10. Hukuk Dairesi 2021/5202 E. , 2021/15562 K.
"İçtihat Metni"Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi.... Hukuk Dairesi
Dava, hizmet tespiti istemine ilişkindir.
İlk derece mahkemesince hükümde belirtilen gerekçelerle davanın kabulüne karar verilmiş, karara karşı davalı şirket ve fer’i müdahil kurum vekili tarafından istinaf yoluna başvurulmuş, ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesince istinaf başvurusunun esastan reddine karar verilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesinin kararının, davalı şirket ve fer’i müdahil Kurum vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hakimi ... tarafından düzenlenen rapor ve dosyadaki belgeler incelendi, gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
1) DAVACININ İSTEMİ
Davacı vekili tarafından verilen dava dilekçesinde özetle; davacının, 15.8.2006–05.11.2014 tarihleri arasındaki davalı yanındaki hizmetlerinin tespitine karar verilmesini talep ve dava etmiştir.
2) DAVALILAR CEVABI
Davalı işveren vekili; davacının parça başı ücret almak suretiyle belirli bir çalışma zamanı olmaksızın ütücü olarak işyerinde çalıştığını, şirket yetkililerinden emir almadığını, hizmet akdi ile çalışmadığını belirtmek suretiyle davanın reddine dair karar verilmesini talep etmiştir.
Feri müdahil Kurum vekili; davanın reddini talep etmiştir.
3) MAHKEME KARARI
a) İLK DERECE MAHKEMESİ KARARI
İlk derece mahkemesince, davanın kabulüne dair karar verilmiştir.
B) BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, dosya kapsamına, mevcut delil durumuna ve yukarıda belirtilen ölçütlere göre yapılan inceleme sonucunda İlk Derece Mahkemesinin vakıa ve hukuki değerlendirmesinde usul ve esas yönlerden herhangi bir hukuka aykırılık bulunmadığı anlaşıldığından davalı Kurumun yerinde görülmeyen istinaf başvurusunun 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanunu"nun (HMK"nin) 353/1-b.1 maddesi uyarınca esastan reddine, dair karar verilmiştir.
4) TEMYİZ TALEBİ
Davalı şirket ve fer’i müdahil Kurum tarafından sunulan temyiz dilekçesi ile, Bölge Adliye Mahkemesi kararının hukuka aykırı olduğu gerekçesiyle ilgili karar temyiz edilmiştir.
5) DELİLLERİN DEĞERLENDİRİLMESİ VE GEREKÇE
Dava, 5510 sayılı Kanun m.86/9 hükmüne dayalı sigortalı hizmetlerin tespiti hakkındadır. Bu davaların kamu düzeniyle ilgili olması nedeniyle özel bir duyarlılıkla ve özenle yürütülmesi gerekir. Hak kayıplarının ve gerçek dışı sigortalılıkların önlenmesi amacıyla tarafların gösterdiği kanıtlarla yetinilmeyip, mahkemece resen gerekli deliller toplanmalı ve tüm deliller serbestçe değerlendirilmelidir. Hizmet tespiti davalarının amacı, hizmetlerin karşılığı olan sosyal güvenlik haklarının korunmasıdır. Kurum sicil dosyası, işyeri özlük dosyası temin edilip iş yerinin kanun kapsamında olup olmadığı belirlenmeli; iddia edilen çalışmanın başlangıç ve bitiş tarihleri, hangi işyerinde ne işinin yapıldığı, işyerinin kapsam, kapasite ve niteliği; çalışmanın sürekli veya kısmi zamanlı olup olmadığı eksiksiz biçimde açıklığa kavuşturulmalıdır. Tanıkların ifadeleri değerlendirilirken inandırıcılığı üzerinde durulmalı, verdikleri bilgilere nasıl vakıf oldukları; işveren, işçi ve işyeriyle ilişkileri, uzun yıllar öncesine ait bilgileri nasıl hafızalarında korudukları üzerinde durulmalıdır. Resen araştırma kapsamında taraf tanıkları ile yetinilmeyip mümkün olduğunca işyeri yetkilileri ve işyerinde çalışan diğer kişiler ile başka bilebilecek tanıklar dinlenerek beyanlar denetlenmeli, böylece çalışma olgusu hiçbir kuşkuya yer bırakmayacak şekilde belirlenmelidir.
Yukarıda yapılan açıklamalar çerçevesinde, eldeki davada, kısmi çalışma iddiasının yeterince aydınlığa kavuşturulmadığı anlaşılmıştır. Bu kapsamda, mahkemece, dinlenmeyen bordro tanıkları kendi çalışma dönemleri de belirlenerek, re’sen dinlenmek suretiyle; davacının davalı işyeri dışında başka işyerlerinde de hizmet verip vermediği; öte yandan davalı işyeri nezdinde haftanın kaç günü, kaçar saat çalıştığı teredddütsüz şekilde ortaya konulmalıdır.
Bu maddi ve hukuki olgular göz önünde bulundurulmadan mahkemece verilen hüküm usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O halde davalı şirket ve fer’i müdahil kurum vekillerinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mah kemesi 34. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine dair kararı kaldırılarak; ilk derece mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi ... Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak; temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, temyiz harcının istek halinde davalıya iadesine, dosyanın kararı veren ilk derece mahkemesine, kararın bir örneğinin ise Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine 08.12.2021 gününde oy birliği ile karar verildi.