Yargıtay 16. Hukuk Dairesi 2017/1450 Esas 2020/3284 Karar Sayılı İlamı

MAHKEMESİ :ASLİYE HUKUK MAHKEMESİ

Taraflar arasında görülen dava sonucunda verilen hükmün Yargıtay"ca incelenmesi istenilmekle; temyiz isteğinin süresinde olduğu anlaşıldı, inceleme raporu ve dosyadaki belgeler okundu, GEREĞİ GÖRÜŞÜLDÜ:
Kadastro sonucu, ... İlçesi ... Köyü çalışma alanında bulunan 101 ada 19 parsel sayılı 129.393,27 metrekare yüzölçümündeki taşınmaz, 1. derece doğal sit alanı içerisinde kaldığı belirtilerek Hazine adına tespit ve tescil edilmiştir. Davacı ... ve arkadaşları, kazandırıcı zamanaşımı zilyetliğine dayanarak tapu kaydının iptali ve taşınmazın adlarına tescili istemiyle dava açmışlardır. Mahkemece yapılan yargılama sonunda davanın reddine karar verilmiş; hüküm, davacı ... ve arkadaşları tarafından temyiz edilmiştir.
Dava, TMK"nın 713/1 ve 3402 sayılı Kadastro Kanunu"nun 14. maddesi gereğince açılan tapu iptali ve tescil davası niteliğindedir. Bilindiği üzere bir taşınmazın olağanüstü zamanaşımı ve zilyetlik yoluyla kazanılabilmesi için diğer koşulların yanı sıra, taşınmazın niteliği itibariyle de kazanıma elverişli olması gerekir. 2863 sayılı Kanun"un 11. maddesinin ilk metninde derece ayrımı yapılmaksızın sit alanlarının koşulları oluştuğu takdirde kazanılması mümkün bulunmakta iken, 27.07.2004 tarihinde yürürlüğe giren 5226 sayılı Kanun"un 5. maddesiyle 2863 sayılı Kanun"un 11. fıkrasında yer alan koruma alanları ibaresinden sonra gelmek üzere “sit alanları” sözcüğü eklenmiş ve bu tarihten itibaren sit alanlarının zilyetlik yolu ile kazanılması yasaklanmıştır. Mahkemece sözü edilen yasal düzenleme esas alınarak Mahkemece, çekişmeli taşınmazın, zilyetlik yolu iktisabı mümkün olmayan yerlerden olduğu gerekçesiyle davanın reddine karar verilmiştir. Ne var ki, davanın 30.05.2007 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 22.05.2007 tarihli 5663 sayılı Kanunla 2863 sayılı Kanun"un 11. maddesinin 2. cümlesi değiştirilerek, “Ancak Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca birinci grup olarak tescil ve ilan edilen kültür varlıklarının bulunduğu taşınmazlar ile 1. ve 2. derece arkeolojik sit alanlarındaki taşınmazlar zilyetlik yoluyla iktisap edilemez” hükmüne yer verilmiş olup, 11. maddenin değişik son şekline göre, Kültür ve Tabiat Varlıklarını Koruma Bölge Kurullarınca birinci grup olarak tescil ve ilan edilen kültür varlıklarının bulunduğu taşınmazlar ile 1. ve 2. derece arkeolojik sit alanlarının iktisabı mümkün değildir. Bunlar dışında kalan arkeolojik sit alanları ile doğal sit alanlarının, diğer iktisap koşulları oluştuğu takdirde kazanılması ve tescili mümkün bulunmaktadır. Bu durumda uyuşmazlığın değişik bu hüküm çerçevesinde çözüme kavuşturulması gerekir. Bir taşınmazın 1. derece doğal sit alanında bulunmuş olması diğer koşulların da oluştuğunun belirlenmesi halinde kazanıma engel teşkil etmemektedir.
Hal böyle olunca; Mahkemece, çekişmeli taşınmazda davacılar yararına zilyetlik yolu ile mülk edinme koşullarının gerçekleşip gerçekleşmediği hususunda araştırma ve inceleme yapılarak sonucuna göre bir karar verilmesi gerekirken, bu husus göz ardı edilmek suretiyle taşınmazın niteliği itibariyle zilyetlikle kazanılamayacağı gerekçesiyle davanın reddine karar verilmesi isabetsiz olup, davacı ... ve arkadaşları vekilinin temyiz itirazları açıklanan nedenle yerinde görüldüğünden kabulü ile hükmün BOZULMASINA, peşin yatırılan temyiz karar harcının talep halinde temyiz edenlere iadesine, yasal koşullar gerçekleştiğinde kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere, 23.09.2020 gününde oybirliğiyle karar verildi.