire Başkanlığının 04.11.1999 tarih ve 5234 sayılı Uygulama Talimatları yazısının 12. maddesinde "Yer tesliminde ihaleye esas proje ve planlara sadık kalınması. gereksiz yere zorunlu olmayan değişikliklere gidilmemesi, özellikle ihalenin ruhunu değiştireeek değişikliklerin yapılmasına (boyalı kaynaklı demirli şebekenin, beton direk veya kabloya dönüştürülmesi gibi) dikkat edilecektir" denilmektedir. Bu talimatta açıkça örnek olarak demir direklerin betona çevrilmemesi gerektiğini beliritmesi de; dirleklerin demir olarak belirtildiği durumlar ihalenin ruhu olarak gösterilmiştir.
Somut olayda değişilik işleminin dayanakları bölgede kaçak kullanım fazla olup demir direklere çıkılıp kanca atılarak kaçak tüketimde bulunulması ve bölgenin geçmiş yıllarda büyük ölçüde terör tehdidi altında kalarak yaşanan tahripler olarak gösterilmiştir. Ancak bu hususlar ihale yapıldıktan sonra ortaya çıkmış yeni ve zorunlu değişiklik gerektiren bir durum değildir. Bölgede terör olaylarının yaşandığı ve kaçak kullanımla ilgili verileri en iyi bilen davacı kurumdur. İhaleyide bölgenin bu şartlarına göre projendirip direklerin demir olması gerektiğini kararlaştırdığı halde davalıların sürecinde bulundukları işlemlerle bir kısım direklerin beton olmasını sağlamaları talimata ve ihale şartlarına aykırıdır. Öte yandan iddia edilen ve korunmak istenen yararın çok sayıdaki direklerden bir kısmının değiştirilmesi ile sağlancağının düşülmesi de gerçekçi değildir. İşlemin şekli prosedürüne uydurulması, her zaman kusurlu davranışla neden olunan zarardan sorumluluğu engellemez. Bu anlamda ceza davasında görevi suistimal ve ihmal davalarında beraat etmeleri de tazminat davasında sonuca etkili değildir. Olayda prosedürün sorumluluktan kurtulmak amacı ile yapıldığı hatta ilk defa sonuca ulaşılmayınca ikinci defa yeniden onay alınmaya çalışlıması da bunu göstermektedir.
Mahkemece yapılacak iş; üniversitde görevli olan uzman heyetten rapor alınarak, davalıların zarar yok veya hak edişten kesildi iddiaları karşısında zararının miktarının tesbiti, varsa müfettişin zarar tebitineden farklarının ortaya konulması, bir kısım direklerin betona çevrilmesi olayı Dairemizce kusura dayalı eylemler birliği ile gerçekleştirildiği kabul edidldiğinden, davalıların görev tanımlarına göre süreçte yer alıp almadıkları, işlemlere katılıp katılmadıkları ayrı ayrı her davalı için değerlendirilerek kusurlarının belirlenmek suretiyle zarardan sorumlulukları tespit edilerek çıkacak sonuca göre haklarında bir karar verilmesi gerekir.
SONUÇ : Temyiz olunan kararın yukarıda yazılı sebepten BOZULMASINA, peşin alınan temyiz harcının istek halinde ilgiliye iadesine, 06.07.2015 gününde oybirliğiyle karar verildi.