Bölge Adliye
Mahkemesi : ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi


Dava, sigortalılık başlangıç tarihinin Alman Rant sigortasına giriş tarihi olduğunun tespiti ile 14.09.2017 tarihli tahsis talebini takip eden ay başından itibaren yaşlılık aylığına hak akzandığının tespiti istemlidir.
İlk Derece Mahkemesince, hükümde belirtilen gerekçelerle, sigortalılık başlangıç tarihinin tespitine ilişkin talebin hukuki yarar yokluğundan usulden reddine davacının yaşlılık aylıüı bağlanması gerektiğinin tespiti ve aksine kurum işleminin iptaline ilişkin talebinin redddine dair verilen karara karşı davacı vekili tarafından istinaf yoluna başvurulması üzerine, ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince, başvurunun esastan reddine dair hüküm tesis edilmiştir.
... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesince verilen kararın, davacı vekili tarafından temyiz edilmesi üzerine, temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldıktan ve Tetkik Hâkimi ... tarafından düzenlenen raporla dosyadaki kağıtlar okunduktan sonra işin gereği düşünüldü ve aşağıdaki karar tespit edildi.
I-İSTEM:
Davacı tarafından, sigorta başlangıç tarihinin 13.09.1989 tarihi olduğunun ve de 14.09.2017 tahsis talep tarihini takip eden aybaşından itibaren yaşlılık aylığına hak kazanıldığının tespiti talep olunmuştur.
II-CEVAP:
... vekili, davacı sigortalı hakkında yapılan Kurum işlemlerinin usul ve yasaya uygun olduğunu savunarak davanın reddini istemiştir.
III-MAHKEME KARARI:
A-İLK DERECE MAHKEME KARARI:
İlk Derece Mahkemesi tarafından; davacının sigortalılık başlangıç tespiti talebinin hukuki yarar yokluğundan usulden reddine; daavcının yaşlılık aylığı bağlanması talebinin ise reddine dair hüküm tesis edilmiştir
B-BÖLGE ADLİYE MAHKEMESİ KARARI
Bölge Adliye Mahkemesince, davacının sigortalılığı 4/b (bağkur) kapsamında olduğundan ve 1479 sayılı Kanunun geçici 10. maddesi uyarınca yaşlılık aylığı şartları değerlendirilirken sigortalılık süresine göre değil, 01/06/2002 tarihine kadar primi ödenen gün sayısına göre hesaplama yapılması gerektiğinden sigorta başlangıç tarihinin 506 sayılı kanundaki gibi bir önemi bulunmamaktadır.davacının 16/01/1991 tarihinden 01/06/2002 tarihine kadar 11 yıl 4 ay 15 gün sigortalılık süresi bulunmakta olup 20 yıl sigortalılık süresini doldurmasına 8 yıldan fazla süre bulunmaktadır. 1479 sayılı Kanunun geçici 10/2-h) 8 tam yıldan fazla, 9 tam yıl veya daha az kalan kadınlara 47 yaşını doldurmaları halinde yaşlılık aylığı bağlanacağı öngörüldüğünden davacının yaşlılık aylığı alması için 47 yaşını doldurması gerektiği ve davacının 14/09/2017 tarihli tahsis talep tarihinde 47 yaşını doldurmadığından yaşlılık aylığı talebi reddedilmesine ilişkin kurum işleminin yerinde olduğu belirtilmek suretiyle; esastan redde dair hüküm tesis edilmiştir.
IV-TEMYİZ KANUN YOLUNA BAŞVURU VE NEDENLERİ:
Davacı, kabule dair hüküm kurulması gerekirken, mahkeme kararının hatalı olduğunu beyanla kararın bozulmasını istemiştir.
V-İLGİLİ HUKUK KURALLARI VE İNCELEME:
Yurt Dışında Bulunan Türk Vatandaşlarının Yurt Dışında Geçen Sürelerinin Sosyal Güvenlikleri Bakımından Değerlendirilmesi Hakkındaki 3201 sayılı Kanunun “Amaç ve kapsam” başlığını taşıyan 1’inci maddesinde; 18 yaşını doldurmuş Türk vatandaşları ile doğumla Türk vatandaşı olup da çıkma izni almak suretiyle Türk vatandaşlığını kaybedenlerin yurt dışında geçen ve belgelendirilen sigortalılık süreleri ve bu süreleri arasında veya sonunda her birinde bir yıla kadar olan işsizlik süreleri ile yurt dışında ev kadını olarak geçen sürelerin, Kanunda belirtilen sosyal güvenlik kuruluşlarına prim ödenmemiş olması ve istekleri hâlinde, bu Kanun hükümlerine göre sosyal güvenlikleri bakımından değerlendirileceğini hüküm altına almıştır.
3201 sayılı Yasanın, 17/04/2008 tarih ve 5754 sayılı Yasanın 79. maddesi ile değişik “Süre tespiti ve sigortalılığın başlangıcı” başlıklı 5. maddesi ise “Yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin tespitinde, bunu belirten ve istek sahibinin ibraz edeceği ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere gün sayıları esas alınır, bu tespitte 1 yıl 360 gün, 1 ay 30 gün hesaplanır.
Sosyal güvenlik kanunlarına tabi hizmetleri olanların, borçlandıkları gün sayısı, prim ödeme gün sayıları ile ilgili hizmetlerine katılır. Sigortalılığın başlangıç tarihinden önceki süreler borçlanılmış ise, sigortalılığın başlangıç tarihi, borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülür.
Sosyal güvenlik kuruluşlarına tabi hizmeti bulunmayan istek sahiplerinin sigortalılıklarının başlangıç tarihi, borçlarını tamamen ödedikleri tarihten borçlanılan gün sayısı kadar geriye götürülen tarihtir…” hükmünü içermekte olup; yasanın anılan açık hükmü karşısında, 3201 sayılı Yasa kapsamında yapılan yurtdışı hizmet borçlanmalarında esas alınan yurt dışındaki sigortalılık sürelerinin, yasanın 5.madde hükmü uyarınca, ispatlayıcı belgelerde kayıtlı bulunan tarihler arasındaki son tarihten geriye doğru olmak üzere belirlenmesi gerekecektir.
Yukarıda belirtilen açıklamalar ve benimsenen ilkeler kapsamında, eldeki davada, davacının sigorta başlangıç tespiti istemekte hukuki yararı olup; sigorta balangıç ve sigortalılık süresinin 3201 Sayılı Kanunun 5. maddesi gereğince tespiti yani borçlanılan sürenin borçlanma tarihinden geriye doğru gidilerek saptanarak , aylığa hak kazanıp kazanmadığının belirlenmesi gerekirken ; eksik inceleme ve hatalı değerlendirme ile yazılı şekilde karar tesisi usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
İlk Derece Mahkemesince, bu maddi ve hukuki olgular göz önünde tutulmaksızın eksik inceleme ve araştırma sonucunda yazılı şekilde hüküm kurulması usul ve yasaya aykırı olup bozma nedenidir.
O hâlde, davacı vekilinin bu yönleri amaçlayan temyiz itirazları kabul edilmeli ve ... Bölge Adliye Mahkemesi 10. Hukuk Dairesinin istinaf başvurusunun esastan reddine ilişkin kararı kaldırılarak; İlk Derece Mahkemesince verilen hüküm bozulmalıdır.
SONUÇ: ... Bölge Adliye Mahkemesi .... Hukuk Dairesi kararının HMK"nın 373/1 maddesi gereğince kaldırılarak temyiz edilen ilk derece mahkemesi hükmünün yukarıda açıklanan nedenlerle BOZULMASINA, peşin yatırılan harcın istek halinde davacıya iadesine, dosyanın kararı veren İlk Derece Mahkemesine, kararın bir örneğinin Bölge Adliye Mahkemesine gönderilmesine, 08.12.2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.