MAHKEMESİ:Asliye Hukuk Mahkemesi

Davacı ... vekili Avukat ... tarafından, davalı ... aleyhine 08/04/2013 gününde verilen dilekçe ile yersiz ödemeden kaynaklanan tazminat istenmesi üzerine mahkemece yapılan yargılama sonunda; açılan davanın reddine dair verilen 25/02/2014 günlü kararın Yargıtay’ca incelenmesi davacı vekili tarafından süresi içinde istenilmekle temyiz dilekçesinin kabulüne karar verildikten sonra tetkik hakimi tarafından hazırlanan rapor ile dosya içerisindeki kağıtlar incelenerek gereği görüşüldü.Dava, yersiz ödemenin iadesi istemine ilişkindir. Mahkemece, davanın reddine karar verilmiş; karar, davacı vekili tarafından temyiz edilmiştir.Davacı ... vekili; davalının, ...Gümrük Müdürlüğünde memur olarak görev yaptığı 2004-2008 yıllarında, kendisine ödenen sosyal yardım ödemelerinden eksik gelir ve damga vergisi kesilmesi nedeniyle 4.058,33 TL kamu alacağı doğduğunu belirterek, davalının adına tahakkuk ettirilen söz konusu ödemeyi iade etmemesi nedeni ile de alacağın yasal faizi ile birlikte davalıdan tahsilini talep etmiştir.
Davalı; 2004 yılında ... Gümrük ve Muhafaza Müdürlüğünde çalıştığını, orada çalışan memurların maaşlarını ve sosyal yardımlarını özel antrepo işletmecisi firmaların ödediğini belirterek, davanın reddi gerektiğini savunmuştur.Mahkemece; fazla ödemenin davalının gerçek dışı beyanına, hilesine veya memurun kendi hatasından kaynaklanan nedenlere bağlı olmadığı, davaya konu yapılan alacağın 60 günlük idari dava açma süresi içinde idare mahkemesinde dava konusu yapılmadığı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir.Dava konusu alacak, sosyal yardım ödemelerinden eksik gelir ve damga vergisi kesilmesi nedeniyle davalıya yapılan fazla ödemenin tahsiline ilişkindir.
Fazla ödemenin idarenin bir şart tasarrufuna dayanmadığı, salt hatalı ödemeden kaynaklandığı anlaşılmaktadır.Türk Borçlar Kanunu"nun 77/1 madesi "Haklı bir sebep olmaksızın, bir başkasının malvarlığından veya emeğinden zenginleşen, bu zenginleşmeyi vermekle yükümlüdür." hükmünü içermekte olup, geri verme borcunun konusu ve kapsamı aynı Kanun"un 79 ve 80. maddelerinde "aynen geri verme ilkesi"ne göre düzenlenmiştir.Sebepsiz zenginleşme; geçerli olmayan ve tahakkuk etmemiş yahut varlığı sona ermiş bir nedene ya da borçlu olunmayan şeyin hataen verilmesine dayalı olarak gerçekleşebilir. Sebepsiz zenginleşme bunlardan hangisi yoluyla gerçekleşmiş olursa olsun, sebepsiz zenginleşen, aleyhine zenginleştiği tarafa karşı geri verme borcu altındadır.Borç olmayanı rızası ile ödeyen kimse yanlışlığa düştüğünü ispat ettiği takdirde ödediğini geri isteyebilir. Yanlışlık eda ile ilgili olup, edada bulunan da bağışlama irade ve arzusunun bulunmadığını gösteren bir yanılmadır.Hukuk Genel Kurulu"nun 05/12/1984 gün, 1982/13-387 esas ve 1984/997 karar sayılı ilamı ile herhangi bir şart tasarrufa dayanmayan salt hatalı ödemenin, idare tarafından Borçlar Kanunu"nun sebepsiz zenginleşme kurallarına göre geri istenebileceği açıklanmıştır.Şu durumda; mahkemece, idarenin şart tasarrufuna dayanmayan hatalı ödemenin Borçlar Kanunu"nun sebepsiz zenginleşme hükümleri çerçevesinde istenebileceği,bu durumda tarafların sıfatı da gözetilerek, yapılacak değerlendirme sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, belirtilen gerekçeyle davanın reddi doğru olmamış, kararın bu nedenle bozulması gerekmiştir.SONUÇ: Temyiz olunan kararın yukarıda gösterilen nedenlerle davacı yararına BOZULMASINA, bozma nedenine göre davacının diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına 12/02/2018 gününde oybirliğiyle karar verildi.