6. Hukuk Dairesi 2021/4907 E. , 2021/1106 K.
"İçtihat Metni"MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Asıl dava, kat karşılığı inşaat sözleşmesinden kaynaklanan müspet zararın tahsili, birleşen 2016/195 Esas sayılı dava kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshi ve şerhin terkini istemine ilişkin olup yerel mahkemece asıl davanın davalı ... bakımından reddine, davalı ... bakımından kabulüne, birleşen 2016/195 Esas sayılı davanın kabulüne dair verilen hüküm, asıl dava davacısı birleşen dava davalısı yüklenici .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ile asıl ve birleşen dava davalısı ... vekilince temyiz edilmiş, temyiz edilen hüküm Dairemizin 2021/3066 Esas 2021/2766 Karar 16.06.2021 günlü kararı ile onanmış, bu kez Dairemiz kararına karşı asıl dava davacısı birleşen dava davalısı yüklenici .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. ile asıl ve birleşen dava davalısı ... vekilince karar düzeltme isteminde bulunulmuştur.
Asıl davada davacı .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekili, müvekkili ile davalı ... arasında İzmir ...... Noterliği’nin 02.09.2013 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, müvekkilinin imzalanan sözleşmeyi tapu kütüğüne şerh ettirdiğini, sözleşme gereği işlemlere devam ederken arsa sahibi davalı ...’ın sözleşme konusu taşınmazı 23.12.2013 tarihinde diğer davalı ...’a sattığını öğrendiğini, müvekkilinin sözleşmeyi ayakta tutma iradesi ile tüm ihtarlarına rağmen davalıların sözleşme gereği edimlerini yerine getirmediklerini, taraflar arasındaki sözleşmenin halen ayakta olması nedeni ile müvekkilinin müspet zarar kapsamındaki yoksun kalınan karının davalılardan tahsilini, davanın kabulünü talep etmiştir.
Asıl davada davalı ... vekili, davacı yüklenicinin müvekkiline şifahi olarak sözleşme konusu işi yapmayacağını bildirdiğini, davacının aplikasyon krokisi almasına rağmen sözleşmenin ifa imkansızlığı içerisinde olduğunu müvekkiline bildirmediğini, davacının kötüniyetli olduğunu, davanın reddini savunmuştur.
Asıl davada davalı ... vekili, davacı yüklenicinin sözleşmenin ifa imkansızlığı içerisinde olduğunu bilmesine rağmen bu hususu arsa sahibine bildirmediğini, kötüniyetli olarak hareket ettiğini ve haksız kazanç elde etmek istediğini, davanın reddini savumuştur.
Birleşen İzmir 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/195 Esas sayılı davasında davacı ... vekili, davalılar ... ve .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. arasında 02.09.2013 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesi imzalandığını, sözleşmenin 07.10.2013 tarihinde davalı yüklenici tarafından tapu kütüğüne şerh ettirildiğini,müvekkilinin ise sözleşme konusu taşınmazı 23.12.2013 tarihinde satın aldığını, söz konusu taşınmaza komşu parsellerin tecavüzünün olduğunu ve sözleşmenin ifasının baştan itibaren imkansız olduğunu, davalılar arasındaki kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini, tapuya konulan şerhin terkinini, davanın kabulünü talep etmiştir.
Birleşen davada davalı .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekili davacının tapudaki şerhi bilerek taşınmazı satın aldığını, işbu davada davacının sözleşmenin feshini talep edemeyeceğini, imkanzılık olarak ileri sürülen hususların giderilebilir nitelikte olduğunu, davanın reddini savunmuştur.
Birleşen davada davalı ..., davaya cevap vermemiş 6100 sayılı HMK 128. maddesi gereği dava dilekçesindeki ileri sürülen vakıları inkar etmiş sayılmıştır.
Yerel mahkemece sözleşme tarihindeki imar durumuna göre sözleşme konusu parsel üzerinde komşu parsellerin tecavüzü de dikkate alındığında fiili durumdaki tecavüzlerin önlenmesi, yeniden etüt çalışması ve tevhit işlemi yapılmadan sözleşmenin ifasının imkansız olduğu gerekçesi ile asıl davada davalı ... yönünden davanın reddine, davacının sözleşme kapsamında davalı ...’a ödediği 33.500TL’nin tahsili ile bu davalı yönünden davanın kabulüne, birleşen davada, asıl davada arsa sahibi ve yüklenici arasında tanzim edilen kat karşılığı inşaat sözleşmesinin sübjektif sebeplerle ifasının imkansız hale gelmesi nedeni ile sözleşmenin feshine ve tapu kaydına konulan şerhin terkini şartları oluştuğundan davanın kabulüne karar verilmiştir.
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle yasaya uygun gerektirici nedenlere ve özellikle delillerin takdirinde bir isabetsizlik bulunmamasına göre davalı ... vekilinin tüm, asıl davada davacı birleşen davada davalı .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme itirazlarının reddine karar vermek gerekmiştir.
2-Sözleşmeler Hukuku"nun en temel ilkelerinden birisi olan sözleşmelerin nispiliği kuralı gereği sözleşme, kural olarak o sözleşmede taraf olanları bağlar. Sözleşmeden kaynaklanan uyuşmazlıklarda davanın tarafları da sözleşmenin taraflarıdır. Yargıtay içtihatlarında ve öğretide bu durum taraf sıfatı olarak adlandırılmaktadır.
Taraf sıfatı, bir başka deyişle husumet ehliyeti, dava konusu hak ile kişiler arasında ki ilişkiyi ifade eder. Sıfat, bir maddi hukuk ilişkisinde tarafların o hak ile ilişkisinin olup olmadığının belirlenmesi anlamına gelir. Davacı sıfatı, dava konusu hakkın sahibini, davalı sıfatı ise dava konusu hakkın yükümlüsünü belirler. Uygulamada davacı sıfatı, aktif husumeti, davalı sıfatı ise pasif husumeti karşılayacak şekilde değerlendirilmektedir. Dava konusu şey üzerinde kim ya da kimler hak sahibi ise davayı bu kişi veya kişilerin açması ve kime karşı hukuki koruma isteniyor ise o kişi veya kişilere davanın yöneltilmesi gerekir. Bir kimsenin davacı veya davalı sıfatına sahip olup olmadığı, tıpkı hakkın mevcut olup olmadığının tayininde olduğu gibi maddi hukuka göre belirlenir. Taraf sıfatının bu anlamda önemli özelliği ise def"i değil itiraz niteliğinde olması nedeniyle taraflarca süreye ve davanın aşamasına bakılmaksızın her zaman ileri sürülebileceği ve taraflar ileri sürmemiş olsalar bile mahkemece re"sen nazara alınmasıdır.
Yapılan bu açıklamalar ışığında somut olay değerlendirildiğinde; Birleşen İzmir 9. Asliye Hukuk Mahkemesi’nin 2016/195 Esas sayılı davasında davacı ... vekili, davalılar ... ve .... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. arasında imzalanan 02.09.2013 tarihli kat karşılığı inşaat sözleşmesinin feshini ve şerhin terkinini talep etmiştir. Asıl davada kat karşılığı inşaat sözleşmesinin imkansızlık nedeni ile geçersizliği tespit edildiğinden, birleşen davada davacı ... malikinin şerhin terkini isteminin kabulü doğru ise de davacı ..., feshini talep ettiği sözleşmenin tarafı olmadığından birleşen davada fesih isteminin reddine karar verilmesi gerekirken bu talebin kabulü ile sözleşmenin feshine karar verilmesi doğru olmamış, davalı ... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin karar düzeltme isteminin bu yönden kabulü ile hükmün bozulmasına karar vermek gerekmiştir.
SONUÇ: Yukarıda 1. bentte açıklanan nedenler ile davalı ... vekilinin tüm, davalı ... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin 2. bent kapsamı dışında kalan sair karar düzeltme itirazlarının reddine, 2. bentte açıklanan nedenler ile davalı ... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. vekilinin karar düzeltme itirazlarının kabulü ile Dairemizin 2021/3066 Esas 2021/2766 Karar 16.06.2021 günlü onama kararının kaldırılarak yerel mahkeme kararının davalı ... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti. yararına BOZULMASINA, alınması gereken karar düzeltme harcı davalı ... tarafından peşin olarak yatırıldığından yeniden harç alınmasına yer olmadığına ve takdiren 490,00 TL para cezasının karar ..."tan alınarak Hazineye gelir kaydedilmesine, temyiz peşin ve karar düzeltme harcının talep halinde davalı ... İnşaat San. Tic. Ltd. Şti iadesine, 01.11.2021 gününde oy birliğiyle karar verildi.